Frans Verhagen, Amerika kenner

Mijn eerste aanvechting bij het zien van populariteitscijfers van Trump is ze te bagataliseren. November is nog ver, hij kan met zijn dagelijkse televisieshow, omringd door knikkende acolieten, een indruk van leiderschap uitdragen. Kijkers, vooral de domme kijkers en die heeft Amerika er nogal wat, zien alleen dat beeld. Ze luisteren niet of begrijpen niet wat er gaande is.

Joe Biden daarentegen zit opgesloten in Delaware. De bejaarde Democraat heeft geen goede strategie om zelf nieuws te maken. Of misschien moet je toleranter zijn: er is geen goede strategie. Als Trump en de gouverneurs als Andrew Cuomo het nieuws maken, dan moet je niet proberen daar tussendoor te komen. Misschien is het wel goed dat we even niets horen. 

Ondertussen blijft Bernie Sanders zijn destructieve campagne voortzetten. Hij dient geen enkel ander doel dan gedelegeerden op de conventie te hebben en als het verleden een les is dan zullen ze Biden uitjouwen. Sanders laat zien dat hij een buitengewoon slecht politicus is, dat wil zeggen, iemand die net als Trump alleen aan zichzelf kan denken. Ik mag hier verwijzen naar mijn analyse na Super Tuesday die als conclusie (of uitgangspunt) had dat Sanders een grote fout had gemaakt door kandidaat te zijn. Was hij er niet geweest dan hadden we nu Elizabeth Warren als kandidaat gehad. Klik hier voor dat verhaal. 

Ondertussen maak ik me wel meer zorgen over november. De reden is dat het geweldige optreden van Andrew Cuomo, de gouverneur van New York, iedere dag laat zien wat Biden niet is. Biden is geen leider. Hij is een meebewegende, knuffelende allemansvriend. Het verschil tussen beiden doet Biden dagelijks meer ineenschrompelen. Cuomo zegt niet geïnteresseerd te zijn in het presidentschap. In formele zin is dat waar, materieel stond het altijd op zijn lijstje maar had hij nooit een opening. Die heeft hij nu wel.

In veel opzichten blijft het mooiste scenario voor de Democraten het meest morbide. Hopen dat Joe Biden het loodje legt zodat de conventie iemand anders kan kiezen. Cuomo-Klobuchard, Cuomo-Warren, Warren met wie dan ook. Het is allemaal aantrekkelijker. Sorry to say….

Buitengewoon, exceptioneel, is een woord dat Amerikanen in de mond bestorven ligt. Zo zien ze hun land. ‘Exceptionalisme’ was de vlag waaronder Amerika de wereld leidde, de idee dat het land een speciale natie was met een hogere opdracht om de wereld met zijn voorbeeld te dienen, zelfs als de wereld daar niet op zat te wachten.

Trek daar maar een kruis over. Amerika is nog steeds buitengewoon maar de combinatie van Donald Trump en de corona-crisis geeft een nieuwe betekenis aan dat woord. De chaos die de regering-Trump kenmerkt, schept dagelijks buitengewone verwarring. Amerika leidt, zij het nu in het aantal corona-besmettingen: hoger dan waar dan ook. Hoger dan in China, dat ruim vier maal zoveel inwoners heeft.

Dat is het gevolg buitengewone omstandigheden. Zo heeft geen ontwikkeld land een slechter functionerende overheid dan Amerika, een direct gevolg van veertig jaar anti-overheidsactivisme. Geen westers land is structureel meer kwetsbaar voor dit virus. Een gemankeerd zorgsysteem met tientallen miljoenen niet- en onderverzekerden, met elf miljoen illegalen, met centra van armoede, dakloosheid en verslaving die het indammen van verspreiding van het virus moeilijk maken. Een samenleving die kraakt in al zijn voegen. Het corona-virus, in de VS nog in zijn eerste stadia van besmetting, zal laten zien dat Amerika niets beter is dan de rest van de wereld, mogelijk een heel stuk slechter.

Buitengewoon interessant is de aard van Amerika’s federale structuur. De president mag de machtigste man in de wereld zijn, op dit moment zijn het gouverneurs die dagelijks beleid maken. We zijn allemaal bekend met het concept van de trias politica, de scheiding der machten in uitvoerende, wetgevende en rechtelijke macht. Maar dat is enkel de horizontale scheiding der machten, als je dat zo mag noemen. Er is ook een verticale scheiding der machten waarbij besluiten worden genomen op het niveau waar dat het meest effectief is. Dat kunnen de staten zijn, maar vaak ook burgemeesters of, bij onderwijszaken, een lokaal gekozen school board.

De opstellers van de Amerikaanse grondwet wilden dat beleid zo dicht mogelijk stond bij de mensen die het aanging. Zo konden burgers zowel de agenda bepalen als de uitvoering van beleid controleren. In geen enkel ander land worden voor zoveel functies verkiezingen georganiseerd.

