Frans Verhagen, Amerika kenner

Het ging niet geweldig goed met de presidentscampagne van Elizabeth Warren. Althans, dat vond ik, maar zoals u weet vond ik altijd al dat Warren vooral senator moest blijven. Dat deed ze goed.

Ik denk dat ze nu een kolossale fout heeft gemaakt door te roepen om een impeachment van Trump. Politiek en strategisch gezien had ze beter haar mond kunnen houden.

Het gaat haar sputterende campagne verder ondermijnen.

Ik haal niet graag mijn gelijk – nou ja, dat moet je altijd even zeggen voordat je je gelijk haalt.

Toen drie weken geleden de samenvatting van het Mueller rapport verscheen, irriteerde mij de berichtgeving, ook in de NRC. Barr’s conclusies werden overgenomen, de kranten gingen mee met Trump dat er niets aan de hand was geweest en, mijn grootste ergernis, journalisten begonnen zichzelf as over het hoofd te strooien, zich te verontschuldigen voor hun ‘obsessie’ met Mueller.

Nu was het natuurlijk Trump zelf die geobsedeerd was, en, zoals we nu weten, om goede redenen. Voor de media was er helemaal geen reden om aan ‘zelfonderzoek’ te doen. Niet de media maar een aantal politici hadden al bij voorbaat aangenomen dat er inderdaad samenwerking met de Russen was (althans op een dieper niveau dat Mueller heeft kunnen aantonen, maar dat is al erg genoeg. Het waren politici en kortzichtige critici van Trump die hoopten de man via Mueller te kunnen kwijtraken.

Dat was altijd kortzichtig en onverstandig, zoals ik herhaaldelijk heb geschreven. Ik vond dat Speaker Pelosi heel verstandig was in het weglopen van impeachment avonturen. Ik pleitte voor geduld. Er zat nog meer in de pijplijn, we hadden enkel een samenvatting gezien.

Het is wel een interessant fenomeen dat zich voordeed, de ombudsman van de NRC schrijft er vandaag ook over. Te weinig slagen om de arm, concludeert hij.

Het fenomeen is verontrustend. Zowel de overdreven verwachtingen van het Mueller rapport als de eerste reacties op de voorspelbaar partijdige samenvatting waren nogal misplaatst. Als jongetjes van E5 speelde iedereen kluitjesvoetbal. Ineens lag de bal bij de Democraten, was Trump gered, bla bla.

Nu zwabbert het hele veld de andere kant op. Het zou een goede les moeten zijn over al te snel conclusies trekken, zowel ten negatieve als ten positieve. Het stukje dat ik toen schreef werd door de NRC niet geplaatst, sterker, ik kreeg een boutade over de toon van laatste waarschuwing. Volgens mij onterecht.

Jammer toch, de ombudsman had  zo’n opiniestuk mooi kunnen aanvoeren als het bewijs van de gebalanceerde berichtgeving over Trump en Mueller.

Ik vroeg om geduld en wie dat had, heeft aan het hele Mueller rapport meer dan aan alle instant analyses, inclusief die van de psycho zelf na de samenvatting van zijn jurist, die zich heeft vermomd als minister van Justitie.

Minister Barr heeft tot twee keer toe de vrijheid genomen om het Mueller rapport te spinnen ten gunste van zijn baas. Dat valt tegen voor wie dacht dat Barr een reputatie te verdedigen had, maar past helemaal in het patroon van het Trump-presidentschap dat elke reputatie besmeurt en van de Republikeinse Partij die zijn ziel en mores de afgelopen vijftig jaar heeft verloren.

Waar staan we dan? Een president die duidelijk open stond en tot op zekere hoogte gebruik heeft gemaakt van de invloed van een buitenlandse macht om gekozen te worden. Een president die gebruik maakte van illegaal verkregen materiaal om Clinton te ondermijnen – Mueller lijkt duidelijk te maken dat Trump op de hoogte was van de wikileaks conxie waarover we in het proces tegen Roger Stone meer zullen horen. Een president die zijn persoonlijke jurist opdracht gaf te liegen over zakelijke contacten met Rusland.

