By the way: de beste anti-Trump commercial is gemaakt door Mike Bloombergs campagne.

Klik hier.

Sanders mag zijn overwinning vieren, mijn analyse van de cijfers in New Hampshire is dat de staat duidelijk gekozen heeft voor gematigde kandidaten. Buttigieg en de verrassende Klobuchar scoorden samen ruim 42 procent, gecombineerd met de dodelijk gewonde Biden, de helft. Sanders is een concurrent kwijt, Elizabeth Warren, wiens campagne nu ten dode is opgeschreven, maar zij was de enige andere progressief.  Is hij nu beter af? Ik betwijfel het. Hij raakt juist steeds meer geisoleerd.

De vraag is wat zijn kiezers straks gaan doen als Sanders op een zijspoor raakt. Er zullen weer verwijten vallen, maar zullen ze thuis blijven en zo Trump helpen? Een aantal idioten zeker, zo valt te vrezen. Ik ben benieuwd hoe Sanders om zal gaan met zijn ideologische nederlaag.

Een overwinning voor het gematigde midden dus. Zoals u weet heb ik vanaf het begin voorspeld dat Bidens campagne zou eindigen in tranen. Ik beleef er geen genoegen aan het te zien gebeuren. 

Mijn conclusie van Iowa plus New Hampshire: de strijd tussen de progressieve vleugel en de gematigde vleugel van de Democraten is voorlopig gewonnen door de gematigden.

Ik was iets te snel met mijn zelfkastijding voor de resultaten in Iowa. 

Een van mijn favorieten, Mayor Pete, deed het beter dan ik uiteindelijk had verwacht en mag kijken hoe ver hij kan komen in het proces. Mijn zwart schaap, Joe Biden, deed het zo slecht als ik had verwacht in mijn meer heldere momenten. 

Wat de uitslag laat zien is dat er behoefte is aan een nieuw gezicht, dwz Buttigieg, een nieuwe generatie. De split tussen radicaal progressief en gewoon progressief is 50/50, Sanders keek lelijk op zijn neus dat hij niet won, maar samen met Warren zorgt hij voor de 50 tegenover de 50 van Buttigieg, Biden en Klobuchar.

Zo komen we in een bizarre en weinig positiefs biedende situatie dat Joe Biden, de working class hero, in South Carolina gered moet worden door de zwarte kiezer. Weinig positief omdat ik, het moet maar gezegd, het een slechte zaak vindt dat het proces bij de Democraten gegijzeld wordt door deze groep kiezers. Noch Joe noch die kiezers hebben daar veel baat bij. Als Joe onderuit gaat, zal blijken hoe dom dit identiteitsdenken is geweest – waar moeten die zwarte kiezers dan naar toe (goed om in herinnering te houden dat geen van de zwarte kandidaten genoeg steun vond).

Mijn conclusie is dat de Sanders-trein die de afgelopen weken ineens geloofwaardigheid kreeg, een halt is toegeroepen. Dat Buttigieg een kans krijgt meer te laten zien maar eerder in de categorie Gary Hart, Bruce Babbit, Bill Bradley stijl verrassingen zal passen dan dat hij de nominatie zal kunnen verwerven. Warren zal in New Hampshire een verrassing uit de hoge hoed moeten toveren.

Voor super tuesday,  3 maart, lijkt me Mike Bloomberg beter gepositioneerd dan wie dan ook om de achterban van Biden en Buttigieg over te nemen.  Maar een 38 jarige, Teddy Roosevelt-achtige kandidaat zou me ook wel bekoren. 

De stuitende incompetentie bij het tellen van stemmen wordt hopelijk de laatste spijker in de doodskist van de caucuses in Iowa. Dit is geen manier om serieuze kandidaten te kiezen. Weg ermee. 

Wat mijn betreft mag New Hampshire, evenmin representatief, meteen mee de vuilnisbak in. 

Ondertussen lijkt het erop – interne tellingen – dat Buttigieg verrast en Biden werd afgemaakt, soms niet eens de 15 procent grens bereikend die nodig is om te blijven meespelen.

Gisteren werd al te gemakkelijk gezegd dat dit een mooie dag was voor Trump. Staat te bezien. Dit is niet het soort dingen dat in het geheugen beklijft (al is dat geheugen van de burger marginaal: iedereen is weer vergeten dat de psycho een jaar geleden de overheid gewoon op slot gooide).

Mij lijkt het vooralsnog een goede ontwikkeling voor Mike Bloomberg.

Misschien is het gekkenwerk om aan de vooravond van de caucuses in Iowa, de meest idiote manier om een presidentskandidaat te kiezen, te schrijven over mijn verkeerde inschattingen tot nu toe. Ik kan dat ook morgen doen maar een aantal van mijn ´voorspellingen´ was zo verkeerd dat ik net zo goed vandaag kan beginnen. Gek genoeg doet Iowa er ook niet zo toe.

