Trump struikelt over de waarheid

Je moet het hem nageven: Donald Trump sprak een waar woord toen hij afgelopen dinsdag Amerika een derde wereldland noemde. Niet dat hij er de juiste redenen voor gaf, maar zijn conclusie sluit aan bij wat veel Amerikanen zelf ook vinden. En, voordat we enthousiast worden over zijn analytische gaven, als egomaniacale, zelfingenomen en wraakzuchtige schender van alle democratische normen, belichaamt Trump natuurlijk Amerika als derde wereldland. 

Trump heeft gelijk. In Amerika faalt het openbaar onderwijs, met als gevolg permanente achterstand van kinderen die ervan afhankelijk zijn. Een groot deel van deze kinderen moet op die scholen rekenen voor ontbijt en luch, omdat hun ouders daar niet in voorzien – uit armoede of sociale disfunctie. Ruim veertien procent van alle kinderen leeft in armoede, een percentage dat kortstondig daalde door Bidens corona-stimulans – het Congres heeft de regeling weer afgeschaft.

Veel Amerikanen zijn trots op hun gezondheidszorg. Ze spreken met dedain en afkeer, zelfs angst, over ‘socialistische systemen’ zoals veel Europese landen die kennen. Ondertussen zijn ze permanent bang voor een majeure gezondheidscrisis. In het peperdure Amerikaanse systeem leidt die onvermijdelijk tot het maximum dat gedekt is door de verzekering die ze via hun werk hebben. Daarna volgt faillissement of geen behandeling. Wie geen baan heeft met verzekering, moet terugvallen op Obamacare of zonder verzekering rondstrompelen tot een gang naar de emergency onontkoombaar is.

Als uw dochter in Amerika verkracht wordt en zwanger raakt, biedt een groot aantal staten maar één antwoord: het kind voldragen. Zes weken is de norm voor het recht op arbotus in derde wereld Amerika, in een paar uitzonderlijk achterlijke staten is geen enkele vorm van zwangerschapsonderbreking toegestaan. In Alabama werden vorige maand IVF-behandelingen de facto onmogelijk gemaakt omdat een bevrucht eitje, opgeslagen in de vrieskist, een levend wezen zou zijn. De rechter die deze uitspraak erdoor duwde, baseerde zich enkel op hoogst persoonlijk interpretaties van Gods wil.

Ook als een vrouw gewoon zwanger is geraakt, kan ze ook niet over haar lichaam beslissen. Als derde wereld Amerika zijn zin krijgt, dan wordt conceptie het begin van leven. De morning after pil, de veilige abortus per pil en andere mogelijkheden voor de vrouw om zelf te beslissen zouden worden verboden. Sterker, als deze visie van leven (gepromoot door evangelische fundamentalisten, maar vooral ook de katholieke kerk) dominant wordt, dan kan een gebruiker van de morning after pill worden vervolgd wegens moord. Stilletjes wordt ook de grondslag gelegd voor een aantasting van de vrijheid om voorbehoedsmiddelen te gebruiken. Er was ooit een Supreme Court uitspraak nodig om een einde te maken aan dit verbod, het huidige Hof zou niet verrassen als het erop terugkwam.

Niet alleen in het Florida van de autoritaire gouverneur Ron DeSantis, maar in talloze staten worden bibliotheken bedreigd. Dat wil zeggen: iedere ouder die denkt dat een boek niet voldoet aan nogal breed omschreven normen, kan een dergelijk boek laten weghalen. Zelfcensuur is de volgende stap. Bibliothecarissen zijn al ontslagen, onderwijzers die boeken gebruiken die volgens de morele politiek niet mogen, worden aan de dijk gezet.

De Amerikaanse geschiedenis is geen fijn verhaal. Niet tenminste als je oorspronkelijke bewoner bent of niet-blank. Die geschiedenis bracht slavernij en massamoord, en rassensegregatie. En een diep ingeslepen racisme. Dit verhaal mag op Amerikaanse scholen niet verteld worden, in elk geval niet in al zijn bruutheid, want het zou blanke kindertjes zich ongemakkelijk kunnen laten voelen. Amerika kent geen feilen. Geen wonder dat in Amerika talloze white supremacy groepen rondlopen die ervan overtuigd zijn dat Amerika een blank paradijs zou moeten zijn.

