Trump was slecht en blijft slecht, daar verandert Mueller niets aan.

Ik kreeg commentaar op mijn stukje van eerder deze week. Te opgewonden, te waarschuwend, met de vinger zwaaiend, laatste waarschuwing, hoorde ik. Begreep ik niet helemaal.

Ik was en ben nog steeds onthutst over de manier waarop de Trump critici zich opzij hebben laten zetten door die bluffer.

Wat mij betreft was de boodschap na Mueller duidelijk: als je Trump een slechte president vond voor Mueller wat is er dan veranderd? Waarom vragen journalisten zich ineens af of ze niet te geconcentreerd waren op Mueller en te hard tegen Trump? Ze waren dat geen van beide. 

Alleen Fox News en Trump zelf waren geobsedeerd met Mueller. En ja, er waren te veel luie Democraten die hoopten dat Mueller Trump zou wegwerken. Ik noem hen lui omdat ze zelf het werk moeten doen om een slechte president te laten struikelen. 

Over de zelfbeschuldigingen, het gezeur over wat nu, over Democraten zonder agenda: allemaal flauwekul en ik kon zien dat er door deze en gene deskundige behoorlijk werd nagepraat wat er in de Amerikaanse media werd geponeerd. 

Mijn gezond verstand zegt me dat Trump slecht is, slecht was en slecht zal blijven. En dat hij zo slecht is dat hij zijn Mueller ‘vindication’ in een probleem zal weten om te zetten.

Iedere kandidaat krijgt zijn 15 minutes of fame.

Als lessen uit het verleden iets leren dan is het dat in een campagne met veel kandidaten iedereen op een zeker moment wel even in het spotlight staat.

We herinneren ons de pizzamagnaat Herman Cain, de opportunistische koning van de polarisatie, Newt Gingrich, zelfs de golfpartner van Trump, de oneindig flexibele Lyndsey Graham werd ooit genoemd. 

Zo zal het bij de Democraten dit jaar ook gaan. Er zijn een paar ontwikkelingen. Om te beginnen lijkt Kamala Harris kalm en gestaag haar campagne op te bouwen, met redelijk succes tot nu toe. Bernie Sanders doet wat verwacht werd maar maakt weinig los. Dat zal ook voor Joe Biden gelden als hij zijn rollator het strijdperk in rijdt.

Verrassende niet presteerder is tot nu toe Kristen Gillibrand, die weinig losmaakt.  Ik ben (nog) niet onder indruk van Elizabeth Warren en Cory Brooker en de gouverneurs, Insley en Hickenlooper, moeten ook nog op stoom komen.

Alle momentum lag afgelopen twee weken bij Beto, de man uit Texas. Jong, levendig, niet vastzittend in bekende patronen kon hij een mooie entree maken. Iowa vond hem wel plezierig.

De meest verrassende doorbraak is die van Pete Buttigieg, de burgemeester van South Bend, Indiana. Pas 37, homo, getrouwd en iemand die net als Beto dingen losmaakt. Zie het verhaal in de NYT vandaag. 

Ja, hij is blank en hij is man. So, who cares? Het gezeur begint al meteen. Het is dit soort onzin dat de Democraten de das om gaat doen als ze iets zoeken om zichzelf aan op te hangen.

Het is nog te vroeg om er iets zinnigs over te zeggen. Onzinnig, of misschien gewoon hoopvol, wil ik wel zeggen – maar dat weten trouwe lezers al – dat de bejaarden, inclusief Warren, wat mij betreft niets doen. Ik ben onder de indruk van Harris. Ik ben enthousiast over Beto, die ik in Texas bezig zag, en Buttigieg. De rest is nog nauwelijks aanwezig.

Geen Democraten naar AIPAC: een teken aan de wand. Voor wie het wil zien.