Wat Iowa betreft, hebben we een mooie run gezien van Pete Buttigieg. Die zal morgen ten einde komen. Buttigieg wordt gouverneur of minister of benoemd of gekozen op een andere post waar hij andersoortige ervaring op zal doen. We horen nog van hem.

Ik heb overschat de mate waarin Elizabeth Warren haar ongelooflijk goed georganiseerde campagne onder controle had. Ik had niet kunnen denken dat een ondoordachte ondersteuning van Sanders´ health care plannen haar campagne zouden doen ontrafelen. Klobuchar zal qua timing verkeerd blijken te zitten maar is voor iedere bejaarde een ideale vp-kandidaat.

De twee bejaarden, Sanders en Biden, doen het nog altijd beter dan ik had gedacht – of ik misschien in een vorm van wishfull thinking had gehoopt. Biden heeft zijn rollator nog steeds niet in de ravijn gereden, al heeft hij niets inhoudelijks geboden om enthousiast over te worden. Ik ben nog steeds bang dat hij door Trump afgemaakt zal worden – Hunter all over the place.

Sanders heeft zich de legitieme vertegenwoordiger getoond van de progressieve vleugel van de Democraten, ook als is hij zelf een buitenstaander in de partij. Zijn 25 procent is niet indrukwekkend en minder dan vier jaar geleden. Net als vier jaar geleden is hij te links om als Democratisch kandidaat te kunnen fungeren.

Een totaal verkeerde inschatting van mijn kant was de rol die Deval Patrick zou kunnen spelen, de zwarte oud-gouverneur van Massachusetts die in november instapte. Ik zag in hem een mogelijke dreiging voor Biden. Dat is hij niet – nog niet – en ik verwacht ook niet dat dat gaat gebeuren.

Tegelijkertijd met Patrick stapte toen Mike Bloomberg in. Ik schoof hem als kandidaat terzijde, zijn geld en aanvallen op Trump verwelkomend. Inmiddels zijn de aanvallen effectief maar is Bloomberg zelf ook een serieuze kandidaat geworden. Opnieuw een bejaarde, 78 jaar oud, maar iemand van wie ik kan zien dat hij de vloer aan kan vegen met Trump en een lastig tegenstander zal blijken voor de Republikeinse Trump-hielenlikkers (dat is de hele partij). Een bona fide miljardair die de bully en oplichter in het Witte Huis op zijn plek kan zetten.

Afgezien van Sanders, die denk ik een volslagen ramp zou blijken, kan ik leven met elk van deze mensen. Zelfs met Bloomberg. Zijn belastingplannen klinken redelijk (Warren Buffett was degene die ooit klaagde dat zijn gemiddelde belastingpercentage lager was dan dat van zijn secretaresse – rijke mensen – niet onroerend goed boeren die leven bij de leugen – zijn zich niet onbewust van hun rijkdom).

Liever Bloomberg dan Biden? Ik moet bekennen dat mijn zorgen over Biden zo groot zijn dat ik inderdaad voor Bloomberg zou gaan. In alle gevallen is de vp-kandidaat cruciaal. Deze bejaardenclub gaat niet vier jaar besturen zonder fysiek onder grote druk te komen (hoewel Bloomberg als bestuurders de meeste ervaring heeft en, mag je veronderstellen, het best weet hoe hij moet delegeren).

Kortom, aan de vooravond van Iowa, gooi ik alle voorzichtigheid van me af. Ik zat fout, een aantal keren. Dat ik in goed gezelschap verkeer van zowat alle analisten maakt niet zoveel uit. Fout zitten is de essentie van ons beroep. Waarvan acte.

Donderdag 30 januari om 19 u presenteert Paul Verhagen ons nieuwe boe bij boekhandel Scheltema, Rokin, Amsterdam Charles Groenhuijsen zal het eerste exemplaar ontvangen. Komt allen in deze belagrijke weken voor het presidentschap.

Deze week verschijnt mijn nieuwe boek, Het Amerikaanse Presidenschap, geschreven samen met mijn zoon Paul Verhagen, een ware Amerika-deskundige. Het boek plaatst het ambt van president in een historische context, kijkt wat de oorspronkelijk opzet was, hoe het zich heeft ontwikkeld en hoe het zich verhoudt tot de andere twee machten, de wetgevende en de juridische. Uiteraard komt ook impeachment aan de orde. De Founding Fathers hadden voorzien dat er soms iemand afgezet moest worden.

Uiteraard kijken we ook of en in hoeverre Donald Trump aan die ontwikkeling iets heeft veranderd en plaatsen we ook hem in de historische context. 

Aangezien ik tot 21 maart in het buitenland verblijf, doet Paul alle mediaverzoeken, interviews en, desgewenst, lezingen. 