Een andere doelstelling was fragmentatie van de macht zodat machtsmisbruik minder goed mogelijk was. Het beperkt de macht van de federale overheid, van de president. Toen president Trump aankondigde dat hij tegen Pasen de economische beperkingen wilde opheffen werd meteen opgemerkt dat het de gouverneurs waren die beslisten over welke zaken al of niet gesloten blijven. Toen hij zaterdag, zonder enige raadpleging aankondigde te overwegen om drie staten in quarantaine te zetten, lieten de gouverneurs van die staten weten dat een buitengewoon slecht idee te vinden. Trump krabbelde snel terug.

Natuurlijk is er een rol voor die federale overheid. Leiding, coördinatie, richtlijnen, voorlichting, bepaalde dwangmiddelen die enkel op dat niveau kunnen worden uitgeoefend, en vooral gebruik van de federale bureaus om op dit soort crises voorbereid te zijn. We weten inmiddels dat Trump zes weken verspilde aan ontkenning en bagatalisering, terwijl de gouverneurs wanhopig probeerden zich voor te bereiden op de crisis.

Inmiddels probeert Trump zich te presenteren als een oorlogspresident, inclusief praten over ‘oorlog’ en ‘overwinning’. Die pose zal weinig mensen overtuigen en hij ondermijnt hem door kleinzielig en ronduit wreed gedrag. Hij kan gewoon niet anders, het is zijn aard. Zo was Trump zijn gewone zelf toen hij in een conference call tegen de gouverneurs zei: ‘Beademingsapparatuur, ventilatoren, en al die apparaten – probeer ze zelf maar te krijgen’. De markt zou het wel oplossen. In een ander geval zei hij tegen gouverneur Cuomo van New York dat naar zijn gevoel de gevraagde 30.000 beademingsapparaten niet nodig waren. Hij is zeker ook de enige leider in de wereld die van lagere overheden eist dat ze ‘hun dankbaarheid’ tonen (en hem prijzen), op straffe van uitgesloten worden van hulp. Terwijl hij de oorlogspresident uithangt en partijdigheid afkeurt, valt hij gouverneurs aan die hem niet bevallen, waarbij zijn afkeer (angst?) voor sterke vrouwen zichtbaar wordt. Meer dan dat, hij geeft vicepresident Pence, de aanvoerder van de corona-taskforce opdracht niet met hen te praten en geeft ondernemingen opdracht geen zaken te doen met Michigan. Uitzonderlijk, dat is wel het minste wat je ervan kunt zeggen.

Je zou kunnen zeggen dat staten die Republikeinen als gouverneur hebben gekozen daarvoor een prijs gaan betalen. Afgezien van Maryland hebben Republikeinen tot nog toe weinig leiderschapskwaliteit laten zien. Texas en Florida zullen hot spots worden, net als New York, maar ze zullen iemand als Andrew Cuomo missen.

Buitengewoon is ook de idioterie ter rechterzijde, ondersteund door en ter ondersteuning van Trump. In geen enkel ander land is er zo’n kluster van ontkenners van de ernst van het virus. Dr. Fauci, de enige die breed vertrouwd wordt, krijgt bakken drek over zich heen als hij een gebaar maakt dat door Trump-fanaten wordt uitgelegd als kritiek op hun grote man. En volstrekt uniek is het dat in de VS een grote groep bereid is tienduizenden, misschien honderdduizenden medeburgers ter dood te veroordelen om de economie, dat wil zeggen de beurs, Trumps maatstaf voor zijn eigen succes, omhoog te jagen. Het laat zich raden de voorstanders van deze methode niet de armsten en meest kwetsbaren zijn.

Dat Trumps waarderingscijfers (licht) zijn gestegen is minder een uiting van lof voor zijn beleid, of gebrek daaraan, dan een klassiek verschijnsel in tijden van crisis: steun voor de leider. George W. Bush scoorde hoog in de tachtig procent na 9/11. Zoals bij Bush staat het bij Trump nog te bezien of dit beklijft en effect heeft op de verkiezingen (de organisatie daarvan en de uitdaging om ze eerlijk te houden is nog heel ander chapiter).

Het buitengewone van de Verenigde Staten, zoals hierboven deels beschreven, ondermijnt wat er nog over was van Amerika’s positie als buitengewone natie, als vanzelfsprekende leider van de wereld. Wie nu nog komt met Amerikaanse exceptionalisme zal met besmuikt hoongelach worden ontvangen. Dat werd pijnlijk aangetoond toen minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo tijdens de G-7 ontmoeting van ministers erop stond om over het ‘Wuhan-virus’ te praten. De andere zes weigerden daarin mee te gaan, het resultaat was een slappe eindverklaring. Buitengewoon kinderachtig.