Dit zijn allemaal voorbeelden van cultureel sociale en morele onderwerpen die ‘gewapend’ worden om politiek voordeel bij te halen. Daarmee proberen de heersende machten te maskeren dat Amerika een land is van extreme inkomensongelijkheid en abjecte sociale achterstanden. Dat Amerika rijken bevoordeelt, direct via lage belastingen en indirect door speciale regelingen die grote vermogens uit de wind houden. Dat Amerikaanse publieke voorzieningen vaak allerbelabberst zijn en dat het de laagste inkomens zijn die daar het meeste last van hebben. Dat hun inkomens laag blijven omdat een landelijk minimuminkomen voortdurend wordt geblokkeerd. Ontslagregels, werkloosheidsvoorzieningen, armoederegelingen: het is allemaal van een poverheid die een derde wereldland niet zou misstaan. De daklozen in grote steden zijn niet de schuld van slechte Democratische besturen maar zijn endemisch. Ze horen bij het Amerikaanse model.

Het ultieme signaal dat Amerika derde wereld status had bereikt, was natuurlijk de combinatie van Trumps weigering om de uitslag van verkiezingen te accepteren. Zijn aanjagen van een bestorming van het Capitool, het symbool van Amerika’s democratie, was een logische vervolg. Alsof dit nog niet voldoende bewijs was van het verval van het machtigste land van de wereld, stond de Republikeinse Partij toe dat deze leugenaar en putschpleger ongestraft bleef. Sterker, de partij accepteerde hem als onbetwiste leider. Wie niet buigt voor de man wordt afgestraft, hetzij politiek door acolieten van de leider, hetzij fysiek door bedreiging en intimidatie door gerelateerde groepen of volgelingen.

Wapens helpen bij deze vorm van ordening van je samenleving en dat is de reden dat een deel van Amerika hopeloos verslaafd is aan deze vorm van ‘veiligheid’. Never mind dat in geen enkel onwikkeld land meer mensen worden vermoord, never mind het persistente gevoel van onveiligheid. Wapens zijn van nut in een derde wereldland waar het recht van de sterkste (of best bewapende) de doorslag geeft.

Het is maar een kleine uitstalling van wat Amerika maakt tot een derde wereldland. Een land dat inmiddels al decennia uiteenvalt, waar bevolkingsgroepen tegen elkaar worden uitgespeeld, waar politici blijven zitten tot ze niet meer bewegen. Het is geen mooi verhaal, het is niet een verhaal waar Joe Biden zich bij zou aansluiten, ook al weten veel Democraten maar al te goed dat het er slecht voorstaat met Amerika. Laten we daarom, al is het maar voor één keer, erkennen dat Donald Trump struikelde over een onaangename waarheid: inderdaad, Amerika is in veel opzichten een derde wereldland.

Afwezig en Nikki Haley

Ik zit tot 21 maart in het buitenland. Zal niet regelmatig posten, misschien na Super Tuesday.

Ik laat u met de vaststelling dat zelfs van de Republikeinen zo’n veertig procent af wil van Trump. Dat is wat Nikki Haley laat zien. Never mind de conclusies. Het is allemaal nog niet voorbij. 

Kabinet viel op niet bestaande nareizigers

Ach die Rutte. Hij liet het kabinet vallen op nareizigers, maar nu is the cat out of the bag. Volgens de NRC ging het om kleine aantallen, 350. Het artikel meldt dat Yesilgoz vorige zomer in een interview in de Volkskrant zei dat het ging om ‘duizenden mensen’. Het ging helemaal nergens over. Rutte en de VVD wílden het kabinet laten vallen en wilden migratie het onderwerp maken. Een fatale misrekening, nog verergerd door Yesilgoz’ omarming van Wilders, maar daar heeft u het: het was helemaal niet nodig. 

Rutte wilde en wil naar de NAVO. Hij gaat straks het demissonaire kabinet achterlaten voor een functie elders die hij niet kan laten passeren. Zou hij dezelfde kritiek krijgen als de D66 ministers die eerder deze stap ondernamen? Ik vermoed dat de Telegraaf meer met opzwellende borst zal laten weten hoe trots ze zijn op onze Nederlandse NAVO baas.

Klein vuil, divers vermaak/afkeer


Twee maanden ouwehoeren, het lijkt de NPO wel.

Het rapport van Plasterk was, althans dat was het oordeel van degenen tot wie het gericht was, vaag, onduidelijk en nutteloos. Nou ja, het liet zien dat ze twee maanden bezig geweest zijn met helemaal niets. Op 10 januari had de stekker er al uit gemoeten.

Pieter Omtzigt heeft vorig jaar een foute beslissing genomen. Hij had geen nieuwe partij moeten opzetten. Hij had beter een functie elders kunnen zoeken. Nu is hij de kop van Jut voor zowat de hele Tweede Kamer en symbool van een disfunctionerend systeem. Het was haast zielig hem daar te zien staan. Wordt niets meer.