Deze week houdt de Amerikaanse lobby voor Israël, AIPAC, zijn jaarlijkse bijeenkomst in Washington. Er gebeurt iets interessants daar, of beter gezegd, het interessante is wat er niet gebeurt.

De meest Democratische presidentskandidaten komen niet naar AIPAC. Sanders is de enige die zegt dat hij dat helemaal niet wil omdat hij het een vervelende lobbyclub vindt, de rest heeft een of ander excuus bedacht of gaat gewoon niet, zonder reden. Mike Pence, de evangelische kwezel die optreedt als buikspreekpop van Trump, sprak er schande van – bij AIPAC dat tegenwoordig gewoon een Republikeinse, pro-Trump groep is.

Er was een tijd dat een Democratisch politicus keurig in de pas liep met AIPAC, braaf alles accepteerde wat AIPAC wilde en wat Israël deed. Dat is niet meer het geval, zoals de kandidaten laten zien. AIPAC kan nu kostenloos genegeerd worden.

Joodse Amerikanen zijn over het geheel genomen liberale seculiere lui met een zwakke plek voor Israël. Ze stemmen meestal Democratisch. En Pence ten spijt, dat gaan ze de volgende keer ook weer doen.

Wat er is gebeurd is dat Israël niet meer de morele steun krijgt die tot nu toe gebruikelijk was onder Amerikanen. Dat komt door Nethanyahu en het nationalistische beleid dat een tweestaten optie onmogelijk heeft gemaakt en dat er uiteindelijk toe zal leiden dat de Palestijnen als tweederangs burgers in een Israëlische apartheidsstaat gaan leven. 

Het is niet zozeer dat Amerika veranderd is, het is Israël dat steeds meer een gewoon Midden Oosten land wordt, een regio waar de meeste Amerikanen zo weinig mogelijk bij betrokken willen zijn. De Iran-trom mag door Pompeo (‘Trump is door god gezonden’) en Nethanyahu eindeloos geslagen worden, de meeste Amerikanen denken genuanceerder over de dreiging van dat land.

Het is een interessante ontwikkeling en een die, denk ik, voor Israël niet zonder gevaar is. Dat de Democratische presidentskandidaten zich niet meer laten opjagen naar een AIPAC bijeenkomst om daar hun steun voor Israël te belijden is deel van een lange termijn ontwikkeling (en dan heb ik het nog niet eens over het antisemitisme dat de regering Trump gelegitimeerd heeft, zie Charlottesville, en dat in de VS veel sterker is dan veel mensen denken). De chantage van Amerika door Israël loopt ten einde. De erfenis van Nethanyahu en zijn kliek zal pijnlijker zijn dan Israeli’s nu willen onderkennen. 

Democraten moeten zich niet wijsmaken dat ze in het defensief zitten.

Donald Trump is de slechtste president aller tijden. Dat was hij vorige week en dat is hij deze week. Het Mueller-rapport verandert daar niets aan, ongeacht wat daar uiteindelijk in blijkt te staan. Dat Trump nu victorie kraait is begrijpelijk. Hij heeft nooit weerstand kunnen bieden aan simpele verleidingen. Natuurlijk claimt hij dat de deep state of wat dan ook hem probeerde te ondermijnen.

Minder voorspelbaar maar diep verontrustend is dat de mensen die op goede gronden Trumps presidentschap bekritiseren, die hem een warhoofd vinden zonder moreel kompas die niet thuishoort in het presidentschap, zich meteen in de verdediging laten drukken. Zich het verhaal laten opdringen dat zij het waren, dat Mueller het was, die Trump geen fantastische, voorbeeld zettende, visionaire president maakten. Zelfs de journalistiek werkt eraan mee met koppen als: ‘Democraten met de handen in het haar’ en ‘Wat nu Democraten?’