Alle geklungel van president Trump moet niet verhelen dat de grote ontwikkeling, het einde van Amerika als leidende natie in de wereld, al veel langer bezig is. De oorlog in Irak, de crisis van 2008, Obama’s min of meer mislukte ‘pivot to Asia’ en het niet in staat zijn van de VS om zich los te maken van het Midden Oosten zijn allemaal markeringspunten op de ontwikkeling die in Donald Trumps ‘America First’ hun voorlopige eindpunt vonden. De coronacrisis onderstreept de uniek Amerikaanse binnenlandse zwakheden die hun weerslag hebben op de buitenlandse politiek. Amerika is en blijft buitengewoon maar niet meer op een manier die ons vertrouwen in kan boezemen.

In de Groene van deze week schrijft hoofdredacteur Xandra Schutte over de documentaire die over Hillary Clinton is gemaakt en die vanaf volgende week wordt uitgezonden. 

Persoonlijk begrijp ik de interesse in de Clintons niet zo. Eerst vele afleveringen over Monica Lewinsky, nu over Hillary. 

Maar wat me trof in Xandra Schutte’s stukje was het gemankeerde beeld dat, opnieuw, over Clinton en haar politieke deconfiture wordt gegeven. Alsof het allemaal aan haar vrouw zijn had gelegen (een mythe die ze zelf ook graag in stand houdt). Van het trio idealisme, doorzettingsvermogen en moed  dat Schutte noemt kan ik alleen het doorzettingsvermogen herkennen. Misplaatst want ze had in 2016 met pensioen moeten zijn.

Ik heb onderstaande mail aan Xandra Schutte gestuurd – hij is niet bedoeld als privé correspondentie dus ik publiceer hem hier maar voor ieder die geïnteresseerd is. Trouwe lezers zullen overigens niet verbaasd zijn. Mijn afkeer van ‘de Clintons’ is bekend.

Beste Xandra,

ik begrijp goed dat je Hillary Clinton wilt plaatsen in een kader van wantrouwen tegen vrouwen. Niet onterecht of heel terecht misschien maar dat is niet het hele verhaal en alleen dat aspect belichten geeft een vertekend beeld.

Het probleem is dat je (en misschien de serie, ik heb hem niet gezien) wel erg gemakkelijk over de redenen heenschuift waarom mensen Clinton (de Clintons) niet vertrouwen. Hillary loog in 1992 over Jennifer Fowles, de affaire die Bills campagne leek te torpederen. Ze onderschatte alle ‘schandalen’ van Whitewater tot ‘travelgate’. Ja, de conservatieven zaten achter haar aan maar dat is part of the territory.

Ze wilde een actieve rol in de regering Clinton, ook al is de First Lady nergens voor gekozen en bijzonder kwetsbaar omdat je via haar de president kunt aanvallen. Bill gaf haar health care en, geheel voorspelbaar, kreeg ze bakken kritiek over zich heen. Erger was dat haar voorstel van 10.000 pagina’s zonder overleg met de noodzakelijke politici op hun bureau gedumpt werd en, geheel voorspelbaar, nergens toe leidde.

Hillary Clinton loog maandenlang over Monica Lewinsky. Het vergt te veel goedwillendheid om te denken dat ze niet wist dat haar echtgenoot met een lange lijst aan affaires zich niet weer eens had vergallopeerd. Ze loog in commissie terwijl Bill het land zes maanden aan het lijntje hield en hing daarna de verongelijkte echtgenote uit. En passant verruineerde Bill zijn presidentschap. Iemand zonder moreel gezag kan niets gedaan krijgen en hij kreeg niets gedaan behalve op de valreep nog gratie verlenen aan corruptie financiers.

Hillary Clinton was een senator voor New York waar ze voordien nooit gewoond had, een carpet baggar. Om dat te bereiken moest ze allerlei niet authentieke poses aannemen en, in de politiek ook niet onbelangrijk, ze blokkeerde andere carrières.

In 2008 werd ze duidelijk verslagen door Barack Obama. Je zou kunnen zeggen dat het vrouw zijn daar niet zo’n rol speelde omdat het zwart zijn van Obama minstens even problematisch was. Misschien was ze een goed president geweest, misschien beter dan Obama, maar ze won niet. In plaats van vanuit de senaat zachte oppositie te voeren tegen Obama werd ze minister van Buitenlandse Zaken om haar CV op te poetsen. Afgezien van vrouwenissues een totaal oninteressant ministerschap.

In 2016 vond ze het nodig om het nog een keer te proberen. Dat begon al in 2013 toen ze mensen en geld begon te arrangeren voor haar campagne. Het gevolg was dat niemand anders de strijd aan ging en de ironie was dat ze Bernie Sanders, die anders nooit relevant was geworden, een buitengewone kans gaf.
Haar landelijke campagne was een aaneenschakeling van fouten, inclusief het onderschatten van het zoveelste non-schandaal, de emails. Het probleem van de Clintons is niet zozeer de schandalen maar hun reactie: niet gebeurd; niet belangrijk; wel gebeurd maar niet illegaal; sorry, sorry, zal niet weer gebeuren (zie Lewinsky voor deze route). Op naar het volgende schandaal.