De haatzaaier is ook een haatoogster en oogde evenmin erg fris. Wilders mag het slimste kamerlid zijn, hij is te slim for his own good en te losgeslagen om serieus te kunnen functioneren in een andere omgeving dan die van zijn eenmans partij. Tweet, tweet. Wordt niets meer.

Tja, Yesilgoz? En de boerin? Was niets, wordt niets.

Nu weer eens vier weken sfeer maken, bijzondere opties bekijken? Ik zeg niet meteen: wordt niets, want Putters is een verstandig persoon zonder de ijdelheid die Plasterk opnieuw in de sloot deed belanden. Bestuurscultuur? Lachen toch?

Er wordt veel geneuzeld over de manier waarop men met elkaar omgaat. Ik blijf gefascineerd door de rol die de Telegraaf hier speelt. Er wordt keihard campagne gevoerd tegen Omtzigt en zijn kiezers worden door De Winther tegen hem opgezet. De agenda van de wakkere krant is simpel: een rechts kabinet, zo rechts mogelijk, damn the torpedoes.

Hoe de sterkste zaak tegen Trump van de rails liep

Ik heb gisteren een stukje gekeken van de getuigenissen in de Willis-zaak, de openbare aanklager in Georgia die een relatie heeft of had met haar directe assistent, en hem misschien zelfs alleen maar ingehuurd heeft, a 600.000 dollar, om die reden. Er werd een soort dag tot dag, week tot week verslag gevraagd van wat ze samen hadden gedaan. Het was tenenkrommend, onwaardig en nutteloos, denk ik.

In het verhaal van Willis, dat ik op papier heb gezien, viel me vooral op dat ze mijnheer Wade, de partner, bij tijd en wijle neerzette als een typisch zwarte man met macho en bokito gedrag (ik overdrijf). Ze liet ook in niet mis te verstane bewoordingen weten dat ze op geen enkele manier iets wil van een man, dat ze wel voor zichzelf kan zorgen. Jammer dat ze dat niet bedacht voor ze deze domheid beging.

Het viel me op omdat ik net een geweldige roman heb gelezen,  The Love Songs of W.E.B.Dubois door Honoree Fanonne Jeffers, waarin dit soort gedrag ook aan de orde komt. Nog los van het geweldige historische verhaal over Creek indianen en zwarten, over slaven en plantagehouders en hoe dat doorwerkt tot op de dag van vandaag, komt er in het leven van de hoofdpersonen, nogal wat langs dat speelt in de zwarte gemeenschap. En alleen door een zwarte auteur beschreven kan worden.

Het gedoe over de mate van zwartheid, verschillende gradaties binnen een familie – soms, maar lang niet altijd, veroorzaakt door een verkrachtende plantagehouder ergens in het verleden – was fascinerend om te lezen. Het dedain voor rasgenoten die donkerder waren, de manier om aan discriminatie te ontkomen door je ras te ontkennen. Pijnlijker was het gedrag van veel van de zwarte mannen die optreden in het boek. Tot op de dag van vandaag wordt er op pussy gejaagd, krijgen vrouwen opdracht het bier uit de ijskast te halen, laten ze zich behandelen als slaven – pijnlijk als die constatering is. De hoofdpersoon is er tegelijk slachtoffer van en gaat er assertief mee om. 

De tiener die haar probeert over te halen tot seks in de auto, ergens in een bos, en door haar wordt afgewimpeld, verspreidt verhalen over haar hoerigheid. Ze repliceert door het verhaal in de studentenmarkt te zetten dat hij wel seks wilde maar wat ze ook probeerde, hij kon hem niet overeind krijgen. Wraak moet heet opgediend worden. De jongen gaat naar een andere school. Dit is ook een boek van sterke vrouwen.

Terug naar Georgia. Wat ik dus niet begrijp is hoe iemand in zo’n positie zo stupide kan zijn. Voorbeeldrol? Jazeker. Dat ze en passant ook nog een sterke zaak tegen de putsch pleger ondermijnt lijkt haast colleral damage. Het is een treurig spektakel.

Twee staten

Treurig op een ernstiger niveau is de oorlog die Nethanyahu voert (is er werkelijk niemand in Israël die ziet waar dit toe leidt?). HIj wil de confrontatie met Biden, wat de president overigens niet slecht uitkomt. Hij geeft niets om burgers, hij wil net als zijn rechtse partners de Palestijnen het land uit.

