Dat kwam hard aan. PvdA/Groen Links gekortwiekt. Niet eens stabiel gebleven maar op het laatste moment vijf zetels aan D66 kwijtgeraakt.

Jazeker, Timmermans was een belangrijke reden. Ik vond altijd al dat hij niet de juiste persoon was om een nieuwe combinatie met nieuw elan te leiden, maar dat is niet de enige reden voor dit verlies.

Een van de belangrijkste redenen is de demonisering van Timmermans in de foute krant van Nederland en bij de ouwehoershows in ons rechtse mediaklimaat. Ik kan niet helemaal bevatten wat precies die ouwehoeren zo haatdragend tegenover specifiek deze man maakte – ik kijk niet genoeg, er zijn grenzen aan mijn tolerantie voor onzin – maar het leek eindeloos. De foute krant liet geen dag onbenut om iets negatiefs over Timmermans te schrijven. Jort Kelder, godbetert, Jort Kelder, de grootste fan van Elon Musk, die er zijn licht over mag laten schijnen. Nog erger dan Johan Derksen, die zichzelf tenminste niet zo serieus neemt.

Kort en goed: het werkte. Het verlies van PvdA/Groen Links is deels het verlies van Timmermans. Hij trok de juiste conclusie. Maar het is al de vierde leider die het veld moet ruimen. Asscher bracht ons nog meer ellende dan Timmermans. Het is kaal in de leiding van de fusiepartij.

Maar een andere belangrijke reden, misschien de belangrijkste wat mij betreft: ik heb de hele campagne niet het woord sociaal democratie gehoord. Is dat een geste naar Groen Links? Of een vergeetachtigheid? Ik ga nog bijna die ouwe lui club die tegen de fusie was gelijk geven: je hebt tachtig jaar sociaal democratie verkwanseld.

Ik mag het zeggen, niet om mijn gelijk te halen, maar ik heb al jaren geleden gepleit voor een nieuwe naam (de Sociaal Democraten, de SDP, of iets dergelijks – van je sterkste marketing punt je naam maken) en een nieuw beginselprogramma waarin sociaal democratie de basis was. Weg met de PvdA, vort met de sociaal democratie. De fusie was niet mijn eerste keuze, maar toen hij eenmaal op weg was, niet meer te stoppen.

Hij is ook niet meer af te wikkelen. 

Wat nu? Staat u me toe daarop het antwoord schuldig te blijven. Timmermans is weg. Klaver moet de verleiding weerstaan de kar te gaan trekken. Moorman to the rescue? Misschien wat te vroeg. Klaver fractieleider met nadrukkelijk de boodschap dat hij interim is? 

Zeg wat je wilt van Donald Trump maar hij is uitzonderlijk goed in het bedenken van zijn eigen metaforen. Kom maar eens met een krachtiger symbool van zijn presidentschap dan het afbreken van de East Wing van het Witte Huis. Nota bene tijdens een shut down van de federale overheid scheuren de tanden van de sloopmachines het historische bouwwerk uiteen. Dat hij het zonder vergunning doet en de plannen voor vervanging ervan met een grote balzaal nog niet klaar zijn, laat staan zijn goedgekeurd? Ah well, het past in het patroon.

Zie het als metafoor voor de manier waarop Trump het presidentschap kapotmaakt, althans het presidentschap zoals de Founding Fathers dat bedoeld hadden. Hij vernietigt wat was, en vervangt het door een monarchaal bewind, zo opgeblazen en zelfingenomen als de voorgestelde balzaal. Hij doet het omdat hij het kan.

Persoonlijke macht, daar draait het om bij Donald Trump. De macht het wereldwijde symbool van het Amerikaanse presidentschap af te breken. De macht om er eigen speeltjes neer te zetten. De macht om persoonlijke vijanden te vervolgen. De macht om universiteiten, advocatenkantoren en scrupuleloze techbazen naar zijn pijpen te laten dansen. De macht om de overheid voor 230 miljoen dollar aan te slaan voor gemaakte kosten om zijn welverdiende rechtszaken te verrekenen – de check daarvoor te ondertekenen door, natuurlijk, niemand anders dan hijzelf.

Autoritaire leiders hangen aan symbolen. Ze willen laten zien dat ze macht hebben, letterlijk, visueel. Vandaar alle goudbeslag in het Oval Office. Vandaar het bestraten van de Rose Garden zodat die nu lijkt op het terras van een rijkeluis oord in Florida. Vandaar de balzaal. Vandaar de militaire parade op zijn verjaardag. Ik ben de baas, dus ik kan het. Iedereen om me heen verzekert me dat het mooi is. Mooi? Wat zeg ik? Het mooiste, het beste, het grootste ooit! Iedereen zegt het.

In dezelfde week dat de balzaal actueel werd door de zichtbare afbraak van de East Wing, kondigde Trump de bouw aan van een triomfboog ter gelegenheid van de 250ste verjaardag van de Verenigde Staten. Een klassiek geval, lijkend op de Arc de Triomphe, met een gouden gevleugelde vrouwenfiguur er bovenop, omringd door adelaars. Onontkoombaar drong zich het beeld op van Hitler, samen met zijn architect Albert Speer het model voor een Nazi-triomfboog bekijkend. Ook Trump had een modelletje, dat hij triomfelijk omhoog hield. Drie modellen zelfs: small, medium en large. Niemand was verrast dat hij een voorkeur had voor de grootste variant. Voor de gelegenheid was zijn spreekgestoelte ook uitgerust met een adelaar. Van goud, natuurlijk.

Trump deed het voor een verzameling geldschieters die in zijn corruptie investeren door miljoenen voor de balzaal aan te dragen. De gebruikelijke types, techbazen, bankiers, tabakproducenten en olieboeren, waren aanwezig om de grote leider te vereren. Welsprekend als immer, toonde Trump zich de meester van het moment. “Zo velen van jullie zijn echt, echt genereus geweest,” zei hij. “Een paar van jullie die daar zitten, zeiden, ‘Sir, zou 25 miljoen dollar gepast zijn?’ Ik zei, “I’ll take it”.

Zeg wat je wilt van Trumps smaak en zijn diepe behoefte iets tastbaars achter te laten in Washington, als bouwwerk past de klassieke triomfboog in de hoofdstad. Hij komt te staan aan het uiterste einde van de Mall, de strook die loopt van Capitol Hill via het Washington Memorial naar het Lincoln Memorial. Het is geen toeval dat al deze monumenten klassieke Romeinse architectuur omarmen.

De Amerikaanse Founding Fathers hadden een buitengewone interesse in de klassieke oudheid, ze beriepen zich vaak op het oude Rome als voorbeeld en bron van inspiratie. De ironie is dat ze dit deden om precies de omgekeerde reden dat Trump en andere autoritaire types zo dol zijn op het Romeinse voorbeeld: de Founding Fathers wilden af van de monarchie. In hun tijd kenden ze maar één voorbeeld van een langdurig succesvolle republiek en dat was Rome.