Alsof er niet twee jaar presidentschap ligt dat op zijn merites beoordeeld kan en moet worden. Alsof dit niet de man is die in een opwelling van verongelijktheid de overheid meer dan een maand sloot en vervolgens zijn macht misbruikte om een beleid dat het congres niet wil te realiseren. Alsof dit niet een man is die oproept tot geweld, die racistisch is en beledigend, en niet eens de moeite doet een president van alle Amerikanen te zijn. Alsof dit niet een president is die bondgenoten wegduwt, handelsoorlogen begint en autoritaire moordenaars omarmt. Wie heeft Mueller nodig om Trump te beoordelen?

Het moet gezegd: die critici van Trump die hoopten hem kwijt te raken via het Mueller-onderzoek waren kortzichtige dommeriken, te lui om het echte werk te doen om hem in de afgrond te begeleiden. Mensen met meer verstand zagen de roep om impeachment altijd al als een lomp lapmiddel. De vaak beschimpte Speaker Nancy Pelosi waarschuwde er vorige week nog voor, betoogde dat het normale electorale proces waarin de kiezer zich uitspreekt over de kwaliteit van het bestuur zijn beloop moest hebben en impeachment bewaard moest worden voor onvergeeflijke misdaden. Voorwaar de woorden van een staatsvrouw in een klimaat waarin wederzijdse verkettering de norm is geworden en politici werkelijk niets constructiefs tot stand weten te brengen.

Het beste advies voor die Trump critici – niet alleen Democraten, al lijkt dat zo – is om de normale processen te volgen. Laat de onderzoekscommissies van het Huis van Afgevaardigden hun werk doen, probeer zoveel mogelijk, liefst alles, zoals ook Trump zelf wil, van het Mueller-rapport openbaar te krijgen. Gebruik je democratische middelen, let the chips fall were they may. De algehele corruptie van de regering-Trump is nog lang niet boven water.

Belangrijker nog, biedt een alternatief. De kleine twintig Democratische kandidaten die in 2020 presidentskandidaat willen zijn, kunnen niet enkel campagne voeren als anti-Trump troepen. Ze weten dat. De meesten van hen bieden serieuze alternatieven, in elk geval beleidsvoorstellen die zich lenen voor maatschappelijke discussie. Een aantal van hen was er al te gemakkelijk van uitgegaan dat er zeker sprake was van samenwerking van de Trump-campagne met de Russen. Terugkrabbelen misstaat een politicus niet.

Geduld is essentieel. Deze week kraait Trump victorie, en misschien ook nog volgende week. Maar we moeten goed voor ogen houden waarover. Hij toonde zich altijd geobsedeerd door het Mueller-onderzoek. Hij overwoog minstens twee keer om Mueller te ontslaan. Trumps opluchting is tastbaar en blijft tegelijkertijd curieus als er nooit wat aan de hand was geweest. Het zal tijd kosten om het hele rapport los te krijgen en te analyseren. Gun de Trumpistani’s hun week van victorie.

Realiseer je dat politici als Trump de natuurlijke neiging hebben om te ver te reiken. Zo gebruikte hij de Mueller-opwinding niet om zich presidentieel op te stellen, maar om de aanval te openen (of beter: voort te zetten) op iedereen die hij als vijand beschouwt. En wie Trumps vijand is, is een vijand van zijn Amerika. Dat geldt voor de vrije pers, voor congresleden die hun onderzoekstaak serieus nemen, voor iedereen kortom, die niet Trump aanbidt. Dat geldt voor minstens de helft van de Amerikanen die hem, voor en na het Mueller-rapport, de slechtste president ooit vinden.

Alsof Trump zelf wilde bewijzen dat hij inderdaad die president is, kondigde hij een nieuwe poging aan om Obamacare de nek om te draaien. In de media werd het beschreven als een reddingsboei voor de Democraten, en ongetwijfeld zijn die blij dat de aandacht wordt verlegd, maar het is gewoon de zoveelste stap van een president met een agenda van destructie en obsessie met het werk van zijn voorganger. Het zijn niet de Democraten die een reddingsboei nodig hebben, en het Mueller-rapport is niet de boei die Trumps presidentschap gaat redden. De hele beeldspraak is misleidend.