Logisch dit laatste, en Nethanyahu doet nog maar weer een poging om de tweestaten oplossing de nek om te draaien. Nou ja, poging. Die oplossing heeft nog steeds weinig kans, lijkt me. De toekomst van Israël als apartheidstaat lijkt verzekerd. Sympathie voor het land is er niet meer.

Trump, NATO en Rutte

Dat Trump niet houdt van bondgenoten, wisten we. Dat hij Europa niet te hulp zal komen als het nodig zou zijn, is geen nieuws, hoogstens dat hij het nu eens zo expliciet uitspreekt. De opwinding daarover in Europa komt rijkelijk laat. De man slaat maar wat uit, zijn toespraken zijn steeds onzinniger. Nee, het enige waar we echt van moeten opkijken is zijn uitnodiging aan Poetin om NAVO landen aan te vallen. Daaruit spreekt meer dan alleen afkeer van klaplopers, het was onnodig maar zoals dat gaat bij Trump, veelzeggend.

Poetin kon inmiddels twee uur orakelen bij de fake journalist Tucker Carlson. Wel mooi hoe Poetin nog even inwreef dat hij toch wel wat kritischer vragen had verwacht en als nieuws presenteerde dat hij liever Biden als president zou zien (de media holden er massaal achteraan, maar who cares?).

Die twee procent norm ligt al sinds 2014 op tafel. Ik hoorde deze week een VVD kamerlid zich nog opwinden dat we meer moeten uitgeven, dat we achterlopen. Het was fijn geweest als een van de journalisten hem eraan had herinnerd dat defensie is uitgekleed onder Rutte I, met de VVD, door die hopeloze minister Hans Hillen. En kijkt u het lijstje ministers van Defensie er nog maar eens op na: een VVD bolwerk.

Er lijkt een soort trots te ontstaan dat onze Rutte straks NAVO baas kan worden. Ik kan er niet aan mee doen. De balans van Ruttes optreden in de Nederlandse politiek is zo negatief dat ik er niet blij van kan worden als hij bij de NAVO zijn strapatsen mag vertonen – al lopen daar meer volwassen tegenhangers rond dan in Den Haag. 

Omroepen 

Tja, ik zit al jaren te zeuren over die bizarre publieke omroep van ons. Ze doen maar. Ik heb er niets meer over te zeggen.

 

De neiging tot zelfdestructie van de Democraten

Vandaag, donderdag 15 februari in de NRC.

Wat is dat toch met Democraten, die neiging om een gunstige uitgangspositie om zeep te helpen en zichzelf de nek om te draaien? De Republikeinen hoeven er niets voor te doen, ze kunnen zelfs afgrijselijke kandidaten naar voren schuiven en toch winnen.

De bejaardheid van Joe Biden is enkel het laatste voorbeeld. Gaan de Democraten opnieuw een verkiezing verliezen (en dit keer met grote gevolgen) omdat een narcist in het Witte Huis denkt dat hij onmisbaar is, niet uit zijn woorden komt en namen en landen verwart? Waarom kan een man als Biden niet tevreden zijn met een succesvol presidentschap maar staat hij erop zijn reputatie om zeep te helpen door te lang door te gaan?

Historische voorbeelden? In 1968 had Hubert Humphrey kunnen winnen van Richard Nixon maar de brave vicepresident kon zich niet losmaken van president Johnson, die in maart 1968, na een opdonder in New Hampshire, zich had teruggetrokken. Nou ja, teruggetrokken? Johnson liet niets na om Humphrey te sabotteren, boos en teleurgesteld over zichzelf, over zijn eigen terugtrekken. Vervolgens maakten de Democraten van hun conventie in Chicago een wanvertoning. Misschien had Nixon sowieso gewonnen, maar wie de cijfers bekijkt kan dat betwijfelen. 

In 1980 deed de moreel gehandicapte senator Ted Kennedy, verantwoordelijk voor de dood van een secretaresse in Chappaquiddick, alles wat hij kon om president Jimmy Carter dwars te zitten. Hij was zogenaamd de progressief die stond voor een erfenis van zijn vermoorde broers en nu Carter de maat nam. Desgevraagd kon hij niet eens goed formuleren waarom hij president wilde worden. Zijn eigen campagne was dead on arrival maar hij bleef maar doorgaan. Kennedy hielp Carter verliezen waardoor Ronald Reagan en zijn conservatieve stijl aan het bewind kwamen. Had Carter sowieso verloren, na de gijzeling in Iran, de malaise speech? Ik geloof er niets van. Democraten pleegden broedermoord, of beter gezegd, de beste senator aller tijden, Ted Kennedy, gedroeg zich als het verwende kind dat hij was en bracht zijn partij en het land grote schade toe.