Ze verloor omdat ze, ongelooflijk genoeg, in 2016 dezelfde fouten maakte als Al Gore in 2000: niet campagne voeren in staten omdat je denkt dat je ze al in de tas hebt. Overmoed, hubris, geklungel (lees er Shattered maar op na, haar hele campagne was een ongeluk in slow motion). Clinton heeft beperkt of geen leervermogen en maakt steeds dezelfde fouten of leert de verkeerde lessen.

Ze onderschatte hoeveel weerstand ze opriep en deed daar dus niets aan (en die weerstand had niet alleen of misschien zelfs helemaal niet met haar vrouw zijn te maken).

Clinton had in 2016 helemaal nooit kandidaat moeten zijn. Ze had haar kans gehad, ze was te oud (zoals het roedel bejaarden dit jaar veel te oud is), ze blokkeerde een hele generatie nieuwe Democraten. Het kostte haar het presidentschap, het kost Amerika minstens vier jaar Trump.

We zitten nog steeds met de Clinton erfenis. Sanders kon dit jaar de race domineren omdat zij hem in 2016 de kans had gegeven groot te worden. Ook hij kon er niet genoeg van krijgen. Sterker, Elizabeth Warren had de linkse kandidaat moeten zijn en had een goede kans gehad als Sanders zich beperkt had tot de agenda zetten. Maar net als Hillary achtte Sanders zich onmisbaar, kon de verleiding niet weerstaan, met als gevolg dat een zielloze, fantasieloze bejaarde als kandidaat hebben.

Het is een heel verhaal maar de portee is dat je naar mijn smaak Hillary Clinton te veel eer geeft als je haar falen enkel aan haar vrouw zijn toeschrijft. Ze fietste mee op de bagagedrager van Bill en het was Bill die haar haar hele leven bleef achtervolgen. ‘De Clintons’ is een samenvatting geworden van het soort politici waar je vanaf wilt (en na 2008 gehoopt had vanaf te zijn).

Mensen van mijn leeftijd hadden hoge verwachtingen van Bill Clintons presidentschap, eindelijk een leeftijdsgenoot (min of meer) aan de macht. De Clintons (twee voor de prijs van een) stelden danig teleur. We hoopte van ze af te zijn na het onnodige verlies van Gore in 2000 (in niet geringe mate aan Clinton te wijten). Tegen heug en meug ging iedere progressief nog voor haar in 2016, terwijl de mensen die genoeg hadden van dit gedoe het eens met Trump probeerden.

Kortom, ik denk dat je, zoals veel vrouwen, te aardig bent voor Hillary.

Met vriendelijke groet,

Frans Verhagen

Observaties:

** We denken altijd over het Amerikaanse systeem als gebalanceerd, drie machten die zonder elkaar niet kunnen functioneren: wettelijke macht, uitvoerende macht en rechtelijke macht. Nu het congres niet meer werkt als controle op de uitvoerende macht omdat de Republikeinen zich met huid en haar hebben overgeleverd aan Trump, kun je zeggen dat het systeem niet meer werkt. Trumps idoterie de afgelopen maand en het totale zwijgen van de Republikeinen in het Congres (afgezien van miljarden voor het bedrijfsleven) wijst daarop.

Maar behalve deze horizontale scheiding der machten is er ook een verticale scheiding. De staten hebben hun eigen bestuur, hun eigen trias politicas. We zien dat gouverneurs, Andrew Cuomo in NY, Jay Inslay in Washington om er maar twee te noemen, degenen zijn die beleid maken waar de federale overheid het laat afweten. Trumps ‘aspirational’ maar onzinnige proefballon om met pasen de economie weer open te gooien was niet meer dan een one liner. Het zijn gouverneurs die bepalen of er wel of niet geopend wordt. Gelukkig maar.

** Joe Biden is afwezig. Hij, zijn campagne, heeft moeite om een forum te vinden om aanwezig te zijn waar Trump en Cuomo domineren. Ehhh.. kunnen we Biden inruilen voor Cuomo?

Ik was op de conventie in 1984 waar zijn vader, Mario Cuomo, een van de beste toespraken hield die ik ooit gehoord heb. Hij was de keynote speaker en iedereen hoopte dat hij in 1988 of 1992 kandidaat zou zijn. Helaas was hij behept met eindeloze aarzeling (een overdreven zelfbewustzijn of hij het wel kon) dat hem de bijnaam ‘Hamlet on the Hudson’ opleverde en deed hij het niet. In 1992 stond een vliegtuig klaar om hem naar New Hampshire te brengen om senator Tsongas en Bill Clinton uit te dagen. Helaas. Het vliegtuig vertrok niet en we kregen in 1988 Michael Dukakis (keurige man, slechte politicus) en in 1992 Bill Clinton (geen keurige man maar een fantastisch politicus). Met Gary Hart zie ik Mario Cuomo als de beste president die Amerika nooit heeft gehad.

