Joe Manchin, de 76-jarige kolenondernemer die ook senator is voor de Democraten, voor West Virginia, een van de meest achtergebleven staten van het land, zal in 2024 niet kandidaat zijn voor herverkiezing. De Democraten reageren met treurnis op het nieuws, niet omdat ze Manchin zullen missen, maar omdat zijn zeteld vrijwel zeker naar een Republikein gaat.

Manchin heeft er mooie holle woorden over, maar de kans dat hij zou verliezen werd steeds groter. Hij wordt uitgedaagd door de huidige gouverneur van deze staat, Jim Justice, een kolen- en landbouwmagnaat, die na een leven als Democraat ontdekte dat de Republikeinen meer toekomst boden in de politiek van dog whistle en populisme. In West Viriginia zijn ze dol op Trump. Niet zo gek dat de oude man Manchin met welverdiend pensioen zou gaan.

Het ongeluk wil dat de Wall Street Journal en een clubje never-Trumpers Machin het hoofd op hol gebracht hebben. Ze zien hem wil zitten als derde partij kandidaat zowel om Trump en de anti-democratische Republikeinse Partij af te stoppen, als Biden en de vermeend extreem progressieven te blokkeren. De conservatieven van de Wall Street Journal, anti-overheid, anti-belasting en als het erop aankomt, gewoon op Trump stemmend, hebben er vaker een handje van om alternatieven op te gooien. Vorige week kwamen ze, uit het totale niets, met minister van Defensie Lloyd Austin op de proppen.

Het is allemaal Spielerei. Er komt geen derde partij kandidaat, afgezien van Liz Cheney (als Trump de nominatie zou krijgen) die het de Republikeinen nog knap lastig kan maken. Maar niet Manchin. Een oude lul om tegen twee oude lullen kandidaat te zijn? Geen kans. Manchin heeft het wat hoog in de bol gekregen nadat hij als beslissende senator, met de kleine meerderheid van de Democraten, ineens een hoofdrol kon spelen als onderhandelaar over Biden Build Back Better. Hij speelde die rol met genoegen, de fossiele industrie die hem financiert, van harte steunend.

Ondertussen wordt het steeds duidelijker, althans voor ondergetekende, die al langer heeft geschreven over Trumps ondergang, dat de psychopaat uit Florida steeds kwetsbaarder wordt. De man is 76 en al bibbert hij minder dan Biden, het is te merken. Zijn standaard verhalen bij politieke bijeenkomsten lopen steeds vaker uit op het wild berijden van stokpaardjes. Hij misdroeg zich voor de rechter in New York. Nou ja, zult zeggen, dat is allemaal standaard procedure voor de man, maar ik zie het als een teken van zwakte. De ironie is dat zijn sterke positie in de peilingen hem steeds onvoorzichtiger en roeptoerteriger maakt.

Neem zijn verhaal eind vorige week, dat hij een lijst van mensen heeft klaarliggen waarop hij straks wraak gaat nemen. Niet per se politieke tegenstanders, hoewel de Biden crime family natuurlijk flink aangepakt gaat worden, maar vooral mensen die zijn kwetbare ego geschaad hebben door uit de school te klappen over zijn excessen als president. John Kelly, bijvoorbeeld, Trumps tweede chef staf, die verteld heeft hoe Trump te werk gaat. Generaal Milley bijvoorbeeld die uitgebreid geschreven heeft over de gevaren van Trump in de laatste maanden van zijn presidentschap op buitenlands terrein. Hij kon zomaar een oorlog beginnen of het leger inzetten tijdens de Black Lives Matter betogingen.

In zijn verhaal werd ook duidelijk dat Trump dit keer meteen al bij zijn inauguratie de noodtoestand zal afkondigen en het leger zal inzetten om wat er ook maar een onrust zou zijn de kop in te drukken. Of misschien laat hij het leger opdraven op de Mall om dit keer wel meer toeschouwers van zijn rede te hebben dan Obama in 2008. Alle gekheid op een stokje, wat Trump in zijn wraakzuchtige verhaal liet weten is dat hier een kleine Hitler staat, met de persoonlijke eigenschappen van een gefrustreerde egomaniak. Hillary Clinton is misschien niet de juiste persoon om te verwijzen naar het democratisch aan de macht komen van Hitler – maar ach, waarom niet eigenlijk? Geen Republikein doet het – maar ze had wel gelijk.