Het is misschien het moeilijkste dat ooit van een politicus gevraagd kan worden: shut up, houd je mond. Trump is daartoe niet in staat. Zijn critici zouden zichzelf wel die discipline op moeten leggen. Over een week of twee – een lange tijd in de politiek – kunnen we zien wat precies de gevolgen van het Mueller-rapport zullen zijn. Daarvoor en daarna moeten we gewoon blijven vaststellen dat Donald Trump de slechtste president aller tijden is en blijft. En we nog twee jaar voor de boeg hebben.

Geduld. Laat de Trumpistani even de tijd om victorie te kraaien en ga dan gewoon verder.

Ik denk dat we een paar weken nodig hebben om te zien wat het werkelijke effect is van het Mueller rapport – nog afgezien van wat er zal blijken als het in zijn geheel openbaar wordt gemaakt.

Deze week is het aan de Trumpistani en hun volgelingen, ook de paar dumbo’s die in Nederland aan zijn lippen hangen, om victorie te kraaien. Het heeft weinig zin om daar tegen in te gaan. Laat ze maar kraaien.

In de politiek is niets zo voorspelbaar als overreach. Dat zal de psycho ook doen.

Er zijn elementen in de ontwikkeling van de afgelopen dagen die vragen oproepen, met name de razendsnelle analyse van Barr en Rosenstein en hun vrijwaring van de baas. Ik moet nog zien dat die stand houdt als alles openbaar wordt.

De algehele corruptie van deze regering is ook nog lang niet boven water, al was het maar omdat de Republikeinen twee jaar lang hun controlerende taak niet hebben uitgevoerd. De Democraten krijgen nu allemaal – vileine – adviezen om zich koest te houden en de destructie van Amerika verder ongestoord te laten verlopen maar daar moeten ze zich vooral niets van aantrekken.

Ze moeten hun eigen agenda zetten met als doel simpelweg daglicht werpen op de meest duistere kanten van deze regering.

Laat het allemaal maar betijen, de artikelen die deze week geschreven worden zullen een betrekkelijk korte houdbaarheidsdatum hebben.

Het Mueller-rapport is het einde van het begin.

Voor Donald Trump is er geen verschil tussen ‘niet bewezen’ en ‘vrijgesproken’. Hij claimt, en vanuit zijn perspectief is dat vanzelfsprekend, dat de twee jaar durende ‘heksenjacht’ heeft laten zien dat er niets aan de hand is. Het zou te veel gevraagd zijn van deze president om speciaal onderzoeker Mueller daarvoor te bedanken. Als Trump een herkansing krijgt dan dankt hij het aan Mueller.

Geen samenwerking met de Russen, althans niet zodanig dat het vastgesteld kon worden, ‘established’ in de woorden van het rapport, zoveel is duidelijk. Het tweede punt van onderzoek, de vraag of Trump de rechtsgang heeft belemmerd onder meer door FBI-directeur Comey te vragen om een speciale behandeling en toen die niet kwam, de man te ontslaan, blijft onbeslist. Mueller vindt niet voldoende maar merkt expliciet op dat hij ook niet kan stellen dat het niet gebeurd is. De beslissing van minister Barr en onderminister Rosenstein dat het naar hun mening niet neerkomt op obstructie garandeert niet dát dit ook zo is. En de Democraten hebben gelijk als ze willen zien wat Mueller dan wel gevonden heeft.

Het congres, geleid door de Democraten, heeft nog heel wat open onderzoeken. De informatie in het Mueller rapport zal de vraag naar Trumps belastingaangiften versterken. Ze kunnen die juridisch opeisen en zullen dat doen. Ook op alle andere terreinen zullen ze werk verrichten dat Mueller niet kon doen vanwege de omschrijving van zijn opdracht.