De Amerikaanse revolutionairen zagen hun nieuwe land als een wedergeboorte van die Romeinse republiek, een verbeterde versie ervan, waarin de antieke waarden van ‘de goede samenleving’ geborgd waren. In discussies over de grondwet namen ze pseudoniemen aan als Brutus, Cato en Publius. Geen wonder misschien dat Amerikanen ook hun officiële gebouwen in klassieke stijl uitvoerden. Washington staat er vol mee: het Capitool, het gebouw van het Supreme Court, de Library of Congress, het ministerie van Financiën. Maar kijk ook naar de obelisk voor George Washington, de rotunda voor Jefferson en de tempel die voor het Lincoln Memorial werd opgericht.

Trumps liefde voor klassieke bouwwerken, en zijn afkeer van alles wat modern oogt, is diep Amerikaans. Dit is het Amerikaans idee van statig, van gezaghebbend. Er valt zelfs wat te zeggen voor de triomfboog op de miezerige rotonde die naar de Arlington Memorial Bridge voert. Daartegen pleit echter dat de symboliek van de Mall met aan het ene einde Capitol Hill, het gebouw voor de wetgevende macht, het Congres, in de visie van de Founding Fathers, het centrum van politieke macht, en straks aan het andere einde een boog voor de persoon die precies het omgekeerde vertegenwoordigt, krachtig en verontrustend is. Niet symbolisch maar evenzogoed een krachtig beeld, is dat Trump wil bouwen in een terrein waar nieuwe monumenten niet zijn toegestaan om ‘de integriteit van de Mall’ te bewaren. Een woord dat Trump niet kent: integriteit.

Laat het aan de 47ste president over om alle normen en ook alle wettelijke regels te negeren, en ermee weg te komen omdat de andere organen van dat mooie, gebalanceerde systeem dat de Founding Fathers opzetten, hun taak verzaken. Inderdaad, de Romeinse republiek was ooit een mooi voorbeeld van een niet door één persoon geleid systeem, maar verontrustender is dat Rome uiteindelijk uitliep op een systeem van keizers met absolute macht. Trump kan niet verdacht worden van grote historische kennis, maar zijn ambitie is te vergelijken met andere autoritaire leiders die zich door Rome lieten inspireren: Napoleon, Mussolini, Hitler.

Voor wie was de boog bedoeld, vroeg een journalist bij de presentatie: ‘Voor mij – hij gaat prachtig worden’. De aanwezige geldschieters applaudisseerden braaf terwijl op de achtergrond de East Wing werd afgebroken.

Een lezer merkte terecht op dat Trump een jaar geleden niets had kunnen doen. I stand corrected. Wel een half jaar geleden, of drie maanden geleden.

– Ik ben verbaasd over de lof die Donald Trump krijgt toegezwaaid. Deze deal had al een paar keer eerder gesloten kunnen worden. Het had meer levende gijzelaars opgeleverd, minder destructie en een zelfde ontmanteld Hamas. Dit was nou niet direct een feest van diplomatie en scherp onderhandelen, meer frustratie en dom geneuzel over Nobelprijzen. Misschien dat dit laatste Trump aanzette om te focussen, iets waar hij moeite mee heeft.

Maar de doorslag gaf Netanyahu’s aanval op Qatar. Dat vertelt precies wat we moeten weten. Israël mag doen wat het wil, tot het directe Amerikaanse belangen in de waagschaal stelt. Om Trump dan met dictator Sissi de hemel in geprezen te zien is pijnlijk en miskent wat er niet gebeurd is. Maar ik erken, zo gaat het.

– De sluiting van de Amerikaanse overheid gaat zijn tiende dag in. Het gaat nu bijten. Mensen gaan er wat van merken. Ik denk dat de Democraten goed hebben ingeschat dat Obamacare (want daar gaat het over: het oude Republikeinse ideaal om die af te schaffen, maar nu via de achterdeur) een onderwerp is waar ze mee kunnen winnen. Dat neemt niet weg dat achterom de Amerikaanse overheid verder wordt uitgekleed en ondermijnd door Project 2025 – dat rare ding waar de aartsleugenaar Trump nooit van had gehoord.

Minister Kennedy ontsloeg 4000 mensen – buitenkansje – maar moest een groot deel van hen weer terugnemen omdat ze onmisbaar waren. Had iemand daarover nagedacht?

De grootste stille schade is dat niemand wil werken voor deze onbetrouwbare overheid. De mensen die ik ken in Washington en nog ongelukkig genoeg zijn om voor de publieke zaak te werken, moeten maar zien hoe ze hun hypotheekrente of huur betalen. Waarom zou je als goed opgeleide professional nog werken voor die club?

– Peter Thiel heeft vier lezingen gehouden over de antichrist die klaar staat om ons te pakken te nemen. Heb meer het gevoel dat hij ons te pakken neemt, met de tech terreurbende, maar moet me in het antichrist gedoe, eerlijk gezegd, nog verdiepen.

– Onderschat niet wat er in de VS aan de hand is met een bedrijf dat u niet kent: First Brands. Een deeltje van de autoindustrie dat vorig jaar 5 miljard omzette en waar 26.000 mensen werkten. Hun truc was dat ze financiers wisten te krijgen voor een kaartenhuis. Die financiers dachten gedekt te zijn door uitstaande facturen van First Brands, wat in de FT off-balance financiering wordt genoemd. Anders gezegd, ze verkochten uitstaande facturen aan investeerders in ruil voor het recht om die facturen te innen. Daarmee kregen ze bakken geld binnen voordat de rekeningen betaald waren. U raadt het, de rekeningen werden niet betaald, de importheffingen gingen bijten en er schijnt ook nog dubbel gefactureerd te zijn. Financiers werden wakker, stopten het krediet.

First Brands is nu failliet en net als in 2008 staan financiers in hun hemd. Investeerders, verzekeraars en bijvoorbeeld een fonds van een Amerikaanse bank samen met de sukkelaars van UBS verliezen miljarden. Ik ben geen kenner van financiële markten, laat staan van dit soort esoterische investeringsfondsen, maar het klinkt als 2008. Het zou me niet verbazen als het in deze volatiele aandelenmarkt (vorige week omlaag wegens China, nu weer omhoog wegens China) allerlei domino effecten heeft.

– Verkiezingen in Nederland. Tja, wat valt er te observeren. Ik kan niet tegen die debatten. Maakte zondag de fout erin te vallen toen Yesilgöz weer over de hardwerkende Nederlanders oreerde (over mij dus) en andere onzin te berde bracht. Knop om. TV af. Mijn Groen Links PvdA affiche hangt voor het raam.

Dat Wilders wegloopt voor de debatten is, vanuit zijn perspectief, een slimme strategie. Geen verantwoording afleggen, het slachtoffer uithangen, niet meedoen aan het spel om het spel toch te domineren: par for the game. Het is zijn modus operandi. Maar let op, hij zal in het laatste debat weer opduiken. Vorige keer haalde hij toen de meeste nieuwe stemmers binnen – die, inderdaad tot mijn verbazing – hem trouw blijven.

‘That was some weird shit’. Oud-president George W. Bush staat niet bekend voor zijn scherpe observaties, maar hij had helemaal gelijk toen hij de inaugurele rede van zijn opvolger Donald Trump in 2017 zo beoordeelde. 