Ik moet daar nog eens wat over schrijven. Waarom in zo’n enorm vat van talent de presidenten magertjes zijn (Obama uitgezonderd)? Denk Nixon, Ford, Carter, oude Bush, kleine Bush en de psycho.

** Arme Bernie. Als iets bewijst dat universal health care als onderwerp relevant is, dan is het dat nu miljoenen Amerikanen zonder baan zitten en, omdat hun werkgever (als ze geluk hebben) de ziektekostenverzekering voor 70 % vergoedt, ook hun verzekering kwijt zijn. De huidige crisis, alle inzet en inspanningen van de doktoren en ziekenhuizen ten spijt, laat zien dat het health care systeem in de VS niet deugt. Geen beter moment om inderdaad een revolutie aan te kaarten die daar eindelijk wat aan verandert. 

Ik zou er geen geld op willen zetten dat over zes maanden, over een jaar, die urgentie nog steeds aanwezig is. Revoluties in de politiek hebben hun moment. Als dat niet gepakt wordt dan is het moment voorbij.

** Het pakket van 2000 miljard stimulering is indrukwekkend. Het zal volgend jaar leiden tot oproepen om de tekorten aan te pakken door te snijden in de overheid (even ervan uitgaande dat een Democraat dan president is en de Republikeinen ineens weer hun zorg over tekorten ontdekken). Wat ontbrak in het pakket was hogere belastingen om deze stimulering te financieren. Het terugdraaien van Trumps belastingverlaging voor de rijken zou een goed begin geweest zijn.

Er wordt steeds over een oorlogssituatie gepraat. Niet onterecht, maar daar hoort ook bij dat degenen die het kunnen betalen een prijskaartje krijgen gepresenteerd. De hoogste schijf tijdens de Tweede Wereldoorlog was 95 %. De hele jaren vijftig en zestig, eigenlijk tot de opstand van de rijken die Reagan aan de macht bracht, was de marginale belastingvoet behoorlijk hoog. Gegeven de omstandigheden zou die nu ook flink omhoog moeten.

Ik hoor de Republikeinen al klagen: geen politieke spelletjes nu, het zou de economie remmen als de rijken meer moeten betalen. Onzin. Senator Burr heeft net voor 1,5 miljoen aandelen verkocht, voordat de markt instortte. Jeff Bezos van Amazon verkocht voor 5 miljard. Ik heb nog niet gehoord van CEO’s van al die zielige airlines en andere bedrijven die hun inkomen van tientallen miljoenen per jaar inleveren.

Net als bij de revolutie in de gezondheidszorg is er een moment om belasting te heffen. Dit was het. Ik vermoed dat het praktisch gezien (qua wetgeving) niet zo snel kon maar de Democraten hebben een grote kans laten liggen. 

** De volkstelling, de census, volgens de grondwet verplicht iedere tien jaar om het congres te herindelen, zit in de problemen. Je kunt nog wel on line je melden maar de opvolging, deur tot deur, voor non response, zal niet plaatsvinden. Ik vermoed dat het betekent dat, op zijn best, de telling een jaar wordt uitgesteld. 

De G-7 ministers konden geen overeenstemming bereiken over een verklaring omdat de minister van de VS erop stond het corona virus  het ‘Wuhan-virus’ te noemen en de rest daar niet in mee ging.

Niets onderstreept het einde van de VS als leidende wereldmacht meer dan dit soort kleutergedrag.

Dat de president een clown, een psychopaat en een zelfzuchtige wreedaard is, okay. Dat weten we. Maar het hele systeem is geïnfecteerd door het Trump-virus. Noteer het gebrek aan verontwaardiging over Trumps tweet nadat Mitt Romney corona vrij was verklaard. Het is waar, je verbaast je bij deze man nergens meer over maar is er werkelijk niemand die zegt: ‘Sir, enough, do you not have any decency left?’. Zo kwam Joe McCarthy’s heksenjacht tot een einde. Niemand in Trumps omgeving die het lef heeft dat te zeggen.

De Republikeinen met hun hielenlikkerij hebben net miljarden uitgedeeld aan bedrijven die dat zullen gebruiken om hun aandeelhouders en overbetaalde directies te redden. Het schijnt dat een giga bedrag aan leninggaranties naar Boeiing gaat, het slechtst gerunde bedrijf in decennia, dat problemen kent die geheel aan zichzelf zijn te wijten, niet aan de corona crisis. Nikki Haley, presidentskandidaat in 2024, zag de bui hangen en is vertrokken uit de raad van toezicht van Boeiing, zogenaamd omdat ze tegen overheidssteun is. Tot voor niet zo lang zou ik haar het voordeel van de goede trouw geven maar sinds ze een paar maanden geleden tot de suck up crowd van Trump is gaan behoren, weet ik dat deze daad er niet een is van onbaatzuchtige maatschappelijke verantwoordelijkheid maar van puur opportunisme.