Misschien had niemand vicepresident George H.W. Bush in 1988 kunnen verslaan. Ik betwijfel het. Ik volgde toen de campagne als correspondent en aanvankelijk stond Bush er belabberd voor. De Democraten lieten na hun sterkst mogelijke kandidaat in het veld te brengen, Mario Cuomo, toen gouverneur van New York (nou ja, Cuomo was een hopeloze twijfelaar, een Omtzigt in het kwadraat, met de bijnaam Hamlet on the Hudson, dus misschien was het niets geworden). Cuomo durfde niet en Michael Dukakis, de saaie maar degelijke gouverneur van Massachusetts werd de kandidaat. Hij voerde een belabberde campagne, Bush voerde de meest negatieve campagne ooit, en Dukakis verloor een verkiezing die te winnen was.

Het ultieme voorbeeld van Democratische domheid (hoewel, we zijn nog niet klaar) was het verlies van Al Gore in 2000. Billy Clinton was populair, ondanks zijn Lewinsky blooper, maar Gore nam afstand van de president. Hij vond terecht dat Clinton het ambt had bezoedeld maar die morele graat in zijn keel verhinderde dat hij de beste campagnevoerder die de Democraten hadden vroeg om hem te helpen. De Republikeinen hadden een weinig betekenende gouverneur van Texas in het veld gebracht, George W. Bush, kleine Bush, iemand die gemakkelijk te sturen was en ze hadden hem Dick Cheney meegegeven als kindermeisje. Verre van onverslaanbaar.

Gore liet na de campagne ergens over te laten gaan. Het werd daardoor een competitie over de vraag met wie je liever een biertje dronk: kleine Bush, hoewel die als evangelische teetolaler weinig te bieden had, of de stijle, saaie Gore die je een lezing over goed overheidsbeleid zou opdringen? Het was een winbare verkiezing als er ooit een was (hoewel, 2016?) en Gore verloor hem. Opnieuw pleegde de Democraten meer dan wanprestatie, het was politieke zelfmoord. 9/11 zorgde ervoor dat kleine Bush ook in 2004 kon winnen.

En dan 2016. Niemand hield van Trump. Alle Republikeinen liepen van hem weg (al kwamen de lafaards allemaal bedelend terug). Niemand dacht dat Trump van Hillary Clinton kon winnen, zelfs Donald Trump niet. Kat in het bakkie, dachten ze bij de Democraten. Het overwinningsfeest was al georganiseerd. Dom, dom, dom. Weer ging het verkeerd, weer verloren de Democraten een winbare verkiezing. Clinton was de foute kandidaat, maar zelfs met haar hadden ze Trump kunnen verslaan als ze niet zo arrogant was geweest en zo’n slechte campagne had gevoerd. 

I rest my case. Democraten zijn experts in het verliezen van verkiezingen. Het lijkt erop dat ze met Joe Biden op weg zijn om dat nog een keer te doen. Het is tijd om de feiten onder ogen te zien: de president moet vervangen worden. Het 25ste Amendement op de Grondwet staat toe om iemand die niet in staat is te besturen, af te zetten. Dat hoeft niet, we redden het wel tot 20 januari 2025. Bestond er maar zo’n regeling bij de Democratische Partij, een manier om van je gedoodverfde kandidaat af te komen. In dit geval is er echter maar een middel om Biden met weldiend pensioen te sturen: Jill Biden. Zijn vrouw zou beter moeten weten dan de man deze vernedering te laten ondergaan.

Geen alternatieven? Dat denken we in Nederland maar. Gouverneur Gavin Newsom van Californië staat klaar (sterker, hij is al maanden bezig, hij voorzag dit scenario). Gretchen Whitmer, de gouverneur van Michigan, kan zo aantreden. Er is Andy Beshaer, gouverneur van Kentucky, als we een zuiderling willen die kan winnen in een conservatieve staat. Er zijn senatoren als Cory Brooks van New Jersey, Chris Murphy van Connecticut, Kirsten Gillibrand van New York. Er is Pete Buttigieg, nu minister van Transport.

Allemaal politici die klaarstonden om aan te treden als de oude man eerder zou zijn teruggetreden (en deels politici die al in 2016 mee hadden willen doen, als de ook al heel oude Hillary Clinton hen niet had geblokkeerd). Het is een schande dat de Democraten zo slecht omspringen met het talent in hun partij. Het is een schande dat ze verkiezingen die gemakkelijk te winnen zijn uit handen laten glippen. Joe Biden moet weg.