Fast forward naar 2025: talk about weird shit. Het is meer dan weird, Donald Trump heeft een serieus mentaal probleem. So, what else is new, zult u zeggen? Nou, de manifestaties van zijn geestelijke aftakeling stapelen zich op. Tijd om het 25ste Amendement af te stoffen, dat voorziet in het vervullen van het ambt na het aftreden of het afgezet worden van de zittende president. Een van de gronden voor het laatste is een beoordeling door zijn omgeving, geleid door de vicepresident of hij nog de geestelijke en/of fysieke kwaliteiten heeft om het ambt te vervullen. Zoniet dan staat daar de procedure om hem te lozen.

De afgelopen weken zagen we Trump wild gaan bij de memorial voor Charlie Kirk. Het ging niet over Kirk, het ging natuurlijk allemaal over Trump zelf. Over zijn successen, over zijn vijanden, over zijn obsessies. Over de applause lines die de MAGA menigte dronken opslorpte. Naast de bewonderenswaardige weduwe zag Trump eruit als een machtsdronken, zelfingenomen hofjoker. Als hij nog net wat minder gevaarlijk overkwam dan zijn belangrijkste influisteraar Stephen Miller, de Joseph Goebbels van deze autoritaire baas, dan is dat omdat die wel degelijk compos mentis is en weet wat hij doet.

De week erna zagen we Trump een uur lang ratelen in de Verenigde Naties, beledigen, campagne retoriek herhalend, bondgenoten beledigend, onzin uitkramend. Het was allemaal bedoeld voor binnenlandse consumptie, lees Fox News, maar de wereld keek mee en het was beschamend en onthutsend. Tijdens de speech van Netanyahu liepen afgevaardigden weg, tijdens de act van Donald Trump luisterden ze met toenemende verbazing en daarna zorg naar deze onthechte mafketel.

En als toetje op deze komische cake zagen en hoorden we gisteren een toespraak van Trump voor de verzamelde militaire leiding van Amerika. Laten we even voorbijgaan aan de show van Pete Hegseth, Trumps incompetente, zelfingenomen en woke geobsedeerde minister van Defensie. Van hem wist je wat je kon verwachten. De militairen zullen met een strak gezicht gedacht hebben: is dit de man die ons moet vertellen hoe we ons werk moeten doen? Hegseth suggereerde dat als je vraagtekens had bij wat hij verkondigde, je maar ontslag moest nemen. Het leidt geen twijfel dat menig geüniformeerd toehoorder dat graag gedaan zou hebben als praktische overwegingen niet in de weg stonden. 

Ach ja, Hegseth. Van dingen die voorbijgaan. Maar schets hun verbazing toen daarna ook de commander in chief zijn two cents mocht inbrengen. Talk about some weird shit. Trump was verward, zoals hij dat ook in New York was. Teleprompters zijn rare dingen als je moeite hebt meer dan twee regels achter elkaar te lezen, of ze nu werken of niet. Wat Trump echt van zijn stuk leek te brengen was dat de militairen stoïcijns voor zich uitkeken, niet klapten op zijn standaard applause lines, over het geheel genomen geen reactie toonden. Een nieuwe ervaring voor de spreker.

Een campagnespeech is een ding. Het is entertainment, de mensen weten wat ze krijgen, juichen al bij voorbaat, zijn omringd door mede-gelovigen. Maar hier stond de leider van de westerse wereld zichzelf en zijn land te kakken te zetten. Hoe kan iemand vertrouwen hebben in de leiderschapskwaliteiten van deze man?

De militairen oogden dan wel stoïcijns, maar het moet hebben gestormd in hun hoofd. Deze mannen (de vrouwen zijn door Pete Hegseth al weggewerkt: allemaal onterecht gepromoveerd) gaan worden ingezet tegen ’the enemy within’. Trump houdt van die term. Stoïcijns doet geen recht aan de schrik die ze gevoeld moeten hebben: de commander in chief die hen binnenlands op straat stuurt, om ’te oefenen in de straten’ van Democratische steden. Die zoals altijd loog en zijn feiten verkeerd had, het nodig vond om voorgangers af te kammen, over de Nobelprijs ratelde die Obama zo onverdiend had gekregen. Als het niet zo gevaarlijk oogde, dan zag het er pijnlijk pathetisch uit.

Het is niet de eerste keer dat Trump de weg kwijt is. Ik voorspel dat het erger en erger gaat worden naarmate het meer tegenzit – economische tegenwind, crisis hier, crisis daar, meer geweld in de VS. Trump ontleent zijn voor een 78-jarige opmerkelijk energie aan het kicken op de macht en de adoratie van zijn aanhangers, en de lof van zijn acolieten. Valt dat weg, hij zakt als een pudding in elkaar.

Maar het zou me niet verbazen als het 25ste Amendement al eerder van stal gehaald wordt. Er is niets mis met de geestelijke vaardigheden noch met het opportunisme van vicepresident JD Vance, en hij is degene die op een goed moment Trump kan wegwerken. Bereid u voor op de tweede helft van Trump 2.0 die in werkelijkheid Vance 0.5 gaat worden, in voorbereiding op de gestoken verkiezingen van 2028. Het 25ste amendement deelt de vicepresident een grote rol toe – naar verluidt had in 2020 toenmalig vicepresident Mike Pence de tekst ook al bestudeerd. Toen kwam er niets van, nu ligt het anders. 

Als ik Trump was zou ik over mijn schouder kijken. Hoewel, net zomin als Joe Biden weet de man zelf wat zijn geestelijke conditie is. Voor ieder ander is het duidelijk: Trump is van het padje. En let op: zodra hij geen nuttig doel meer dient voor de mensen die hem overeind houden, zal hij worden gedumpt.

In zijn campagne om de rechtsstaat verder te ondermijnen, blies president Trump de afgelopen weken elke pretentie van onafhankelijkheid van het ministerie van Justitie op. Hij riep zijn minister op om zijn persoonlijke vijanden te vervolgen, en gaf haar vervolgens opdracht dat te doen. Vorige week werd oud-FBI directeur James Comey aangeklaagd in Virginia. Dit gebeurde nadat Trump de federale openbare aanklager daar ontsloeg, al was die pas een paar maanden eerder door hem benoemd.

Zoals iedereen die wel eens Law and Order heeft gezien, is de belangrijkste taak van een openbare aanklager, federaal of op lokaal niveau, om vast te stellen of een zaak substantie heeft, of er voldoende bewijs is en of een rechter tot een veroordeling zal kunnen komen. De betreffende aanklager meende dat het materiaal zich daar niet voor leende. Het kostte hem zijn baan.

Trump benoemde een bevriende advocate, zonder ervaring als openbare aanklager, die meteen een zaak begon tegen Comey voor zijn vermeende rol in de Russische bemoeienis met de Trump-campagne in 2016. Belangrijker in de vijandschap en wraakzucht van Trump was dat Comey in 2017 weigerde onwrikbare loyaliteit aan zijn baas te betonen. Dat kostte hem toen zijn baan. Nu verklaarde de president in dikke hoofdletters op zijn social media dat nu eindelijk ‘een van de ergste mensen die dit land ooit heeft gekend’ voor het gerecht kwam. Hij noemde hem ‘het voormalige corrupte hoofd van de FBI’.