Het is amusant om te zien hoe Andrew Cuomo, de gouverneur van New York, de sterren van de hemel leidt. In normale tijden is hij een irritante man, een micromanager die graag politieke vetes uitvecht op een kinderlijke manier. Nu blijkt hij een van de beste leiders. Ook andere gouverneurs tonen hun kwaliteiten (of in sommige gevallen, allemaal Republikeins, hun gebrek daaraan). Met de kennis van nu vermoed ik dat de gouverneurs in de Democratische race het beter gedaan zouden hebben dan de senatoren, die, ik kan het niet genoeg zeggen, nooit iets groters gerund hebben dan hun staf.

Over zelfzuchtige kortzichtige lui gesproken: Rand Paul, senator van Kentucky en prominent libertariër en antioverheidsactivist, blijkt een week te hebben rondgelopen nadat hij een test had aangevraagd. Na die week bleek hij positief. Hoe onverantwoordelijk kun je zijn? Vergeleken met Paul was senator Cruz een wonder van verantwoordelijkheid. ‘Out of abundance of caution’ isoleerde die zichzelf al toen hij in de buurt van een corona drager was geweest.

Over voorzichtig gespoken, de Guardian (een van de beste on line kranten van de wereld), had een mooi foto item over afstand die politieke leiders van elkaar bewaren. Alle leiders, inclusief Rutte, hielden 1,5 meter afstand. Trump gaf natuurlijk het slechte voorbeeld door iedere keer weer met een roedel pluimstrijkers op te treden die allemaal boven op elkaar staan om in beeld te komen.

Zie degenen die door de mand vallen: Richard Burr, de voorzitter van de intelligence commissie die miljoenen aan aandelen verkocht met kennis die het publiek niet had; Rand Paul, infectiehaard bij uitstek; Mike Pompeo, kleuterschool activist.

De psycho verraste gisteren, zoals alleen Trump dat kan. Allereerst ontbrak dr. Fauci in Trumps dagelijkse show, wat verontruste vragen opriep. Het zou grappig zijn als het niet zo serieus was: de president van Amerika die niemand gelooft wordt direct bevraagd over het ontbreken van iemand die iedereen gelooft – met de kennis van Trumps gewoonte om iemand die hem kritisch benadert kalt te stellen een terechte vraag.

Interessanter was dat Trump begon te roepen dat over twee weken bekeken moet worden of de schade aan de economie niet erger is dan de mogelijke schade van het virus. Terug naar normaal om de economie te redden. Anders gezegd: het middel is erger dan de kwaal. En, in Trumps wereld, de economie is belangrijker dan een paar honderdduizend doden.

Waar kwam dat ineens vandaan? Het blijkt een onderwerp te zijn waar de talking heads over praten. Om te beginnen op Fox, de staatszender. Trump leest niet dus hij moet het daar gehoord hebben. Maar Fox echode een artikel van Brett Stephens, de conservatieve columnist van de NYT, die betoogde dat je ook te ver kon gaan in isolering en de schade voor de economie zo groot zou laten worden dat dat meer doden zou kostten.

In zijn column nam Thomas Friedman, altijd vinger aan de pols bij wat de elite denkt en doet (leve MBS, de arabische moordenaar; groot fan van Mike Bloomberg), het argument over. We lopen het risico meer doden te veroorzaken door een economische crunch dan door het virus zelf.

Het is interessant dat dit argument nergens anders op tafel komt dan in de VS. Het geeft ook aan dat Trump in zijn terugdeinzen voor de gevolgen van isolatie niet alleen staat.

Wat de wetgeving betreft die volgens de Republikeinen door de Democraten wordt tegengehouden: het is heel verstandig dat ze dat doen. Het pakket doet onvoldoende voor de gewone mensen die het meest lijden en helpt voor 500 miljard bedrijven zonder enige controle op wie wat krijgt en wat hij ermee doet (de lijst van bedrijven blijft zes maanden geheim, en minister Mnuchin beslist – dat tilt het over de verkiezingen en we kunnen niet zijn of de corrupte Trump-clan zijn eigen bedreigde hospitality rommel beschermt).

Goed dus dat de Democraten dwarsliggen. Het is overigens een bizarre omkering van de wereld. Toen Obama de autoindustrie redde (op een manier die geld opleverde door de overheid mede eigenaar te maken) was de kritiek niet van de lucht. Toen Obama de crisis in 2009 wilde aanpakken lagen de Republikeinen dwars – te veel overheid vonden de Tea Party zeloten, nagepraat door Moscow Mitch en andere hypocriete Republikeinen.

Ik vermoed dat het verhaal van ‘het middels is erger dan de kwaal’ heeft, vermoed ik, nog een tijdje te gaan. Ondertussen lijken de voorstanders daarvan vergeten dat het worst case scenario voor de VS minstens 2,2 miljoen doden op zou leveren. Waar is dr. Fauci?

China claimt nu dat je het corona virus met een autoritair regime beter bestrijdt dan democratische landen dat kunnen. Trump claimt dat hij altijd  al zag dat er een pandemie aan kwam.