Hij is te bereiken op 0641164290 of via de Hague Center for Strategic Studies waar hij werkt als data analist.

paulverhagen@hcss.nl

Een paar weken geleden schreef ik over Deval Patrick en hoe deze late Democratische kandidaat de zaak flink zou kunnen opschudden. De Standaard gaf mijn artikel dat betoogde dat hij een serieuze bedreiging kon zijn voor Joe Biden (die gisteren weer door debat slaapwandelde), vooral in South Carolina wat al te enthousiast de titel Bye, bye Biden. 

De Washington Post publiceerde vandaag hun oordeel over een gesprek van een uur dat ze met Patrick hadden. Ze waren onder de indruk.

Ik blijf erbij dat Bloomberg een nuttige, belangrijke functie heeft in het aanklagen van Trump. Hij gaat er honderden miljoenen aan besteden. Maar ik kan hem toch moeilijk zien als de Democratische kandidaat.Voor echte en betrouwbare verandering lijkt Elizabeth Warren me nog steeds de front runner.

De aanstichter van de oorlog in Irak, vicepresident Dick Cheney, mag met pensioen zijn gegaan, zijn neoconservatieve maatjes blijven ageren voor een oorlog met Iran. Dit artikel in de Washington legt goed uit hoe minister Pompeo en veiligheidsadviseur Bolton al in juni de moord op Suleimani op de agenda hadden gezet.

Die sul van een Trump ging niet akkoord maar liet het op de agenda, voor als een Amerikaan zou worden gedood. Dat gebeurde min of meer per ongeluk in de Iraanse aanval op een Amerikaanse basis in Irak. Pompeo zag zijn kans schoon – hij domineert de regering, inclusief de minister van Defensie die aan West Point, waar beide opgeleid zijn, voor hem onderdeed, en nu weer. Alle argumenten die de afgelopen dagen zijn opgelepeld waren onzin, leugens en praatjes voor de vaak.

Zo krijgt de desastreuze oorlog in Irak zijn desastreuze vervolg. Pompeo weigert te getuigen voor een commissie van het Huis, de Republikeinen in de senaat buigen diep om Trumps hielen te likken. 

Dinsdagnacht vindt het laatste debat plaats tussen de Democraten die nog in de race zijn (en kwalificeren) voordat de caucus in Iowa plaats vindt. De ervaring van Mayor Pete (of het gebrek daaraan) zal ongetwijfeld een hoofdrol spelen. Maar doet ervaring er werkelijk toe?

De verrassing van het pre-voorverkiezingsjaar – er is altijd een verrassing – is Pete Buttigieg, de 37-jarige inmiddels oud-burgemeester van South Bend, Indiana, een stadje van zo´n 100.000 inwoners. Mayor Pete is hoog opgeleid, veteraan met ervaring in Irak, hij is gay, gelukkig getrouwd en spreekt de taal van evangelische christenen omdat hij zelf gelovig is. Buttigieg beweegt zich in het politieke midden, onder meer met een uitgewerkt plan om de krakende infrastructuur van de VS te herstellen. Buttigieg sprak uren met de staf van The Washington Post en maakte indruk. Een verademing.

In de twee eerste staten met voorverkiezingen, Iowa en New Hampshire, staat Buttigieg hoog in de opiniepeilingen. De vraag die kiezers bezig houdt is of Buttigiegs ervaring als burgemeester niet wat al te beperkt is om een behoorlijk president te zijn. Hij zou eerst maar eens gouverneur of senator moeten worden, vinden critici – en zijn tegenstanders.

Het is een cliché van de eerste orde dat het presidentschap nieuw is voor iedereen die het ambt verwerft. Maar dat maakt het niet minder waar. Je kunt er niet voor trainen. Zelfs vice-presidenten, in theorie het dichtst bij het presidentschap, zijn niet per definitie geschikt of ervaren genoeg om de laatste stap te zetten.

Het loont de moeite om eens te kijken wat de geschiedenis ons leert. Laten we om te beginnen Donald Trump terzijde zetten. Hij had geen enkele ervaring in een gekozen ambt of in een overheidsfunctie. Over zijn karakter en zijn intellectuele spankracht zullen we het niet hebben. Zoals altijd, leidt Trump de aandacht af.

Maar er zijn 44 presidenten die iets kunnen vertellen over wat een president een goede president maakt. Ervaring werkt lang niet altijd. De meest ervaren president ooit was Herbert Hoover (1929-1933). Hij was een self made man, een succesvol mijnbouwingenieur en leidde hulpprojecten voor hongerlijdende Europeanen in 1917. Daarna was hij acht jaar minister. In november 1928 leek hij een veilige keuze voor Amerika in de roaring twenties.