Dat het Huis nu wordt geleid door een Trumpist, dat wil zeggen een verkiezingsontkenner en putsch loopjongen, met onfrisse ideeën over hoe de christelijke nationalisten het land hun wil op moeten leggen, leidt ietwat af. Feit is dat de Republikeinse Partij, de partij van Abraham Lincoln, is een partij, de democratische normen en waarden heeft verlaten. Het is een partij die gerund wordt door een gevaarlijke opportunist, een putschist die zijn straf ontliep, geholpen door elite types die dachten dat ze hem wel konden controleren. Die elite begint in paniek te raken, niet enkel omdat ze door een wraakzuchtige Trump vervolgd zullen gaan worden, maar ook omdat een zwak en isolationistisch Amerika niet goed is voor business. 

Ik blijf volhouden dat Trump in november niet de Republikeinse kandidaat zal zijn (en dat het me niets zou verbazen als Biden niet de Democratische kandidaat is). De opgetaste ballast van al die processen, de getuigen en medeplichtigen die inmiddels schuld hebben verklaard, Trumps toenemende idioterie: de peilingen zullen gaan schuiven. Nikki Haley, de enige andere Republikein die nog serieus genomen kan worden, spint er garen bij. Maar ik blijf het moeilijk vinden haar als Republikeinse genomineerde te zien. Stephen Miller, de white supremacy loopjongen van Trump, zou er natuurlijk een rolberoerte van krijgen. Een indiaas-Amerikaanse vrouw? De great replacement nonsens zal niet van de lucht zijn.

Senator Rice zal, nu hij zijn vriendin aan den volke heeft getoond, al snel van het toneel verdwijnen, om bij ieder ander dan Haley vice-president kandidaat te zijn (ze komen uit dezelfde staat, dat mag niet). En Chris Christie, de enige van het stel die in potentie de kwaliteiten heeft die een president nodig heeft, gaat ook afhaken. Zijn belangrijkste doel had moeten zijn om alle andere op te hangen aan hun lafheid tegenover Trump en de staatsgreep van 6 januari. Daarin heeft hij gefaald. Nu moet hij gewoon de senaatszeteld in New Jersey van de corrupte Democraat Mendenez zien op te pikken.

Wie dan wel? Nu Greg Youngkin als dark horse is afgevoerd na de zeperd in zijn Virginia (hij is net als Joe Manchin in zijn eigen fantastischeid gaan geloven), moeten we kijken bij andere gouverneurs die snel in de bres kunnen springen als Trump instort. Ik blijf bij Brian Kemp van Viriginia, al zou ik liever Chris Sununu van New Hampshire zien. Ook Mike DeVine van Ohio is een optie. Bij de Democraten hoop en verwacht ik dat Gavin Newson klaarstaat.

Het verhaal dat u hoort dat het niet meer mogelijk is voor een Democraat om in te stappen, is onzin. Inderdaad komen de deadlines voor New Hampshire en andere staten in de buurt (in december) maar het is altijd mogelijk om via een write in campagne te scoren als Biden zich alsnog zou terugtrekken of als Amerika inderdaad goddelijke bescherming geniet en hij door een bliksemstraal van Zeus getroffen zou worden. 

Als het voor oude Joe nog niet duidelijk was, dan laten de uitslagen van de tussentijdse verkiezingen van afgelopen dinsdag het wel zien: de Democraten zijn sterker dan de president. In Virginia behielden ze de senaat en wonnen het huis, een blauw oog bezorgend aan Greg Youngkin die graag had laten zien dat hij een Republikeinse campagne kan voeren die niet Trumpistisch is. Gisteren schreef ik nog over hem als mogelijke dark horse, dat ziet er nu een stuk minder goed uit voor de gouverneur, die in 2025 als zodanig moet vertrekken (Viriginia kiest niet alleen in tussenliggende jaren, maar heeft een één termijn beperking voor de gouverneur). Youngkins niet zo absurde plan om met een vijftienweken grens voor abortus een soort van middenweg te vinden, sloeg onvoldoende aan om de Republikeinen te redden.

In Kentucky daarentegen won juist een Democraat herverkiezing als gouverneur. Andy Beshear won in een zwaar Republikeinse staat – Mitch McConnell, de vermeende meesterplotter die het plot verloor, is er senator, net als Rand Paul, een licht geschifte libertarian. Als de Democraten nog een dark horse nodig hebben (of een andere vicepresidentskandidaat) dan heeft Beshear zijn kandidatuur gesteld. Hij gebruikte de Supreme Court beslissing over abortus, Dobbs, die het aan de staten teruggaf die vervolgens het recht op beslissen afnamen, met succes.