Het herschrijven van de geschiedenis is van alle tijden, van alle machthebbers, maar Xi en Trump maken het wel heel bont.

Het past in een nachtmerriescenario voor de VS. Amerikanen zijn uitzonderlijk vergeetachtig en qua gedrag net zo dom als op het strand kudderende Nederlanders. Weet de kiezer nog dat Trump de overheid een maand sloot, zonder enig succes? Dat hij na de gebrek aan succes de defensiebegroting leefroofde voor zijn muur? Dat hij de natuurrampen op Puerto Rico negeerde en erger maakte? Dat zijn partij een zetel in het Supreme Court stal? Gaan kiezers de afgelopen maand van Trumpistaans geklungel net zo gemakkelijk vergeten?

Volgens peiling is ineens een meerderheid van de Amerikanen ervan overtuigd dat Trumps beleid goed is. Als de crisis in de VS minder erg uitvalt dan valt te vrezen, zal Trump als eerste roepen dat het aan hem te danken is. Pakt het slecht uit dan is het natuurlijk Obama en China.

Verkiezingen op 3 november lijken steeds problematischer. Nooit stelde Amerika een verkiezing uit, laat staan af. Wie Donald Trump nu nog niet wantrouwt verdient alles wat zij over zich heenkrijgt. Geen president was ooit in staat tot zoveel slechtheid als deze man, net doen alsof hij verkiezingen respecteert is naïef – de vergeetachtige kiezer weet ook niet meer dat hij tijdens de debatten beloofde een nederlaag niet te accepteren.

Maar als de verkiezingen gewoon doorgaan? Hoe gaan mensen stemmen als er lockdowns en andere uitgaansverboden heersen? Hoe kan een Democraat campagne voeren, terwijl de president iedere dag de nationale tv kan bespelen (in de NYT stond een goed artikel dat betoogde dat de media moeten ophouden hem dat platform te geven, niet meer die dagelijks persvoorstellingen, Trump-shows, uit te zenden)? Hoe houdt je, kortom, verkiezingen eerlijk?  

Eind januari en in februari waarschuwden inlichtingendiensten in de VS dat een pandemie ‘waarschijnlijk’ was.

Onder de mensen die gebriefd werden de psycho en de senatoren van de relevante commissies (inlichtingen). De psycho, inmiddels vooral een clown, bleef tot maart en tot op zekere hoogte nog steeds ontkennen hoe groot het probleem kon worden.

Zo dom waren de gebriefte senatoren niet. Ze verkochten hun aandelen voordat de markt in elkaar donderde. Niet alleen Republikeinen maar ook Diane Feinstein van Californië, ook lid van die commissie.

Desgevraagd en voordat hij in een belachelijke woedeuitval viel tegen een journalist die hem een softbalvraag toewierp (wat zegt u tegen mensen die bang zijn) meende Trump dat dit een ‘story of life’ was.

En verdomd, tussen al zijn leugens en onzin door, komt de man af en toe met een helder inzicht. Dit is het leven. Het leven in de VS. Het leven dat Trump kent. 

Ik heb het debat maar deels gezien, maar Bernie heeft een serieuze fout gemaakt – niet dat het veel uitmaakt. Biden was er klaar voor, hij maakte nieuws: een vrouw als vp-kandidaat. Daar keek eigenlijk niemand van op, maar toch, het bepaalde het nieuws. Te meer daar Bernie zei dat hij er over zou denken om een vrouw op zijn ticket mee te nemen, ´hij zou het overwegen´, zei hij..

Ik moet eerlijk zeggen dat ik er niets van begrijp, of Bernie moet echt de kluts kwijt zijn. Hoe kun je dat nou zeggen onder de huidige omstandigheden? Twee blanke bejaarde mannen die alle vrouwen weggejaagd hebben? En Bernie die door Warren niet onterecht van mysogenie werd beschuldigd?

Ik houd het op Klobuchar of een van de vrouwelijke gouverneurs, zoals Gretchen Whitmer van Michigan, een must win staat voor de Democraten. 

De chef volksgezondheid in de VS raadt nu aan om met niet meer dan 50 mensen tegelijk in een ruimte of omgeving te zijn. Hij doet dit terwijl we de beelden zien van duizenden mensen op de 13 Amerikaanse vliegvelden waar panikerende Amerikanen probeerden het vreselijke Europa te ontsnappen. Dr. Trump sloot de grenzen omdat het virus, buitenlands natuurlijk (zeggen Jared Kushner en Stephen Miller, en Trump probeert voor te lezen wat ze voor hem geschreven hebben – zonder succes), buiten de deur gehouden moest worden. Als een paar van die duizenden mensen die werden opgevangen door een totaal onvoorbereid en hopeloos ineffectief grenssysteem inderdaad dat Europese virus bij zich droegen dan kunnen we de vliegvelden tot hot spot benoemen. De dreiging die Trump zag is door hem verduizendvoudigd. Bravo.