Het liep slecht af. Hoover wist niet om te gaan met de economische crisis, werd in 1932 weggestuurd en bungelt ergens onderaan in de top 45 van presidenten. Hij doet dat in gezelschap van James Buchanan (1857-1861) die toentertijd gold als enorm ervaren. Buchanan bleek rampzalig incompetent toen de Burgeroorlog dreigde.

Lyndon Johnson (1963-1969) was in de jaren vijftig de dominante politicus in het Congres. Als vice-president werd hij genegeerd, maar toen hij na 22 november 1963 Kennedy opvolgde, ging Johnson als een wervelwind door Washington. Zijn ervaring garandeerde historische wetgeving op het terrein van burgerrechten en sociale voorzieningen, maar kon niet verhinderen dat hij werd meegesleurd in de escalatie van de oorlog in Vietnam.

Een andere vice-president die een vermoorde president opvolgde was Theodore Roosevelt (1901-1909). TR was 42 en zijn ervaring was beperkt,ook al was hij al tien jaar in de staatspolitiek actief. Net als Johnson wist hij veel wetgeving te lanceren en gaf hij de overheid een actieve rol. Hij staat op nummer vijf in de top-45. Richard Nixon (1969-1974) was uitzonderlijk ervaren. Hij was afgevaardigde, senator en acht jaar vice-president. Het leverde een verknipte persoonlijkheid op en Watergate.

Abraham Lincoln (1861-1865) geldt algemeen als Amerika´s belangrijkste en meest succesvolle president. Maar Lincoln had zeer beperkte ervaring. Hij was een plattelandsjurist met ervaring in het staatscongres in Illinois en één termijn als afgevaardigde in Washington. Lincoln had echter een fijn gevoel voor politiek en, belangrijker, een scherpe geest en de karaktereigenschappen die hem in staat stelden het land bijeen te houden. En hij wist met woorden om te gaan: de 273 woorden van de Gettysburg Address vatten meesterlijk samen waar Amerika voor staat. Zonder uitroeptekens en woorden in hoofdletters!

Gouverneurs lijken de ervaring te hebben om meer te leiden dan alleen een senaatsstaf. George W. Bush (2001-2009) bewees dat het niet voldoende was en verkeert in de laagste regionen van de top-45. Jimmy Carter (1977-1981) en Bill Clinton (19893-2001) leidden beiden zuidelijke staten, ze bleken middelmatige presidenten. Dwight Eisenhower had ervaring in het leger, leidde de invasie in Normandië. Hij had moeite met een niet-hiërarchische overheid maar staat in de top-tien.

Intelligentie of opleiding dan? Lincoln had geen formele opleiding maar bleek de meest welbespraakte president ooit. Harry Truman (1945-1953) van hetzelfde laken een pak. Truman had echter veel gelezen, veel nagedacht en beschikte over een gezond verstand. Hij geldt nu als de architect van de naoorlogse wereld. Woodrow Wilson (1913-1921) was een professor in wat we nu bestuurskunde zouden noemen. Het hielp hem in 1913 essentiële wetgeving door te voeren.

Grote ideeën misschien? Niet echt. Franklin Roosevelt (1933-1945) ontwikkelde zijn beleid al doende, tijdens de campagne van 1932 had hij niet uitgeblonken door creativiteit. Ronald Reagan (1981-1989) had een paar grote ideeën: communisten, belastingen en overheidstekorten zijn slecht en de markt moet ontketend. Het gaf zijn presidentschap richting, ook al waren de eerste twee jaren en het laatste jaar dramatisch.

De kiezer weet niet voor wat voor omstandigheden hij iemand kiest, of er een economische of buitenlandse crisis opduikt, of de redenen waarom je voor iemand kiest straks relevant zullen blijken. George W. Bush werd overvallen door 9/11, Hoover door de depressie, Johnson door Vietnam. Carter kampte met de tweede oliecrisis en de stagflatie van de jaren zeventig die elke president de kop hadden gekost.

De kiezer staat, kortom, voor een lastige keuze. Er zijn geen echte criteria om iemand wel of niet geschikt te verklaren voor het presidentschap. Wel weten we dat veel ruim voor de verkiezingen beschikbare kennis wordt genegeerd. Het was geen verrassing dat Nixon een getormenteerd persoon was, dat Bill‌‌‌ Clinton een losse gulp had. Het was geen verrassing dat Donald Trump … nou ja, dat kunt u zelf invullen.

Ongetwijfeld zal het argument van gebrek aan ervaring tegen Pete Buttigieg worden gebruikt, zowel door de vier senatoren die nog in de race zijn als door president Trump en zijn acolieten. De werkelijkheid is at elke keuze risico´s met zich meebrengt, het blijft een sprong in het duister. Als Buttigieg de kiezers weet te overtuigen doet het argument van ervaring er niet meer toe. In dat geval zal hij ook hebben bewezen een politiek wonderkind te zijn.