Het past in de campagne van Donald Trump waarin hij de minister van Justitie opdracht geeft om deze en gene te vervolgen, ook als het Openbaar Ministerie daar niet zelfstandig toe zou overgaan. ‘Move now’, riep Trump. Minister Pam Bondi, een trouwe acoliet van de president, had er weinig trek in, maar plooide zich naar de wensen van haar baas. Deze en andere gevallen van bemoeienis met openbare aanklagers en het proces van vervolging, de uitvoering van de Amerikaanse wet, roepen de vraag op hoe onafhankelijk het ministerie van Justitie eigenlijk is.

In het Amerikaanse politieke systeem speelt het ministerie van Justitie een belangrijke, want tweeledige rol. De Attorney General, zoals de minister van Justitie wordt genoemd, is tegelijkertijd de handhaver van de wet en de juridisch adviseur van de president, een recept voor problemen. Zo benoemde John F. Kennedy zijn broer Robert als minister van Justitie. Dat pakte goed uit in de strijd om de burgerrechten, waar Robert Kennedy het ministerie inzette tegen recalcitrante zuidelijke gouverneurs. Minder goed in het vervolgen van de georganiseerde misdaad en het ontbreken van oprechte adviezen over Kennedy’s schuinsmarcheerderij. Beroemd zijn de foto’s van JFK’s verjaardagspartijtje waar Marilyn Monroe zich in een strakke jurk kronkelde, aanschouwd door de jarige en diens broer.

Richard Nixon benoemde in 1969 zijn goede vriend John Mitchell, die zowel in 1968 als in 1972 Nixons verkiezingscampagnes leidde. Mitchell benadrukte onder meer law and order onderwerpen, vervolgde anti-Vietnam activisme en zette burgerrechten op de tweede rij. Mitchell zat diep in de dirty tricks-campagne van 1972 en werd uiteindelijk veroordeeld tot een gevangenisstraf wegens zijn betrokkenheid bij Watergate.

Een jaar later maakte president Nixon zelf een lachertje van de onafhankelijkheid van de Attorney General toen hij die op 20 oktober 1973 opdracht gaf de speciale Watergate-aanklager te ontslaan. De minister weigerde, net als zijn onderminister, tot een derde man wel bereid was Nixons werk uit te voeren. De gebeurtenissen kennen we nu als de Saturday Night Massacre.

Na Watergate en Nixons aftreden leek de eigen rol van het ministerie van Justitie meer gewaarborgd, al benoemde ook Ronald Reagan vrienden op de post. Bill Clinton moest twee voorgedragen benoemingen laten vallen omdat de betreffende vrouwen hun kinderoppas zwart betaald hadden – in retrospect haast lachwekkend triviaal. George W. Bush benoemde in 2005 Albert Gonzales, zijn juridisch adviseur in het Witte Huis. Als minister gaf Gonzales opdracht de federale aanklagers, die in principe voor vier jaar worden benoemd, te onderzoeken op hun politieke betrouwbaarheid. Zeven van hen werden ontslagen, zonder opgave van reden. Het leverde een intens en kritisch debat op in het Congres en de roep om zijn ontslag. Gonzales trok de conclusie en vertrok in augustus 2007. Kom daar eens om in 2025 waar het ontslagen regent.

Donald Trump haalde in zijn eerste termijn senator Jeff Sessions binnen, een vroege volgeling, maar hij vond dat Sessions niet voldoende naar zijn pijpen danste en ontsloeg hem binnen een jaar. Diens opvolger William Barr hielp Trump bij het voorkomen van potentiële schade door het Mueller-rapport over Russische invloed op de campagne van 2016. Barr gaf een Trump-vriendelijke samenvatting nog voor de publicatie, waardoor de angel er al uit was. Barr op zijn beurt kreeg in december 2020 ontslag omdat hij aarzelingen had bij Trumps verkiezingsleugens.

Na zijn verkiezing in 2024 stelde Donald Trump voor Matt Gaetz te benoemen, een ethisch gehandicapte oud-afgevaardigde, volgens zowat iedereen totaal ongeschikt voor de baan. Dat ging te ver, maar met de benoeming van Pam Bondi, een bevriende attorney general van de staat Florida, kreeg Trump toch iemand die hem hartstochtelijk is toegedaan. De president aarzelt niet om haar opdrachten te geven. Nog afgezien van beleidsmatige instructies (geen burgerrechtenzaken) moet ze zijn persoonlijke obsessies vervolgen, zoals Letitia James, de (gekozen) openbare aanklager in New York die hem veroordeeld kreeg, de senator voor Californië, Adam Schiff, die Trumps impeachment bepleitte, en nu James Comey, die als directeur van de FBI weigerde te doen waartoe Trump hem opdracht gaf. Hij gaf ook opdracht om de burgemeester van New York, aangeklaagd voor corruptie, juist niet te vervolgen.

In het opdracht geven om Comey te vervolgen en het ontslaan van een openbare aanklager die onvoldoende grond daarvoor vond, en een aantal andere ontslagen en wraakacties, maakt Trump gehakt van wat samengevat wordt als de ‘procedural safeguards’, bedoeld om het ministerie af te schermen van politieke invloed, laat staat van persoonlijke vendetta’s. Al doende heeft Donald Trump ook op dit terrein zijn eigen normen opgelegd in het handhaven van de rechtsstaat, of, beter geformuleerd, het ondermijnen ervan. Persoonlijke willekeur, obsessies en wraak bepalen in Trumps Amerika wie wordt vervolgd, en wie niet.

En daar gaan we weer. In een land dat tot de nok toe vol zit met wapens en dagelijks wordt opgejuind tot onfrisse polarisatie, tot een niveau waarop mensen met een andere opinie als vijand worden gezien, in dat land wordt politiek geweld steeds gewoner. Nu is het Charlie Kirk, een rechts radicale opiniemaker die zijn brood verdiende met haat zaaien. Eerder dit jaar waren het twee afgevaardigden in het parlement van Minnesota. Vorig jaar was het een bijna gelukte aanslag op presidentskandidaat Donald Trump.

En steeds is de reactie hetzelfde: het is links, het is rechts. Het zijn geen cirkels waarin we draaien, het is een spiraal. Een spiraal van maatschappelijk uit elkaar vallen die iedere keer weer een stukje hoger draait, tot er niets meer over is van wat we ooit zo mooi civic society noemden. Dan is de burgeroorlog daar, ook al staan niet troepen tegenover elkaar, maar keren de burgers, van rechts en van links, zich af van wat hen ooit bijeen hield. Komen burgers tegenover elkaar te staan, onwrikbaar in hun gelijk, onwrikbaar in hun demonisering van de ander.

Kirk was deel van dit proces, daarover geen misverstand – niet dat dit moord rechtvaardigt. Maar het was Kirks beroep, zijn brood en beleg om te provoceren, om op te juinen, om een bepaalde, nogal polariserende versie van de samenleving aan de man te brengen. Om anderen te beschuldigen van kwade insteek. Zijn bijna laatste woorden waren antwoord op een retorische vraag: weet je hoeveel transgender mensen de laatste tien jaar massamoorden hebben gepleegd? Schot voor open doel. Te veel, zei Kirk. De vragensteller refereerde aan een massamoord op een school, vorige maand, door een transgender persoon.