Mueller deed er verstandig aan om de onderzoeken naar corruptie en andere strafbare feiten onder te brengen bij de openbare aanklagers. Trump en zijn familie zijn het onderwerp van talloze onderzoeken die wel of niet tot processen gaan leiden. Muellers opdracht was relatief beperkt maar hij heeft wat daarbuiten viel maar strafbaar kon zijn doorgeschoven. Daar is Trump nog niet vanaf. Het misbruik van de Trump stichting, de financiering van Trumps inauguratie en door zijn advocaat Michael Cohen belichte creativiteit met de waarde van zijn bezittingen en daardoor mogelijke fraude bij hypotheekaanvragen, het zijn onderwerpen waar we nog meer over zullen horen. En er is nog de illegale campagnebijdrage toen Stormy Daniels, Trumps porno relatie, werd afgekocht.

Ondanks pogingen van president Trump om zich met Muellers onderzoek te bemoeien – en twee gelegenheden waar hij de man zou hebben willen ontslaan – ligt er nu een rapport. Dat is winst. Het systeem werkte, hoewel ik niet graag uitgevonden had wat er gebeurd was als Trump Mueller wel had ontslagen. Het vertrouwen in deze Republikeinse Partij is inmiddels zo geslonken dat het te betwijfelen valt of ze hun grondwettelijke plichten nog uitvoeren.

Er is geen twijfel dat de Russen invloed hadden op de verkiezingen van 2016. Trump medewerkers probeerden informatie over Hillary Clinton te krijgen. De Wiki-lekken waren doelbewust en schadelijk voor Clinton, betrokkenheid van de Trump-campagne is niet aangetoond, wel zijn er veel toevalligheden. Er is ook geen twijfel dat medewerkers van de Trump-campagne strafbare feiten hebben gepleegd. En wat we nog steeds niet weten is hoe het zat met de geplande investeringen van de Trump organisatie in Moskou.

De ultieme vraag is ook nog niet beantwoord: wat verklaart de rare liefde van Trump voor Poetin? Is het enkel dat hij houdt van autoritaire leiders, of dat Poetin en zijn kornuiten uitzonderlijk goed zijn in stroop smeren, of is er meer?

Veel artikelen die ik las over het Mueller-rapport eindigen met de vraag: wat moeten de Democraten nu doen? Die vraag is precies het probleem. Hij zou moeten zijn: wat moet Amerika nu doen? De wederzijdse verkettering van Democraten en Republikeinen is niet gebaat bij over en weer beschuldigingen en van Republikeinse kant het verwijt dat Democraten te veel onderzoeken. Dat is nou eenmaal de taak van het Huis, en toen de Republikeinen de macht hadden, gebruikten ze die vrijelijk. Nancy Pelosi, de Speaker van het Huis, probeerde de afgelopen weken al impeachment-vuurtjes uit te trappen. Terecht, zo blijkt ook nu weer.

President Trump had een uitgelezen mogelijkheid om zich presidentieel op te stellen. Hij kon alle Amerikanen aanspreken en proberen zijn presidentschap beter op de rails te krijgen dan het de afgelopen maanden stond. Als de eerste reacties een indicatie zijn dan blijft Trump in zijn vaste modus: de andere helft van Amerika, en zeker de Democraten, voor verraders uitmaken. Als Trumps thema is dat zijn gevecht tegen de media en de Democraten gerechtvaardigd was, dan staat ons de komende jaren een bittere strijd te wachten.

Het Mueller-rapport zal ongetwijfeld veel Trump-haters teleur stellen. Ze hadden gehoopt meteen al genoeg informatie te krijgen om Trump af te zetten. Die verwachting was overspannen en ook naïef. Het web van corruptie en strafbaar handelen dat Mueller aanduidt – en de strafzaken tegen een groot aantal mensen – laten zien dat er veel meer aan de hand is. Het zou mooi zijn als die Democraten die zeuren om een impeachmentproces nu gewoon hun mond houden en afwachten waar de commissies van het Huis mee komen. Het verhaal is nog lang niet afgelopen. Muellers rapport was het einde van het begin.