In Ohio, waar de Republikeinen afgelopen zomer nog vergeefs probeerden de grens van een referendum te verhogen tot zestig procent,  stemde 57 procent van de kiezers voor een referendum om het recht om zelf te beslissen over abortus in de grondwet van de staat vast te leggen. Het laat zien dat abortus nog steeds een hot topic is. Of het voldoende is om Biden te herverkiezen is een open vraag – ik zou het er niet op aan laten komen.

Abortus zal een albatros om de nek van de Republikeinen blijken. Dat wordt nog versterkt door de bijbelzwaaiende troglodite die nu Speaker is geworden. Laat hem maar babbelen over zijn afkeer van gays en alles wat niet in zijn fundamentalistische wereldje past. Die paar swing seats waar Republikeinen krap wonnen in 2022 zijn kwetsbaar in 2024. 

De nederlaag voor de Republikeinen in Virginia en een paar verkiezingen voor schoolboards waar de opkomst ineens toenam, laten zien dat het onderwerp dat Ron DeSantis, de falende autoritaire onderstudie van Trump, namelijk het verbieden van allerlei zaken in het onderwijs en banvloeken over boeken, minder populair zijn dan de culture warriors van de Republikeinen zouden wensen. Het is overigens fijn om te zien dat DeSantis in zijn eigen staat door het ijs zakt. De politici daar die hem na zijn overwinning in 2022 al bijna in het Witte Huis zagen, zijn naar Trump overgestapt. Ze zullen ook daar teleurgesteld raken, maar het betekent dat DeSantis zijn ijzeren greep op het congres van Florida voorgoed kwijt is. 

De Biden crowd was er als de kippen bij om te betogen dat dit bewijst dat de oude man prima kan winnen in 2024, never mind de opiniepeilingen. Ik ben daar niet zo zeker van, zeker niet als Niki Haley of een nieuwe dark horse Trump uit het zadel wipt. 

Okay dan, het is tijd voor paniek. Ik had gedacht dat Trump nooit, never nooit, ook maar in de buurt van een overwinning zou kunnen komen. De meest recente opiniepeilingen wijzen op het tegendeel. Zeker, het zijn maar peilingen en ik heb de hoop op enig gezond verstand nog niet verloren, maar er is wel iets serieus gaande. 

Zijn Amerika zo dom om hem nog een termijn te geven? Ik sluit het niet uit. De hoofdrol daarbij  speelt dat het nalaten van de Republikeinen om hem verantwoordelijk te houden voor de verkiezingsleugens (het Huis heeft nu een ontkenner fundamentalist als Speaker) en voor de putsch op 6 januari, het de kiezer gemakkelijk maakt om Trumps wandaden te negeren of te bagateliseren. Inderdaad, zo zijn Amerikaanse kiezers. Kort van geheugen en zonder diepgang. Het is niet anders. Ze zien die oude man die geen persconferentie kan geven en schrijven hem af. En, eerlijk is eerlijk, ik kan het begrijpen. Zeker, als hij de enige keuze tegenover de psychopaat uit Florida, dan stemmen ze wel op hem, of misschien komen ze niet opdagen. Ik ben er niet gerust op.

De peilingen boden allerlei interessante gegevens. De belangrijkste is dat Biden serieus in de problemen zit, dat wil zeggen, dat wij allemaal serieus in de problemen zitten. Hij is gewoon te oud, zoals ik al lang verkondig. Ik moet er niet aan denken hoe hij het gaat doen in een debat met Trump (laat staan met anderen, ik kom er zo op terug). Verder is duidelijk dat het beleid van Biden weliswaar goed heeft gewerkt voor de onderkant van de samenleving en de vaste Democatische stemmers van de hogere middenklasse en hogerop een goed gevoel geeft, weinig indruk maakt op de lage middenklasse, tegenwoordig te kiezers voor de Republikeinen. Biden mag een halve dag op FDR geleken hebben, hij houdt er weinig aan over. Sterker nog, hij verliest zwarten, hispanics en vooral jongeren. Je houdt het niet voor mogelijk, maar dat kwam eruit.