Gegeven het feit dat er sindsdien een paar nieuwe massamoorden hebben plaatsgevonden, sneed de erop volgende vraag iets meer hout: hoeveel massamoorden hebben we de afgelopen jaren gezien? Kirk antwoordde snerend: met of zonder bendegeweld? Een antwoord dat nergens op sloeg, here nor there was, en, in typerende stijl, het echte onderwerp liet liggen. Het waren Kirks laatste woorden, nu zelf het voorwerp van Amerikaans wapengeweld. Hij had beter verdiend dan dit grafschrift.

De moord op Kirk krikt de geweldspiraal weer een stukje hoger. Het is een proces. Iedere aanslag, maar ook iedere benoeming van partijgedreven functionarissen, van de pathetische directeur van de FBI die uit de aanslag op Kirk een slaatje probeerde te slaan, tot de dood en verderf zaaiende minister van Volksgezondheid, iedere aanval van de president op leden van de FED, het Bureau of Labor Statistics, de Smithsonian musea, en de talloze andere organisaties waar mensen zitten die hem niet naar de mond praten, het sturen van soldaten naar door Democraten geleide steden: al die dingen plus, dag in dag uit, drip drip, in een opzettelijke strategie van flooding the zone, het nieuws beheersen met nieuwe provocaties, het draagt allemaal bij aan die dodelijke dynamiek die de samenleving uiteindelijk wurgt.

Er was een tijd dat een Amerikaanse president op een dergelijke moord reageerde met een oproep tot kalmte. We zijn allemaal verontwaardigd, boos, treurig, zou zo’n president hebben gezegd, maar laten we ook allemaal terughoudendheid betrachten. We weten niet wie verantwoordelijk is, maar ik beloof u dat we tot de bodem zullen gaan om dat uit te vinden en gepaste straf uit te meten. In zijn slepende toespraak vanuit het Oval Office gaf Trump de schuld aan de media en de mensen die iedere dag anderen demoniseren. Hij had een punt in het verwijt dat tegenstanders mensen als Kirk vergelijken met nazi’s, criminelen en massamoordenaars en zo de haat opdrijven. Vorige week werd Trump zelf nog met Hitler vergeleken.

En vervolgens dreef hij de haat nog wat op door in de volgende zin radicaal links de schuld te geven. Hij beloofde iedereen achter de broek te zitten die rechters en mensen in het openbaar ministerie bedreigen, iets waar hij zelf voortdurend mee bezig is. Hij verwees naar de aanslag op hemzelf en op andere Republikeinen, zonder de moord op de Democratische politici in Minnesota te noemen, of het geweld tegen de echtgenoot van Nancy Pelosi. Alsof politiek geweld in de VS alleen van links komt. Was het maar zo, dan zou het gemakkelijker te beteugelen zijn.

Met soldaten op straat, gemaskerde en onidentificeerbare agenten burgers oppakkend, met een Supreme Court dat het prima vindt dat je op basis van etniciteit wordt aangehouden, met de dagelijkse ondermijningen van de rechtsstaat en de grondwettelijke orde, en met een Congres dat de uitvoerende macht carte blanche heeft gegeven, is het wachten op een volgend incident dat de spiraal nog wat hoger drijft. Er zal een confrontatie komen met mensen die protesteren tegen de aanwezigheid van troepen op straat, een confrontatie waarbij doden zullen vallen zoals bij de Boston Massacre van 1770, toen Engelse soldaten het vuur openden op gewone burgers, of van Kent State University van 1970, toen de Ohio National Guard zonder aanleiding studenten doodschoot. Historische waarschuwing zijn aan deze president niet besteed. Het is onvermijdelijk dat er zo’n punt komt en dan zal deze president die ‘emergency’ gebruiken om het hele land onder staat van beleg te plaatsen en de rechtsstaat buiten werking.

Politieke leiders zouden precies de mensen moeten zijn die vuren temperen, die de zaak bij elkaar houden, die boven partijen uit stijgen voor een grote goed van de publieke zaak. In het Amerika van 2025 is er maar één leider die dat kan doen: president Trump. Hij verzaakt zijn plicht. De tragische dood van Charlie Kirk zou een katalysator hebben kunnen zijn om een minimum aan civic society terug te brengen in een samenleving die nood heeft aan iets dat samen weer terug brengt in dat woord.

Het is onwaarschijnlijk dat Kirks dood die rol gaat spelen. Integendeel, het lijkt erop dat hij de speelbal wordt van nieuwe partijdigheid, van nieuwe vijandverklaringen, van nieuwe retorische excessen. Tragisch, en een gemiste kans om een zinloze dood enige betekenis te geven.

Het is tijd om uw Darwin af te stoffen. Nou ja, misschien niet helemaal The Origin of Species te lezen, maar in elk geval weer eens te denken over ‘de overleving van de sterksten’. Of misschien het complement van Darwins vaststelling, de ondergang van de zwakken.

Ik moet steeds vaker Darwin denken als ik de regering-Trump bezig zie, of laat me dat breder trekken, zie wat Amerikanen zichzelf aandoen. Vorige week was een hoogtepunt van Darwin ervaringen. De minister van Volksgezondheid, Robert Kennedy Jr., kreeg een kruisverhoor over zijn grootscheepse ondermijning van Amerikaans volksgezondheid. Hij heeft de hele Adviesraad voor Immunisatie ontslagen en de vacatures opgevuld met anti-vax lui. Het hoofd van de Centers for Disease Control and Prevention nam ontslag, of werd ontslagen, omdat ze weigerde Kennedy’s orders te volgen. Vele deskundigen volgenden haar. Kennedy denkt dat we meer vitaminepillen en levertraan moeten consumeren en dan best zonder vaccins kunnen. En, anyway, je krijgt er autisme van, meent hij zonder daarvoor enige grondslag te leveren.

Nog mooier in de Darwin collectie was de met veel publiciteit gepaard gaande aankondiging in Florida, dat kinderen niet meer verplicht gevaccineerd hoeven te worden om op school te worden toegelaten. God beschermt ons, zei de kwakzalver die in deze staat van bejaarden de gezondheidszorg bestiert. Hij noemde vaccinatie ‘slavernij’, hij mag dat omdat hij zwart is. Gouverneur DeSantis, nooit te beroerd voor een populistische handstand, knikte goedkeurend op de achtergrond.

Darwin bleef zich aan mij opdringen. U wilt vaccins verdacht maken, succesvolle campagnes om ziektes als mazelen, rode hond en kinkhoest uit te roeien, in zijn achteruit zetten? U wilt voorbereidingen voor de volgende epidemie ontmantelen en het succes van snelle ontwikkeling van een vaccin tijdens corona bagataliseren? Fijn, prima. Ga uw gang. U zult het niet overleven, uw kinderen zullen, net als die arme mazelen slachtoffers in Texas, het niet overleven.

Over Texas gesproken, u herinnert zich dat daar vorige maand een kleine honderd tieners verdronken, weggespoeld in een gebied dat bekend staat voor zijn snelle overstromingen. Christelijke kindertjes, no less. De Heer beschikt. Thoughts and prayers. Al snel bleek dat er jaren was gesteggeld over een adekwaat alarmsysteem, luidruchtig en schel, om iedereen op te jagen in geval van een flash flood. Het kwam er niet want, u raadt het, de gemeenschap rondom de rivier had het geld er niet voor over. Belastingen, weet u wel, daar zijn we tegen. Darwin! Tieners verdronken omdat de dommerikken in Amerika weigerden behoorlijke voorzorgsmaatregelen te nemen, het er het geld niet voor over hadden. De zwakken overleven het niet.