De oude mannen die proberen november te halen

Dinsdag 13 februari gepubliceerd in De Standaard

Gisteren hoorde president Joe Biden dat hij niet vervolgd wordt voor het meenemen van documenten, omdat hij een oude man is met een mankerend geheugen. Donald Trump verwarde zijn tegenstandster Nikki Haley met de Democrate Nanci Pelosi. Beide heren praten in rondjes of raken de weg kwijt. Ze zijn dan ook heel oud. Vanzelfsprekend speelt hun leeftijd een rol in de campagne. Niet voor het eerst in de geschiedenis want Biden en Trump zijn niet de eerste bejaarden of fysiek getroebleerde politici die opgingen voor (her)verkiezing.

In 1944 stelde president Franklin Roosevelt zich kandidaat voor een vierde termijn. Iedereen die hem had gezien – een beperkt aantal, want er was nog geen televisie – wist dat zijn gezondheid niet optimaal was. FDR was pas zestig jaar oud, maar journalisten noteerden dat zijn geheugen hem in de steek liet, dat zijn handen trilden en zijn kaak afhing. Hij was ook duidelijk vermagerd. Op 12 augustus 1944 hield Roosevelt in Bremerton, vlakbij Seattle, een toespraak op een scheepswerf. Hij leek te wankelen. Op een beroemde foto kijkt zijn dochter bezorgd om de hoek van een kanon of Roosevelt zijn speech wel af kon maken. In oktober 1944 maakte de president echter indruk door in een open auto tijdens een regenstorm de kiezers op te zoeken. Diezelfde avond hield hij ook een bezielde toespraak over buitenlandse politiek.

Roosevelts problemen waren bekend en toch werd zijn gezondheid geen onderwerp in de verkiezingsstrijd. Roosevelts tegenstander, Thomas Dewey, durfde niet zomaar te verwijzen naar Roosevelts fysieke problemen. De Republikeinen deden het indirect door te spreken over de ‘vermoeide oude man in het Witte Huis’, ‘of het vermoeide kabinet’. Onderwijl putte Dewey’s campagne zich uit in lofuitingen over de jeugdigheid en vitaliteit van hun eigen kandidaat. Verstandig beleid: FDR was de onbetwiste oorlogsleider en kiezers zouden een frontale aanval niet gewaardeerd hebben. Roosevelt valt te verwijten dat hij de kiezers voor het lapje hield. Hij en zijn omgeving wisten dat hij een nieuwe termijn niet zou overleven. Roosevelt overleed in april 1945, drie maanden na zijn inauguratie.

President Dwight Eisenhower, in de zestig bij zijn aantreden in 1953, kreeg twee jaar later een hartaanval waarvan hij in de loop van dat jaar herstelde. In het verkiezingsjaar 1956, nadat hij al een campagne voor herverkiezing had aangekondigd, onderging hij een operatie wegens obstructie van de dunne darm. In de strijd met de Democraat Adlai Stevenson werd Eisenhowers gezondheid nooit aangekaart. Het speelde geen rol: de kiezers waardeerden zijn eerlijkheid, zijn betrouwbaarheid en de relatieve rust. Tijdens zijn tweede termijn zou Eisenhower nog een milde beroerte krijgen.

In 1960 kende de Democratische kandidaat John F. Kennedy serieuze gezondheidsproblemen. Hij had Addison’s disease, allerlei darmproblemen en chronische rugpijn waarvoor hij een corset droeg. De medicijnen die hij nodig had, konden zijn beoordelingsvermogen verslechteren, zoals een latere biograaf onomwonden vaststelde. Het was geen onderwerp in de campagne omdat de pers het óf niet wist, óf het als privé behandelde.

Tijdens de herverkiezingscampagne van Ronald Reagan kwam gezondheid aan de orde toen de toen oudste president ooit in oktober 1984 tijdens een debat met Walter Mondale totaal de weg kwijtraakte. Ineens zag en klonk Reagan als de man op leeftijd die hij was. De week erna was zijn mentale gezondheid het gesprek van de dag. Mondale hintte ernaar zonder al te veel restricties. In het tweede debat herstelde Reagan de schade door op een vraag over zijn leeftijd een ingestudeerde one liner te produceren: ‘Ik zal geen punt maken van de jeugd van mijn tegenstander.’ Zelfs Mondale moest lachen.

De kiezers lieten er zich niet door afschrikken. Achteraf is duidelijk dat Reagan al tijdens zijn presidentschap de eerste tekenen van Alzheimer en dementie vertoonde, waarschijnlijk een van de redenen dat hij tijdens het Iran-Contra schandaal in 1987 de controle op zijn Witte Huis staf had verloren. Echtgenote Nancy Reagan moest de president herhaaldelijk influisteren wat te zeggen.