De druk wordt groter. Het is nog niet te laat om met pensioen te gaan als een succesvolle een termijn president in plaats van als loser van herverkiezing. Gavin Newson van Californië, Gretchen Whitmer van Michigan: ze staan klaar. Een teken aan de wand voor de oude man: zelfs de omlaag geschreven Kamala Harris zou het beter doen tegen Trump dan Biden. New Hampshire gaat problematisch worden voor Biden. De enige tegenkandidaat, congresman Dean Philips, gaat niet president worden maar het verzet tegen Biden kan hem in NH wel degelijk laten struikelen. Mensen stemmen dan op Philips om Biden weg te krijgen. Truman ervoer het in 1952, Johnson in 1968. 

Ook interessant omdat het wat zegt over de helemaal niet zo sterke positie van Trump waren de cijfers van andere Republikeinen tegen Biden. Zelfs de imploderende DeSantis zou met grotere cijfers winnen, terwijl Nikki Haley spekkoper is en Biden flink zou verslaan. Ik heb het eerder geschreven: iedere andere Republikein kan Biden verslaan – en nu kan ook Trump zelf dat doen.

Terzake: Trump is helemaal niet zo sterk. Met al zijn bekendheid krijgt hij nog steeds maar de helft van de Republikeinse kiezers mee. Dat zou voor een oud-president in New Hampshire problemen op moeten leveren. De betere cijfers in een match up met Biden voor DeSantis en Haley zullen de Republikeinen ook aan het denken moeten zetten. Ze hebben betere kansen tegen Biden dan Trump. De peilingen lieten ook zien dat als Trump eenmaal veroordeeld zou zijn, veel kiezers afhaken. Gek als ze zijn, willen ze niet een veroordeelde crimineel in het Witte Huis.

Ik blijf bij mijn voorspelling dat Trump gaat schuiven. Misschien zelfs al na het volgende Republikeinse debat, waar Haley misschien eindelijk eens een kritisch woordje kan zeggen over haar voormalige baas. Na dat debat zijn we ook Tim Rice kwijt. Er is nog steeds de optie van een dark horse, zeker als de Republikeinen het bij de tussentijdse verkiezingen van vandaag, goed doen in Virginia. Greg Youngkin zal dan onder druk komen om in elk geval ‘beschikbaar’ te zijn.

Deze peilingen zijn des te beangstigender omdat Trump en zijn trawanten op twee terreinen bezig zijn het te winnen presidentschap vast in te vullen. Om te beginnen, typisch Trump, een wraakactie tegen iedereen die hem ooit de voet heeft dwarsgezet. Voormalige medewerkers als chef staf Kelly en minister van Justitie Barr (die krijgt dan loon naar werken, maar dat terzijde). Het wordt een lawine van beschuldigingen, onderzoeken door zijn lakeien in het Huis en aanklachten tegen de Biden Crime Family.

Het tweede terrein is zo mogelijk nog gevaarlijker. In het plan voor 2025, mede opgesteld door de geradicaliseerde denktank de Heritage Foundation, gaat Trump de hele overheid overhoop halen. Hij gaat onmiddellijk 50.000 ambtenaren ontslaan en deels vervangen door hielenlikkers, hij gaat ministeries afschaffen, beleid opzijzetten. Het gebeurt allemaal onder de vlag van de theorie van de unitary executive die claimt dat de uitvoerende macht, de president, kan doen wat hij wil. Als het u niet bevalt mag u over vier jaar op iemand anders stemmen. Ik kom op die theorie uitgebreider terug in mijn nieuwe boek over het presidentschap dat in februari verschijnt. Trump krijgt al maar vast de steun van de Wall Street Journal, die nu eindelijk een buitenkans ziet om de hele Washingtonse overheid op te ruimen, de New Deal te verwijderen.

Een verkiezing van Trump, laat daar geen misverstand over bestaan, betekent het einde van de Amerikaanse democratie en het einde van Amerika’s voortrekkersrol in de wereld. Het zal ook het einde betekenen van de EU, want autoritaire leiders en radicaal rechtse bewegingen in diverse Europese landen zullen op zijn vleugels aan de macht komen.

Het proces is al bezig. Naarmate we meer horen over de geloofsradicaal die nu Speaker is, kunnen we meer vrezen over wat dit Huis gaat doen. Geen hulp aan Oekraïne, vuilpraat over gays en mensen die de bijbel niet als dagelijkse leidraad hanteren. Als het nog goed wil komen, moet er snel iets gebeuren. Ik kijk nog steeds iedere ochtend hoopvol op mijn telefoon of Biden nog niet is omgevallen. Ik geef het toe, niet erg kies. 