We hebben een president die overal consistent over gelogen heeft, die zijn macht, zowel de macht die voortvloeit uit de grondwet als de macht van zijn kleine vingertjes op twitter, consistent gebruikt heeft om zijn gedrag te verhullen en erger, zijn macht misbruikt heeft. Ik begrijp dat Mueller niet kon komen tot een aanklacht  – hoe strafbaar is het per twitter bedreigen van aangeklaagden of per twitter gratie in het vooruitzicht stellen? – maar het totale beeld is dat van een man zonder moreel kompas, inderdaad f**cked door wat Mueller heeft ontdekt.

Een president die een aantal keren behoed werd voor erger door zijn staf. Ze negeerden zijn opdrachten, logen niet (altijd) namens hem, vormden deels een institutioneel geweten. De arme Sessions (nou ja, hij had ook uit eigen beweging ontslag kunnen nemen) werd aan een touwtje gehouden en liet dat toe maar weerstond corruptie van zijn ambt. De uitzonderingen daarop komen nu ook bovendrijven: Sarah Sanders is niet houdbaar als pers chef. Ze liegt en Mueller bewijst het. Maar er blijven acolieten. Kellyann Conway, die elke morele afweging ver achter zich heeft gelaten, riep tegen de wind in dat het Mueller rapport Trump helemaal vrijspreekt. De enige voldoening is dat ze nooit meer een serieuze baan in Washington kan krijgen (hoewel, laat ik voorzichtig zijn, je weet maar nooit met Republikeinen). 

Dit is ook een president die zijn macht misbruikt op andere terreinen. Die een crisis fabriceert om zijn verkiezingscampagne te helpen. Die de door Billy misbruikte vrouwen gebruikte in zijn campagne tegen de Billy-enabler maar verrekt goed wist dat hij porno sterren en andere dames moest afbetalen om hun mond te laten houden. Een verwerpelijk individu.

Een president die consistent landsbelang ondergeschikt maakt aan eigenbelang, leider van een partij die consistent landsbelang ondergeschikt maakt aan eigenbelang. Die Amerikanen tegen elkaar opzet, niet in staat is – als hij dat al zou willen – de president te zijn van alle Amerikanen.

Mijn conclusie blijft hetzelfde. Als we Trump een abominabele president vonden voordat het Mueller rapport uitkwam dan is hij dat nog steeds. We hebben nu meer bewijsmateriaal dan tevoren maar het verandert die conclusie niet. Nog steeds vind ik dat de Democraten er onverstandig aan zouden doen om een impeachment procedure in gang te zetten die, geheel voorspelbaar, zal stuklopen op partijdige Republikeinen en Trump alleen maar zal steunen. Veel beter is het om in hearings te blijven graven, de delen van Mueller die we nog niet kennen boven water te halen en de strafonderzoeken die in New York lopen af te wachten.

In de tussentijd kan Trump enorme schade aanrichten, maar die schade wordt alleen maar groter als de Democraten zich laten verleiden om het moddergevecht met hem aan te gaan.

Geduld werd beloond door te wachten op het volledige Mueller rapport. Geduld wordt beloond door te wachten tot Trump zelfstandig in elkaar dondert. In het Witte Huis zit een maffia baas, moreel gecorrumpeerd, uit op eigenbelang, alles om hem heen besmeurend.  Deze man is daar gezet door de Amerikaanse kiezer. Die moet erover beslissen. Die moet zelf vaststellen hoe dom hij was.

En alle gezeur over de media die zich te veel focusten op het Mueller rapport: onzin. Dat is een spin van de Trumpistani die we niet mogen accepteren – nou ja, veel main stream media hebben zichzelf wat dat betreft al in de beklaagdenbank gezet. Dat was onverstandig en veel te snel. 

Je moet het de psycho nageven: hij heeft een goede gutfeeling over media. Volgens Daily Beast had hij vorig jaar al tegen zijn omgeving geroepen dat ze Fox News in de gaten moesten houden. Hij vertrouwde het niet. 

Zelf had ik ook al zo’n voorgevoel dat Fox aan het draaien was. Dat ze naast hun brown nosing groupies, Hannity en consorten, hun serieuze journalistieke kant weer eens wilden benadrukken. Het zijn van kritiekloze staatsomroep heeft commercieel zijn beperkingen.