In 1996 was de 73-jarige Robert Dole de Republikeinse kandidaat. Door een verwonding uit de Tweede Wereldoorlog kon Dole zijn rechterschouder en rechterarm nauwelijks bewegen. Hij hield altijd een pen in zijn hand, zodat niemand het in zijn hoofd haalde die hand te schudden. Toen Dole ongelukkig genoeg van een podium afkukelde, werd dat ruim belicht. President Bill Clinton gebruikte Doles leeftijd en problemen niet in de campagne, maar dat hoefde niet. Je zette ze naast elkaar en het was duidelijk hoe oud Dole was.

Ook enigszins gehandicapt door oorlogsverwondingen, opgelopen tijdens de oorlog in Vietnam, was John McCain, die in 2008 de Republikeinse kandidaat was. McCain had moeite zijn armen op te heffen. Het werd wel degelijk aangekaart, net als McCains huidkanker. Hij nam de voorzorg een medisch rapport te publiceren dat ook meteen stelde dat hij geen psychologische na-effecten had van zijn vijf jaar gevangenschap in Noord-Vietnam. Het deed er weinig toe. Ook hier zagen de kiezers een oude man naast de jonge Barack Obama.

In de campagne van 2016 wervelde het in het conservatieve internetlandschap van geruchten over de gezondheid van Hillary Clinton. Als minister was ze in 2009 gevallen, waarbij ze een arm had gebroken. In 2015 had ze een longontsteking gehad en haar gehoest tijdens campagne-bijeenkomsten werd breed uitgelicht. Toen ze tijdens de 9/11-herdenking in 2016 zich niet lekker voelde en de bijeenkomst verliet, ondersteund door lijfwachten, ging Fox News all out. Vanzelfsprekend kon haar tegenstander Donald Trump de verleiding niet weerstaan om zichzelf te vergelijken met Clinton, en natuurlijk was Trump de gezondste man van New York. Hij liet zijn arts een rapport schrijven dat overduidelijk gedicteerd was.

Of het voor de kiezers wat uitmaakte, is onduidelijk. Dit jaar dreigen we terecht te komen in een strijd over wie van de twee oude mannen het meeste last heeft van zijn leeftijd. Dat beide heren overduidelijk hun beste jaren hebben gehad, lijdt geen twijfel. De kiezer heeft wat dit aangaat niets te kiezen, al is er een gerede kans dat er in november heel andere kandidaten staan. De man met de zeis kijkt om de hoek van het verkiezingspodium.

De politiek van stilstand

Omtzigt is op weg naar een burn out. Ik zeg het niet met plezier, maar als je de man ziet en bezig ziet dan zit er een ongeluk aan te komen. Het is mooi dat hij alsnog de samenwerking met de haatzaaier heeft opgezegd. Hij had het al moeten doen toen hij geen zwart op wit garanties kreeg van de haatzaaier dat die twintig jaar retoriek en verkiezingsbeloften introk (in de ijskast zetten is niet voldoende).

Dat was een mooi en duidelijk breekpunt geweest. Nu zit Omtzigt met de gebakken peren. Overheidsfinanciën, daar geeft de gemiddelde rechtse kiezer niets om, al doet de VVD net alsof haar kiezers wel grof willen bezuinigen. Zouden ze meegaan met de PVV en een linksig sociaal beleid enkel om migratieonzin te kunnen opspelen? Hmm. Ja, zou me niet verbazen.

De Telegraaf zag het al aankomen, dreigde Omtzigt dat het niet goed zou uitpakken en komt nu met een zogenaamd panel (van Hart van Nederland) dat vertelt dat de NSC kiezers met Wilders willen samenwerken. Leuk wel, de vijfde partner aan de onderhandelingstafel van Plasterk is de wakkere krant. Dat was al zo in de verkiezingstijd, het is gewoon dagelijkse politiek nu.  

Laat PVV, VVD en BBB nu maar met de billen bloot. Hogere uitgaven om wat de boerin en de haatzaaier dat hun kiezers beloofd hebben? Lastig voor Yesilgoz. Deze laatste heeft het ook helemaal gehad met die geradicaliseerde boeren. De boerin niet, die gaat nog steeds voor hun belangen en accepteert allerlei haatpraat op de koop toe. Gezelligheid troef. Ik schat dat de steun voor de boeren net zo hard achteruitkachelt als die voor Israël.