Amerika is een land waar de condities van overleven stelselmatig worden ondermijnd. In Trumps grote lelijke wet werd de ziektekostenverzekering van acht miljoen mensen uitgekleed. Het is niet zonder reden dat de levensverwachting overal in de wereld stijgt, maar in de Verenigde Staten al jaren daalt. Met zoveel zwakken en zo weinig bescherming is dat geen wonder.

Vorige week zagen we ook een love fest van Xi, Poetin en Modi, en hun hofjoker Kim, allemaal samen elkaar omarmend, een nieuwe wereldorde vierend waarin het zielige Amerika op de tweede rang terecht komt. De pathetische leider van Amerika – nu ik erover denk, het kiessysteem in Amerika is ook een voorbeeld van Darwin: je kiest zwakken en, presto, het land valt uit elkaar –, die pathetische leider stuurde een social media berichtje uit waarin hij de heren succes wenste. In hoofdletters.

Maar gelukkig was er een vertoon van kracht dat onmiddellijk indruk maakte in de wereld. Donald Trump, een macho die vorige week dineerde met zijn techbaasjes, de penopauze boys, en die wordt gesteund door jonge mannelijke kiezers, zieligerds die het moeilijk hebben in deze wereld, doopte het ministerie van Defensie om in het ministerie van Oorlog. Nou, daar hadden we het niet van terug. Ineens ziet Amerika er sterker uit. En nu begrijpen we meteen waarom onder dit regime capabele militairen worden ontslagen omdat ze vrouw, zwart of door Biden benoemd zijn. Daar straalt geen oorlog vanaf.

Darwin!, roep ik. Je verzwakt je hele systeem van defensie, van militaire kracht, en straks wordt je ingemaakt door de sterkeren, die zich beter voorbereiden op overleven. In de nieuwe wereld van Amerika First en Great Again wordt fundamentale zwakte verborgen achter een nieuwe naam. Het laadt zich raden wie deze struggle of the fittest gaat overleven. De volksuniversiteit biedt uitstekende cursussen Mandarijn, het is maar dat u het weet.

Slechte arbeidscijfers? Ontsla de boodschapper. Een analist die vertelt dat het verhaal dat de hele Iraanse nucleaire machinerie is vernietigt niet klopt? Ontslaan. Een gestoorde influencer volgen als zij mensen die gewoon hun werk doen besmeurt en, het is nu al bijna een teken van buitengewone kwaliteit, ervan beschuldigt niet Trumps agenda te volgen? Een Congres dat zich laat koeioneren door een enkele man die chanteert, bedreigt en intimideert? De zwakken, in dit geval de politici, zullen het niet overleven. Voor het moment domineert de bullebak maar hij maakt het hele systeem zo zwak dat het geen fundament meer heeft en wegzakt in een drijfzand van corruptie, kontkussen en leugens, en uiteindelijk een lam en zwak Amerika oplevert.

Want dat is de link tussen al deze ontwikkelingen – en er zijn nog tientallen andere voorbeelden: Darwin. Het is te veel gevraagd van Trump en van veel Amerikanen om een boek te lezen, maar ze zouden er baat bij kunnen hebben. Als je je eigen leefwereld zo stelselmatig verzwakt dan ga je in een survival of the fittest concurrentiestrijd onderuit. Zo gezien zijn types als Robert Kennedy Jr., Tulsi Gabbard en Pete Hegseth, net hun patroon Donald Trump, de aanzeggers van Amerika’s lot.

De ondergang van de zwakken. Make America Great Again is de laatste, finale bijdrage aan de teloorgang van de Verenigde Staten zoals we die kenden. Dit soort zwakke landen leggen het af. Geen wonder dat Xi, Poetin, Modri en kleine Kim zo tevreden keken. Niet dat zij wel Darwin gelezen, maar ze voelen intuitief aan dat zij in een Hobbesiaans wereld van dog eat dog de sterkeren zijn. Zwak overleeft niet. Darwin rules the world!

Eindelijk komt er tegendruk op gang. De fameuze scheiding der machten, basis van de Amerikaanse republiek, wordt ernstig bedreigd nu president Trump zich almacht toerekent. Het Congres is nadrukkelijk afwezig, sterker, het laat toe dat de president blokkeert en afbreekt wat het eerder besloot in termen van wetgeving en financiering. Het voert zijn controlerende taak niet meer uit.

De enige weerstand voor een naar autoritair gezag neigende president zal het moeten komen van de rechtelijke macht. Er was reden voor scepsis dat dit zou gebeuren, maar in de loop van de zomer, met een kleine stroomversnelling deze week, lijkt daarvan eindelijk sprake. Rechters van velerlei soort wierpen barrières op en stelden vragen bij Trumps claim voor almacht. Al doende kwamen historische precedenten aan de orde die de democratie en de rechtsstaat in Amerika bepaalden.

Eerder deze week sprak een federale gerechtshof uit dat de invoerheffingen die Trump heeft ingevoerd zijn bevoegdheden ver te boven gingen. Trump beriep zich op een wet uit 1977 die toestaat import te belasten op basis van een ‘emergency power’. De regering ziet een acute noodsituatie ‘die grote schade zou toebrengen aan de economie, militaire macht en diplomatie van de natie’ in nadelige handelsbalansen en de illegale invoer van fentanyl. Het hof negeerde die argumenten en stelde simpelweg dat het opleggen van heffingen een essentieel onderdeel is van de wetgevende macht van het Congres. ‘De macht van het budget (the power of the purse), inclusief de macht om belastingen op te leggen, behoort aan het Congres’, zeiden de rechters. Er zal ongetwijfeld appel volgen nu deze uitspraak de basis wegslaat onder Trumps beleid van tarieven (de rechter stond toe de tarieven te handhaven tot 14 oktober).

Nog los van de juridische details, is het interessant om vast te stellen dat hier, op de valreep van de 250ste verjaardag van de onafhankelijkheid, de essentie van de toenmalige Amerikaanse opstand tegen de Engelsen aan de orde is. Die richtte zich tegen de macht die het Engelse parlement, en de koning, claimden om belastingen te kunnen opleggen. Daar moesten ze zelf over kunnen beslissen. Niets zou heiliger moeten zijn voor Amerikaanse politici.

Eerder deze week kwalificeerde een federale rechter ook de stationering van national guard soldaten in Los Angeles, gebaseerd op een gefingeerde noodsituatie, als niet-legitiem. Het zou een schending zijn van de Posse Comitatus Act uit 1878, een cruciaal deel van de Amerikaanse rechtsstaat, die de macht van de federale overheid beperkt om troepen in te zetten voor binnenlandse zaken. De wet werd ingevoerd aan het einde van de Reconstructie na de burgeroorlog, nadat het Noorden jarenlang troepen aanhield in het zuiden. Er is nog historische achtergrond: een van de redenen voor de opstand van Amerika tegen Engeland in 1776 was dat de Engelsen troepen naar hun kolonies stuurden.