Het was leuk om te zien dat de Democraten Fox probeerden buiten te sluiten, de enige niet Democraat, Bernie Sanders, had er geen moeite mee. Zijn redenering was dat als je Trump kiezers wilt bereiken je daar moet gaan waar ze zitten en is kijkend naar Fox. Zijn uur lang interview was een enorm succes, vooral toen de interviewers de zaal vroegen wie voor Medicare for All was en de hele zaal zijn hand opstak. Ook leuk: het gezeur over Sanders’ inkomen, dankzij een boek. Zijn reactie: vraag Trump volgende keer eens naar zijn inkomen.

Nu willen alle Democraten wel optreden in het Murdoch netwerk. 

Ik vermoed dat we de scheiding die zich de afgelopen maanden al aftekende – toen een commentator ronduit zei dat het onzin was dat er een nationale crisis aan de grens was – scherper zal worden. Entertainment in de vorm van domme napraters als Hannity en Dobbs, en echte journalisten op zondag en in news shows.

Ik moet zeggen dat Sanders een superbe voorstelling afleverde. Hij is de Democraat (nou ja, bijna Democraat) die het hardst tegen Trump tekeer durft te gaan en hij scoort ermee. Ik denk nog steeds dat hij als genomineerde ongeschikt is, maar hij effent het pad voor de anderen.  

Terry McAuliffe, voormalig gouverneur van Virginia, zal niet presidentskandidaat zijn. Hij geeft daarvoor allerlei hoogdravende redenen, maar een reden die hij niet noemt steekt eruit.

McAuliffe is een Clinton. Geen actieve politicus is nauwer verbonden met Bill en Hillary. Hij is het derde deel van een politiek trio. Na 2008 hadden we gehoopt van de Clintons af te zijn (persoonlijk hoopte ik dat al in januari 2001, na het verlies van Gore in de Clinton-erfenis en de schandalige gratieverklaringen door Billy). Hillary gaf ons in 2016 nog een reprise waarvoor zijzelf en het land stevig gestraft zijn.

McAuliffe weet verdraaid goed dat er geen enkele manier was om zich onder de mantel van de Clintons uit te wurmen.

Bij sommige afhakers denk je dat het jammer is, zoals burgemeester Garcetti van Los Angeles of senator Sherod Brown van Ohio. Bij McAuliffe denk je wat je denkt over de Clintons: good riddance, blij dat we je kwijt zijn.

Ik kijk nooit naar Jinek of naar Pauw en moest dus uit de column in de NRC horen hoe onze nationale uil, de omhooggevallen gymnasiast Baudet, zijn onfrisse ideeën – steeds minder fris naarmate hij meer praatjes krijgt – mocht rondstrooien op de publieke omroep.

Hoezo links kartel? Nergens krijgt Baudet meer ruimte dan bij BNN/VARA, nou ja, bij de ideologische vrienden van de Telegraaf omroep, WNL, lijkt het nog erger te zijn. Rick Nieman heeft zich, zo lees ik, overgegeven aan de Baudet-krachten. 

Ik begrijp nu dat volgens Dr. Baudet fascisme voortkomt uit communisme. Knap verhaal. En op de markt zie je niet meer dat je Nederlander bent. Het zou mij verbazen als een elitaire sukkel als Baudet ooit op de markt verschijnt maar dat terzijde. Misschien kan een serieuze journalist hem eens echt doorzagen over wat die Nederlandse identiteit nou is, wat ons nou zo speciaal en anders maakt, en, de cruciale vraag, wat ons verenigt. 

Wilders hoefde die vraag nooit te beantwoorden, hij kon rustig blijven roepen over groepen die ons Nederlanders bedreigden. Het lijkt erop dat Baudet daar ook mee weg gaat komen. Veel kiezers van Baudet dachten dat ze de platte haatzaaier die Wilders is hadden ingeruild voor iemand met een beter beargumenteerde en frissere boodschap.

De onwelriekendheid van Forum voor Democratie is moeilijk meer te verhullen nu ze de praatjes hebben die ze dankzij het meest stupide kiessysteem van Nederland hebben gekregen – die onzinnige Eerste Kamer. Praatjes die steeds ernstiger, steeds onfrisser worden. Het begon voor iedereen zichtbaar, maar voor menigeen onnavolgbaar, op de avond van de verkiezingen. Dankzij platforms als Jinek, Pauw en WNL zal het van kwaad naar erger gaan.