Ik constateer met genoegen dat het zaakje in hun gezicht is ontploft. Nu al over een extra parlementair of minderheidskabinet praten lijkt me staatsrechtelijk niet juist. Eerst moet de tweede partij van Nederland het proberen. Nee, ik weet het, dat gaat niets worden, maar dat is wel de juiste volgorde.

Ons moeras van immigratiewoede is vergelijkbaar met de onzin die de Republikeinen in de VS afdraaien. Ze wilden de minister van Homesecurity impeachen, niet vanwege ‘high crimes or misdemanour’ maar gewoon omdat hij niet doet wat zij willen. Het maakt van impeachment een nog slapper middel dan het al is geworden: voor wie denkt dat Donald Trump zich door een impeachment laat afschrikken van het ondermijnen van de democratie heb ik nog een mooie derdehandse fiets in de aanbieding (een VanMoof). Het Congres heeft zichzelf als controlerende instantie ontmand.

Het aardige is natuurlijk dat ze niet eens hun eigen mini meerderheid zo ver konden krijgen. Morgen gaan ze het weer proberen, als twee tegenstemmers door Republikeinse politieke goons onder handen zijn genomen.

Ondertussen zijn de ruggegraatloze Republikeinse senatoren (juist ja, die Trump niet impeachten) tegen een Oekraine, Israel, Taiwan, grensdeal van 117 miljard dollar. Niet omdat het te duur is, niet omdat ze ertegen zijn maar omdat ze, in opdracht van supergoon Trump, hebben besloten dat het probleem aan de grens er moet blijven als verkiezingsonderwerp. Ik moet zeggen, het klinkt inmiddels zo bekend dat je er niet meer van opkijkt. Dit Republikeinse Congres gaat records vestigen in het absoluut niets tot stand brengen. En die evangelische mafketel die Speaker is, gaat het niet lang overleven.

Politiek is stilstand, hier en daar. De rust van een grafkist. 

Weg met de boeren, in elk geval hun zelfzuchtige activisme

Ik weet niet hoe het u vergaat, maar ik heb het wel gehad met die boeren. Veel mooier dan ik het kan samenvatten doet Caroline de Gruyter het in haar column in de NRC. Ik mag het niet herplaatsen maar laat ik het zo zeggen: die klagers over de EU met name, slorpen een derde deel van de Europese begroting op, terwijl landbouw goed is voor 1,4 procent van het gezamenlijke Bruto Nationaal Product. Frankrijk krijgt daarvan een zesde deel. 

Het gaat ook helemaal niet naar kleine boeren: twintig procent van de boeren krijgt tachtig procent van de subsidies. Kleine boeren zijn alleen nog in Oost-Europa te vinden. 

Het is hetzelfde verhaal als in de VS en het blijft me een raadsel waarom boeren een zo grote claim op onze sympathie kunnen leggen. Iets met basis activiteiten, voedsel maken (dat vooral wordt gebruikt om vee te voeren, zoals Carolina Trujillo in de NRC eerder deze week terecht betoogde). Zelfs haters van overheidsbeleid zijn blijkbaar in staat om deze druktemakers de hand boven het hoofd te houden.

Ik vind daarom ook de onttakeling van die Boerenclub van Caroline wel amusant om te zien. Ze hebben niets laten doorrekenen, sterker nog, ze kunnen zelf niet rekenen, en hun programma (afgezien van bij Wilders aanschuiven omdat het kan) kost meer dan ze kunnen ophoesten – minder geld naar die boeren, misschien? Ze ruzieën met PVV kopstuk Dion Gauss over wolven en het al of niet afschieten ervan. Gaus is de volksheid zelve: een wolf die een boer aanvalt als hij in het nauw komt? Wat verwacht je anders? Zelfs mijn konijn zou in de aanval gaan, dixit Gaus.

Caroline schoot vervolgens Omtzigt in de knieën door te zeggen dat de gratis bier motie eerder dit jaar wel door haar ondertekend was maar door Pieter was voorgesteld. Zo zijn onze manieren. Wilders had eerder deze week al de hopeloze Yesilgoz gekapitteld. Dat wordt nog leuk regeren samen. En Omtzigt laat weten dat hij zich niet lekker voelt bij de haatzaaier aan tafel – of in elk geval een deel van zijn fractie niet. Ts. Hoe zou dat nou komen? 

En blijkbaar heeft mevrouw gisteravond in het Ouwehoer Programma op 1 nagelaten de oproep tot geweld van een van die boerenterroristen te veroordelen. Had ze geen zin in. Afgezien van de haatzaaier zelve, heeft iedereen daar vandaag zijn oordeel over gegeven. Gezellige boel daar bij mislukt minister Plasterk aan tafel. Ben benieuwd naar zijn rapport.