Afgelopen woensdag bepaalde een ander federaal hof dat Trump niet de wettelijke bevoegdheid heeft om Venezuelanen in een versnelde procedure het land uit te zetten. De regering beriep zich op een wet uit 1798, de Aliens and Sedition Act, die oorlogsomstandigheden veronderstelt – toentertijd de dreiging van een oorlog met Frankrijk. Sindsdien is de wet alleen gebruikt in de Eerste en Tweede Wereldoorlog – onder andere voor de beruchte opsluiting van Japanse Amerikanen in 1942. Het hof verwierp de redenering van de regering dat er sprake was van een ‘predatory incursion’, een roofzuchtige inval op Amerikaans grondgebied, door de Tren de Aragua bende.

De wreedheid van de regering-Trump is geen onderwerp van juridische strijd, maar blijkt wel steeds vaker. Het opsluiten van illegalen in de notoire Angola gevangenis in Louisiana is bedoeld om mensen af te schrikken, verklaarde minister Noem van Homeland Security, die eerder al een Amerikaanse Goelag inrichtte in El Salvador. Het zal aangevochten worden. De gevangenis die speciaal voor andere illegalen was ingericht in de moerassen van Florida, Alligator Alcatraz, is op bevel van de rechter gesloten. Op basis van milieu argumenten, maar toch. Kilmar Garcia, de arme illegaal, getrouwd en werkzaam in de VS, die per ongeluk werd opgesloten in die Amerikaanse Goelag, wordt nu met alle mogelijke middelen vervolgd, puur als wraakactie. Rechters zullen het blokkeren.

Als toetje op de juridische cake die deze week werd gebakken kreeg Harvard gelijk dat dat de regering de wet schond door het blokkeren van toegezegde research fondsen. Het is een gedeeltelijke overwinning. De rechter stelde vast dat bestrijding van anti-semitisme, het gewrongen argument van de regering om de fondsen te blokkeren, wel belangrijk was, maar niet de academische vrijheid en vrijheid van meningsuiting mag ondermijnen, basisrechten in een vrij Amerika. De zaak is complex omdat het ook gaat om de vraag of Harvard zelf mag bepalen wie wel en wie niet aan de universiteit mogen studeren, maar het betekent in elk geval dat het verzet van de universiteit, de enige die dit durfde, vruchten afwerpt.

De onzekere factor in dit alles is de vraag hoe de hoogste instantie van de rechterlijke macht, het Supreme Court, gaat oordelen over deze zaken. Tot nog toe deed het Hof, met drie door Donald Trump benoemde rechters, wat de president wilde. Of het deed niets. Mede daardoor is het Hof historisch onpopulair. Had de gemiddelde Amerikaan altijd vertrouwen in de rechterlijke macht als laatste instantie, nu staat de populariteit van het Supreme Court op gelijk laag niveau als de andere twee machten. Dit soort erosie van gezag van instellingen bedreigt de Amerikaanse republiek.

Of het Supreme Court erin slaagt zijn onafhankelijk gezag te herstellen zal afhangen van de vraag hoe het afloopt met al die uitspraken waartegen de de regering-Trump nu in beroep gaat. De conservatieve rechters claimen vaak ‘original intent’ bij hun uitspraken: ze kijken naar wat de Founding Fathers bedoeld hadden. Zeggen ze. Als ze bij historische precedenten te rade gaan, dan kan een dergelijke uitleg tot niets anders leiden dan een tik op de vingers van de regering-Trump. En een begin van de redding van het Amerikaanse systeem van gescheiden machten. Maar zoals Amerikanen zeggen: don’t hold your breath.

Toen ik een paar maanden geleden al op Radio 1 stelde dat we de eerste tekenen van een dictator zagen in de VS kreeg ik kritiek. Nu weet ik dat ik te optimistisch was.

Militairen op straat in Los Angeles en Washington DC, zonder enige goede reden. Misbruik van wetgeving die melding maakt van ‘noodtoestanden’ door voor alles wat hij doet een noodtoestand uit te roepen. Een eigen leger van ICE, Stephen Millers uitvoerders, dat zijn gang kan gaan in onwettelijk en immoreel optreden. Het negeren van gerechtelijke orders. Het opsluiten van onschuldige mensen en, erger, het naar de Goelag van zijn collega dictator in El Salvador sturen, ondanks bewijs van ‘foutje’.

De man die op 21 januari 1600 veroordeelde bendeleden van zijn opstand op 6 januari 2021 gratie gaf, gebruikt nu een car jacking van een tiener van Musk’s Silicon Valley troepen, verdwaald in een grote stad waar hij weg weet, om de macht in de stad over te nemen. Expliciet is de dreiging daar dat Trump het ook elders in het land gaat doen.

Chantage van advocaten bedrijven, wraakzuchtig ontslag van iedereen die niet in de pas loopt van Trumps leugens en narcistische verlangens, of wie door zijn muse Lauro Looner van verraad wordt beschuldigd. De man met een minister van Defensie die vrouwen het kiesrecht wil ontnemen, alsof hij niets beters te doen heeft.

Een president die deskundigen die hem onwelgevallig nieuws brengen, wil ontslaan of daadwerkelijk ontslaat. De baas van de FED, het hoofd van het bureau van Labor Statistics. Binnenkort kunnen we geen enkel cijfer van deze overheid meer vertrouwen, zoals geen woord uit Trumps mond betrouwbaar is.

Bezoekers van het bastion van democratie schonen hun telefoon op, durven niet meer vrijuit te spreken of te schrijven. Sommigen van hen mogen het land al niet meer in wegens onwelgevallige opinies. 

Een president die de trots van Washington, haar musea, wil opschonen naar zijn idee van hoe de Amerikaanse geschiedenis moet worden geportretteerd. Wie had het nog over linkse woke? Woorden zijn verboden, niet alleen DEI maar ook klimaat en milieu. Boeken zijn uit bibliotheken verwijderd. Docenten ontslagen omdat ze vrouw zijn of benoem door iemand die Trump niet aanstaat – Biden bijvoorbeeld. Het Kennedy Center dat door Trump wordt hervormd in een radicaal rechts woke beeld.

For God’s sake. Een kooigevecht op het grasveld van het Witte Huis om de 250ste verjaardag van de VS te vuren. Come to think of it, misschien is dat wel het beste beeld om de VS anno 2026 te portretteren.

Een minister van Gezondheid die de gezondheidszorg afbreekt. Een minister van Onderwijs die het departement (ingesteld door het Congres) afschaft. Een minister van Defensie die links en rechts mensen ontslaat omdat ze zwart, vrouw of anderszins onder Biden hun promotie hebben gemaakt. Een directeur van de CIA die haar feiten aanpast aan wat Trump wil horen en om de aandacht af te leiden van Epstein een onzinnige rechtszaak tegen president Obama aankaart.

Een minister van Justitie die optreedt als Trumps persoonlijke jurist en zelfs in die hoedanigheid blundert – zoals met de Epstein files.

Een Republikeins Congres dat het allemaal laat gebeuren, zichzelf buitenspel zet. Een Supreme Court dat doet wat de dictator wil, nadat het hem vorig jaar al een vrijbrief had gegeven.

Een president die landen afperst om de handelstromen niet af te kappen, die bedrijven afperst om een deel van hun omzet af te staan, die universiteiten chanteert, de academische vrijheid ondermijnt. Die en passant het antisemitisme in de VS eindeloos vergroot door het voor zijn eigen doeleinden te gebruiken.