(Voor een lijst met Trumps uitspraken en daden, of gebrek daaraan, sinds mid januari, klik hier – prima verhaal NYT)

Ik aarzel om Dr. Trump direct verantwoordelijk te houden. De ondoordachte ban, verergerd door Trumps ad lib verhaal dat niemand er meer in mocht (later door de puinruimersbrigade van het Witte Huis geamendeerd tot een ban die niet gold voor Amerikanen – toen was het te laat, Amerikanen probeerden en masse terug naar huis te komen), had nooit uitgevoerd mogen worden. Ik weet niet wie van deze bende Trump dat idee influisterde (Miller en Kushner waarschijnlijk) maar Homeland Security en anderen hadden dit nooit mogen accepteren. Ze wisten dat travel bans chaos veroorzaken, Trump deed het l een keer eerder in januari 2017. Schande dat de maatregel zo werd afgekondigd.

Ik moet bekennen dat ik verbaasd blijf over de mate van incompetentie maar vooral van Trumpofilie in de direct omgeving van de president. Ik bedoel, van Trump kun je alles verwachten, en niets. Maar de rest? Is er niemand die zijn reputatie wil redden of versterken door in het openbaar te zeggen dat Trump vooral buitenspel gezet moet worden? Een interne Romney? 

Zijn acolieten blijven hem verdedigen, ook als ze weten dat hij vorige week er een totale puinhoop van maakte. Kwezel Pence begint elk optreden met een ode aan de clown en maakt bij elk optreden meer duidelijk dat hij nooit, maar dan ook nooit president moet worden. Laat hem maar bidden, maar liefst als ex-vp. Hij liegt niet op de manier van Trump, niet pathologisch, maar uit politiek opportunisme. Dat is erger.

Ook erg is Mnuchin, de minister van Financiën. Hij leek de enige in de regering die zijn verstand erbij hield. Hij onderhandelde met Pelosi over de wetgeving en haalde Trump over om te tekenen, waarna Moscow Mitch en zijn schapensenaat wel mee moesten gaan (of misschien hebben ze toch weer antiabortus spul erin gestopt). Maar bij de zondagshows verdedigde Mnuchin zonder enige reflectie de blunders van Trump. 

De vertoning in de Rose Garden, afgelopen vrijdag, was een dieptepunt in een regering die van dieptepunt naar dieptepunt sukkelt. Dat Trump zich niet verantwoordelijk acht voor wat er in zijn regering gebeurt (behalve als het succes betekent voor de grote man) is nog tot daar aan toe, maar die groep van hielenlikkers om hem heen. Dat verbaast me meer.

Hebben alle Amerikanen die in de buurt van de regering komen hun verstand op sterk water gezet? Misschien behalve mijnheer Fauci, maar die mag wat mij betreft wel wat harder roepen dat dit allemaal onzin is. De club rondom Pence is even treurig stemmend. De minister van Health and Human Services die voordat hij vertelt dat iedereen getest kan worden maar dat hij niet weet hoeveel tests beschikbaar zijn Trump uitgebreid prijst voor zijn kordate optreden. En opgedoken uit het ministerie waar hij zijn incompetentie uitgebreid liet zien, Ben Carson.  Wat doet die man daar? Ja, hij was ooit een neurochirurg maar heeft sindsdien niets gepresteerd.

Je kunt er lang en kort over schrijven maar het blijft een ongelooflijk spektakel: de VS in verval, sneller dan we ooit hadden kunnen denken. Een bananenrepubliek met een claudillo aan de leiding. Een land dat weken, maanden van dood en verderf tegemoet gaat – verergerd door de incompetentie van de chef. 

In je ergste nachtmerrie gebruiken Trump en zijn bende de corona crisis om de verkiezingen in november te frustreren. Het is relevant vast te stellen dat verkiezingen voor het presidentschap nooit zijn uitgesteld of afgelast, zelfs niet in 1864, tijdens de burgeroorlog. Maar zelfs als ze doorgaan en als de Republikeinse pogingen om kiezers te dwarsbomen worden verhinderd, dan is het de vraag of er gewoon fysiek gestemd kan worden. Gaat alles per post? Op afstand? Maakt Trump er een noodtoestand van die verkiezingen uberhaupt onmogelijk maakt?

Voorlopig is dat enkel een nachtmerrie maar niets is te dol voor deze regering en de Republikeinen. Als de kiezers de kans krijgen lijkt me dat nu niets – nou ja, de evangelische idioten zullen altijd voor Trump & Co blijven stemmen – hen ervan zal weerhouden om Trump met pek en veren weg te jagen en de Republikeinen elke macht van obstructie te ontnemen door de senaat te heroveren. 3 november kan de overwinning worden van de ratio, van een samenleving met een doel voor ogen, of een absolute ramp waarin de machthebbers hun macht misbruiken om hun wandaden toe te dekken en de macht te houden. Het zegt alles over het Amerika van nu dat beide mogelijk zijn.