Waarom bejaarden die president willen worden alleen al daardoor ongeschikt zijn.

Ik ben, zacht uitgedrukt, geen fan van bejaarden in de politiek. Minder zacht geformuleerd: ik zou willen dat Bernie Sanders, Joe Biden en eigenlijk iedereen boven de 65 de politiek overliet aan mensen met meer toekomst.

De hele gedachte dat zij opgewassen zouden zijn tegen de eisen van het ambt geeft al aan dat ze de zaken niet meer op een rijtje hebben.

In de NRC vandaag een artikel over je afnemende energie/vaardigheid/tempo naarmate je ouder wordt, een proces dat sneller gaat boven de 70.

I rest my case.

Met het aftreden van Andriessen begon de rot pas echt.

Frans Andriessen, de gisteren overleden KVP voorman (later CDA), was een bevlogen politicus van wie niemand bevlogen raakte.

Voor mij heeft hij een persoonlijke betekenis omdat mijn eerste artikel in Intermediair over zijn aftreden ging. Dat zat zo. Ik had een doctoraal scriptie geschreven over de ministercrisis – wat er gebeurt als een enkele minister aftreedt. Als dat gebeurt over een persoonlijk probleem (dronken paaltje, secretaresse gepakt) dan was dat geen probleem maar als zo’n minister aftrad over een inhoudelijk, politiek probleem dan, voorspelde ik op basis van de ontwikkelingen, dan zou het hele kabinet vallen omdat zijn partij hem zou steunen.

Mooi niet dus. Toen Andriessen in het slechtste kabinet van na de oorlog, Van Agt-Wiegel, minister van Financiën was, eiste hij dat de regeringspartijen zich aan de afspraken over beperkte tekorten zouden houden. Hij dreigde met aftreden.

Wat gebeurde is dat zijn eigen partij, Van Agt & Co, en de andere regeringspartij, de VVD, altijd kien op het veroordelen van begrotingstekorten (volgens Wiegel had Den Uyl potverteerd), Andriessen lieten vallen. Hij kon vertrekken zonder dat er een kabinetscrisis losbarstte.

De redenen daarvoor waren eenvoudig: machtspolitiek. Nu ze eenmaal Den Uyl en de PvdA hadden uitgerangeerd, wilden ze geen risico lopen met een kabinetscrisis die mogelijk tot een afrekening van dit treurige kabinet zou kunnen leiden. Dus bleven ze lekker zitten en lieten de tekorten immens oplopen. Wiegel was er altijd schaamteloos over, net als de Amerikaanse Republikeinen klaagde hij altijd over andermans tekorten en liet ze zelf volledig uit de hand lopen. Sinterklaas bestaat, riep de man, en hij zit daar, wijzend op Den Uyl. So what else is new?

Vaak wordt gezegd dat met de Nacht van Schmelzer, de val van het kabinet Cals, het wantrouwen tegen Den Haag en de politiek begon. Zeker, dat was een begin, maar de voltooiing en uiteindelijke bevestiging van dat wantrouwen en van de polarisatie die ons nog steeds dwarszit, was het niet tot stand komen van Den Uyl II en de vorming van dat slechtste kabinet aller tijden, met Wiegel als feitelijke premier. Van Agt zat erbij en keek ernaar, als hij niet met een bon mot was afgereisd naar de Tour de France.

Frans Andriessen zag het gebeuren en werd er het slachtoffer van. Verraden door zijn eigen partij. Ik kende hem niet persoonlijk maar ik heb de indruk dat hij er nooit meer helemaal bovenop is gekomen. En wij, Nederland, eigenlijk ook niet.