Een zelfingenomen nitwit die zich door Poetin en Nethanyahu laat misbruiken. Die zich door China laat ringeloren – zie het nieuwe uitstel van tarieven. Die, let op, straks Taiwan zal laten vallen als een baksteen, zoals hij dat ook met Oekraïne doet.

Ik was te zuinig met mijn woorden dit voorjaar. Amerika is een politiestaat geworden. Allerlei eerste stapjes worden getolereerd, allerlei tweede stappen consolideren. Het wordt een gedenkwaardige viering van het 250 jarig bestaan van Amerika. Alles wat de Founding Fathers trots stemde, kapot en vernietigd.

Nederlands grootste probleem

Het is maar dat u het weet, mogelijk ontgaan op een strand ergens in hittegolfland, maar de verkiezingen in Nederland gaan over – drumroll -: islamisering. Ons land, dat van de judeo christelijke erfenis, wordt overgenomen door moslims. Jazeker, die 850.000 Nederlanders, vijf procent van de bevolking, die zich moslim noemt (waarvan de helft nooit in een moskee komt), bedreigt ons allen. Onze nederlandse cultuur, die van Yelsulgoz en de SGP.

Dat de superhaatzaaier, nu ook mislukt regeerder, aan die bel trekt, dat verbaast natuurlijk niet. Het misselijk makende affiche van zijn privéclub liegt er niet om.

Als publieke dienstverlening volg ik voor u de columnisten van de foute krant van Nederland, de Telegraaf. Nou ja, ik probeer Leon de Winter te vermijden. Je kunt ook teveel fout uitgestort krijgen. Maar die anderen: als ze het niet over Timmermans hebben en diens eindeloze onbetrouwbaarheid en zakkenvullerij, dan gaat het, juist ja, over de islamisering van Nederland.

Nieuw in deze campagne, in elk geval deze zomer, is dat de nationale televisie is overgenomen door de foute krant. Goedenmorgen, goedenmiddag en goedenavond, er is geen ontkomen aan of foute krant medewerkers babbelen over de islamisering. Zelfs de zelfverklaarde Amerika deskundige die vooral Trump fan is, maar nog belangrijker, een mooi verdienmodel ontdekte, doet eraan mee. Ik heb het niet gezien – er zijn grenzen aan mijn publieke dienstverlening – maar de NRC recensent ging ervan over zijn nek.

Als ze niet foute krant onderwerpen aankaarten dan schijnt het te gaan over ene Jan Slagter, een zelfpromotende Hilversumbobo, die overal opduikt, of over Gordon, die mag praten over programma’s die over hem gaan, of over die andere roeptoeter met een verdienmodel, Victor Vlam. Je moet het ze nageven, ze houden er een goed belegde boterham aan over.

Ondertussen wordt er geneuzeld over de publieke omroep, die sinds Telegraaf-omroep WNL werd toegevoegd danig verrechtst is. Goedenmorgen! Voor 8,95 per jaar kunt u ervoor zorgen dat Jan Slagter nog vaker op televisie te zien is. Dat hele rotte bouwwerk van omroepen moest al decennia geleden gesloopt. Ik heb er eerder over geschreven, talloze keren, ook als publieke dienstverlening, maar heb de moed opgegeven dat er iets ten goede verandert. Het is niet allemaal trash. Nieuwsuur is consistent goed. Het lange gesprek met Simon Kuper was mooi. Eh. Meer kan ik niet bedenken.

Maar het is maar dat u het weet: islamisering is het grootste probleem waar Nederland voor staat. Of misschien is ons probleem het eindeloze beuken van slechte lieden die de stranden laten voor wat ze zijn om aan grote tafels ‘aan te schuiven’ en zo hun geld voor de wintersport verdienen.

Observatie NL

Het grote Gaza debat in de Tweede Kamer, even terug van hongersnood-reces, leverde op wat we hadden verwacht. Niets. In plaats van te erkennen dat PvdA’ster Kati Piri met haar motie vorige maand het grootste gelijk van de wereld had, liepen ze allemaal om de hete brij heen. Nederland gidsland.

Oh ja, in het kader van de gevaarlijke islamisering: de SGP weigert een vrouw op de kieslijst te zetten. Ze moeten eens contact zoeken met Pete Hegseth, defensieklungel van Trump. Die zit bij een kerkgenootschap dat de vrouw het kiesrecht wil ontnemen. De man is immers baas van het gezin en hij zal na goed polderoverleg namens allen de stem uitbrengen.

Observatie VS

Ik had eerlijk gezegd niet verwacht dat Epstein zo’n fijn probleem zou worden voor Trump. En zeker niet op de manier waarop: samenzweerders die zich bedrogen voelen door de samenzweerder in chief. JD Vance, Trumps poedel, had vorige week een noodsessie met de hoogste autoriteiten (niets beter te doen daar) om te zien hoe om te gaan met het schandaal. Deze zondag trapte hij in zijn eigen poedelshit door nog eens flink te wrijven in de Epsteinvlek. Hij probeerde het, klassiek maar zooo saai, op het bordje van de Democraten te leggen. Biden had niets gedaan. Nou ja, enkel Ghislaine Maxwell weggestopt, dezelfde die nu gaat worden vrijgelaten door de pussygrabber.

Die grabber gaat nu voor de zoveelste keer door de pomp bij zijn goede vriend Poetin. Twee dagen voor de deadline die Trump zelf had opgesteld voor Ruslands bewegen, kreeg Poetin wat hij wilde: een gezellige ontmoeting. Poetin weet dat elk gesprek dat hij heeft met de grabber voor hem goed uitpakt. Ze hebben een date.

Herinner u 2018, Helsinki, de persconferentie waar Trump meelulde met Poetin. Herinner u de tweede ontmoeting met de Noordkoreaans leider Kim, met de grabber love letters had uitgewisseld, in Vietnam. Trump ziet wat hij wil zien. Poetin kijkt er dwars doorheen.

Gelukkig eindigde Trumps affaire met Kim in tranen en dat is ook maar het beste dat we van de top in Alaska mogen hopen.

Observatie UK/Israël

Ik was vorige week in het Imperial War Museum in Londen. Goede tentoonstellingen over WW I en WW II, vooral voor de vele kinderen die er rondliepen. Weinig nieuws voor een history buff, maar wel bewegende beelden die ik nooit eerder had gezien.

Het museum heeft ook een tentoonstelling over de holocaust – natuurlijk. Ook goed gedaan. Veel foto’s. Het probleem dat ik had was dat ik bij het zien van die uitgemergelde mensen, die stapels lijken, die hekken en de rest steeds maar aan Gaza moest denken.

Hoe is het mogelijk dat een land dat zijn bestaan ontleent en rechtvaardigt aan de vreselijke behandeling die de joden hebben ondergaan, dezelfde methoden hanteert, met dezelfde resultaten, als de zeloten die verantwoordelijk waren voor hun lijden?

Sympathie voor Israël is verdwenen, en ik zou zeggen, voorgoed. De zelfdestructie van het land van hun dromen is al te ver voortgeschreden om nog goed te kunnen komen, denk ik. Ik wil geen grote vooruitziende gaven claimen maar ik schreef hier al tien jaar geleden dat Nethanyahu het ergste is wat Israël ooit is overkomen.