Als de Republikeinen in het congres een knip voor hun neus waard waren, zouden ze Trumps veto van wapenleveranties ten behoeve van de Saoedische oorlog in Jemen niet accepteren. Net als Trumps uitroepen van de noodtoestand aan de grens is hier sprake van een machtsgreep. In het verleden verzetten constitutionele Republikeinen zich tegen dit soort pogingen om de uitvoerende macht uit te breiden ten koste van het congres.

In zijn veto bericht stelt Trump met zoveel woorden dat hij een verbod op hulp aan de moordenaarsbende in Saoedi Arabië een aantasting vindt van de vrijheid die een commander in chief zou moeten hebben. Het lijkt onwaarschijnlijk dat het congres een tweederde meerderheid bij elkaar kan krijgen om deze nieuwe machtsgreep te voorkomen.

Ik durf er echter vergif op te nemen dat de Republikeinen de volgende keer dat een Democratische president zich dit soort vrijheden permitteert zullen aankomen met hoogdravende oraties over de grondwet en de scheiding der machten, bla, bla, bla.

Vaak wordt gezegd en geschreven dat je de hoop op herstel van de VS niet moet verliezen omdat het systeem werkt, de scheiding der machten, de geest van de grondwet. Ik ben daar steeds minder optimistisch over. Al decennia, sinds de vermaledijde Nixon en zijn minder slimme maar even desastreuze kloon Newt Gingrich, ondermijnen Republikeinen de grondwet en de omgangsvormen die voor een democratisch systeem onmisbaar zijn.

Steeds meer denk ik dat de VS een land in verval is, niet meer te redden. Nee, het zal niet wegzakken in irrelevantie maar het zal niet in staat zijn om de opkomende autoritaire golf, van corpsballen als Baudet tot structurele systeemorganiseerders als de Chinese communistische partij en proto-dictators als Erdogan en Orban, tegen te houden. Een land waar de president een gestoorde narcist is en zijn partij hem blind volgt, is niet te redden. Zelfs niet door de Democraten die in een aantal opzichten mede schuld dragen aan de teloorgang van hun land – zij het aanzienlijk minder dan de Republikeinen.

Afgevaardigde Ilhan Omar, zwart, immigrante en moslim, is de ideale vijand voor de psychopaat in het Witte Huis. Als ze niet bestond, zou hij haar uitgevonden hebben. De president is wreed, liegt dat het gedrukt staat en juint de slechtste elementen in zijn aanhang op. Hij is, kortom, gewoon zichzelf. De hielenlikkers om hem heen hebben hun eigen morel kompas, voor zover ze dat hadden, overboord gezet. Zie Sarah Sanders.

Trump heeft vijanden nodig om te functioneren. Zelfs een dode John McCain kan die rol vervullen. In de Economist van deze week staat een mooie vergelijking met Amerikaans worstelen, de gooi en smijtvariant van The Apprentice. In die show pretendeert Trump een manager te zijn, in Amerikaans worstelen is het hele idee om een show op te voeren.

Is het opzettelijk beleid van Trump? Ja, natuurlijk, maar dat wil niet zeggen dat het niet authentiek is. De kiezers hebben een bullebak gekozen, iemand die van alles een moddergevecht maakt en omdat hij het varken is, het altijd wint. Vraag het Jeb Bush. Het is het soort van authenticiteit dat alles rechtvaardigt. Tijdens een toespraak zegt Trump: ‘ik zou dit eigenlijk niet moeten zeggen.. ‘ en dan zegt hij het. Zijn trouwe volgelingen horen wat ze graag willen horen en vinden de man authentiek.

Trump noemde zichzelf ooit een ‘stable genius’. Dat stabiele deel, daarover valt met rede te twisten, maar in de manipulatie van zijn omgeving, inclusief de ruggengraatloze kliek die zich Republikeinse Partij noemt, is hij waarlijk een genie. 

De psycho wil twee ondeskundigen, in een aantal opzichten idioten, benoemen in de Federal Reserve Bank. Dat is Stephen Moore, een columnist en roeptoeter voor lagere belastingen (die zichzelf zouden financieren) en Herman Cain, een pizza ondernemer die een diskwalificerende campagne voor het presidentschap voerde in 2012.

Beide heren zouden doen wat Trump wil: de economie stimuleren. Nou was dat altijd Democratisch beleid, Keynesiaanse stimulus, maar in het tijdperk dat Republikeinen braaf achter de psycho aanlopen delen ze zijn nu gewijzigde mening dat de FED bubbles moet creëren. 

Het lijkt er nu op dat Cain niet zal worden genomineerd omdat vier Republikeinen bezwaar hebben tegen iemand die zo onkundig is. 

Ik denk dat het een vooropgezet plannetjes was om Moore, die evenmin gekwalificeerd is en bovendien juridische problemen heeft, genomineerd te krijgen. De ruggegraatloze Republikeinen kunnen één Trumpiaanse idioot afstemmen, het vergt meer moed dan ze hebben om dat met twee man te doen. 

Slimme strategie van Mike Mulvaney (die overigens tot hij Trumps hielenlikker werd de grootste tegenstander van begrotingstekorten was). 

Zo vordert de gestage ondermijning van de Amerikaanse overheid waar Trump mee bezig is. Niet zonder hulp.

Het is interessant om te zien hoe Julien Assange, eens gevierd als onthuller en breker van taboes, nu voor dezelfde mensen die de onthullingen over Amerikaanse diplomatiek verkeer toejuichten een paria is geworden.  Zijn arrestatie en uitlevering zullen met stilte begroet worden. Assange geniet weinig krediet meer, er zullen geen demonstraties zijn om hem te steunen.

Het heeft te maken met de persoonlijkheid van Assange. De verkrachtingsaanklachten pasten, zo bleek later, in een patroon van misdragingen en arrogant gedrag. Sterker, de man bleek een narcist van het niveau van Trump maar omdat hij opgesloten zat in zijn zelfgekozen isolement in die ambassade, steeds dieper zinkend in zijn afkeren en zelfrechtvaardiging. 

Er was een documentaire met interviews die de meest pijnlijke kanten van Assanges karakter lieten zien.

Maar dat zou allemaal niet zo problematisch zijn geweest als Assange (of zijn Wiki club, dat is nooit helemaal duidelijk) niet in 2016 het nodig had gevonden om de emails van de Clinton campagne op straat te gooien. het beïnvloedde de campagne nogal fundamenteel. Of Rusland er achter zat, of Assange een deal met de duivel in Rusland sloot om de duivel in de VS te pesten, weten we niet zeker. Ik vermoed dat het een combinatie van beide was. Trumps oproep aan Rusland of wie dan ook om de rest van het mailverkeer te dumpen was gericht aan het juist adres: een onbekende. Of Wikileaks zich liet manipuleren door Rusland blijft onduidelijk maar de verdenking is reëel.

De verontwaardiging van Clinton aanhangers of Trump haters is terecht. Dit waren onthullingen die puur politiek bedoeld waren, emails in een sfeer die wat mij betreft niet thuishoren in het publieke domein. Maar ik ben me er maar al te zeer van bewust dat dezelfde mensen die nu kwaad zijn op Assange geen probleem hadden gehad, het zelfs hadden toegejuicht als de emails van Trump op straat waren gekomen.

De ambivalentie die hierover zou moeten bestaan (Sanders aanhangers vonden het wel best dat bleek dat de Clinton campagne samen met de Democratische top hem probeerde te ondermijnen) zou ons aan het denken moeten zetten. Hoe ver mogen dit soort onthullingen gaan? Hoe ver willen we dat ze gaan?

Chelsea Manning staat in beter aanzien. Ze deed wat ze deed uit overtuiging en diende haar tijd (geholpen door een gratieverlening van Obama die zich wat mij betreft ook wel had mogen uitstrekken tot Edward Snowden die een heel andere zaak aan de orde stelde: de mate waarin de eigen overheid zijn burgers bespioneerd, al of niet in strijd met de wet).

Ondertussen is er weinig liefde over voor Assange. Na zeven jaar gevangenis in Londen wacht hem gevangenis in de VS.  Als hij de verkrachtingsaanklachten in Zweden, die hij altijd ontkende, daar serieus tegemoet was getreden, dan was het, vermoed ik, anders gelopen. Zoals het er nu bij staat, is Assange niet de martelaar die hij graag zou willen uithangen. Meer het slachtoffer van zichzelf.