Een serieuze Nederlandse bank ziet de waarde van zijn aandelen dalen van 82 Euro medio 2019 naar 25 Euro nu. Je zou denken dat er veel aandacht was voor dit spectaculaire verlies, een ware crash. Vragen over de echte waarde van die bank, waarom die zo hoog was in 2019 of zo laag nu. Wat is de werkelijke waarde? En hoe kan het dat dit fonds zo spectaculair kelderde? Een bank? Is dat niet de meest gereguleerde bedrijfstak?

Triodos is de naam van de bank en de reden dat u er weinig over hoort, is dat het niet een beursgenoteerd bedrijf is. Het een groene bank, een goede doelen bank die geen leningen verstrekt (niet aan particulieren althans) maar gewoon doet wat een bank moet doen, zorgen dat je kunt betalen en je rekening gaande houden. Ze hebben ook beleggingsfondsen met goede doelstellingen en toch nog rendement. Daarom neem je er als klant een rekening.

Triodos financierde zichzelf op een bijzondere manier. Ze vroeg om geld aan de rekeninghouders, een lage risico investering in een goed doel. Als u toch spaargeld had liggen dat u in een beursgenoteerd fonds wilde stoppen, breng het bij ons onder. Wij nemen u geld graag aan, stellen een prijs vast waartegen u aandelen kunt kopen en, niet onbelangrijk, ook kunt verkopen, althans, wij kopen in.  Echt, gegarandeerd, nou ja, we doen ons best. 

Het kan aan mij liggen, maar dit lijkt verdacht veel op een Ponzi scheme, een pyramide spel, waarbij uittreders worden betaald met het geld dat nieuwskomers inleggen omdat ze hoge winsten krijgen voorgespiegeld. Totdat het touwtje ergens breekt en er meer uittreders dan nieuwkomers zijn en de zaak op de fles gaat. En de organisatoren, Bernie Madoff bijvoorbeeld, de gevangenis in draaien. Triodos werkt anders, maar niet heel veel anders. Want zeggen ze bij Triodos, wij zijn een club met ideële doelstellingen en daar hebt u op ingetekend. Dat willen we zo houden en dus proberen we het zo moeilijk mogelijk te maken voor aandeelhouders om hun stukken te verkopen. Want wij zijn groen, wij zijn goed.

Ik ben een van 43.000 suckers die hierin getrapt zijn. Een deel van de erfenis van mijn moeder wilde ik ergens parkeren, laag risico, laag rendement maar veilig. Het is nu een derde waard van waarvoor het in 2019 stond genoteerd. Dat komt omdat Triodos weigerde verder in te kopen toen er te veel mensen aan het begin van corona (of om andere redenen) uit wilden stappen. Ze blokkeerden alle handel, lieten de aandelenbezitters hun stukken afwaarderen tot 50 Euro voor Box 3 doeleinden en beloofden te zoeken naar een oplossing.

Die ‘oplossing’ is, drie jaar later, een soort beursje gerund door Captin, alleen voor Triodos aandelen, waarvoor je je moet registreren en waar iedere week gekeken wordt welke prijs gerechtvaardigd is. Het begon op 40 Euro, zakte rap naar 20 Euro, krabbelde weer op naar rond de 40 en stortte weer in naar 25. Als je kijkt naar het aanbod en de vraag (Captin, de club die dit organiseert) houdt een lijstje bij van de top tien aan beide kanten, zie je een paar dingen. Er zijn idiote koop en verkoopprijzen die het beeld vertroebelen. Er zijn maar tien meldingen waardoor je geen goed beeld krijgt. Maar wat wel duidelijk is, is dat er verrekt weinig vraag is. Er zijn geen partijen in de markt die geïnteresseerd zijn. Zelfs niet op deze absurde prijs.

Dat is niet zo vreemd. De enige reden om op 25 te kopen is dat het weinig verder omlaag kan en  het dividend van 1,50 per aandeel er dan relatief goed uitziet. Maar zie er dan maar weer eens ooit vanaf te komen. Grote kopers passen wel op om in zo starre markt te stappen. Het is het risico niet waard. Die markt, kortom, die werkt niet. Er zijn miljoenen aan besteed, maar het stelt niets voor. 

Vorige week had de organisatie die de aandeelhouders vertegenwoordigt (iedere aandeelhouder is er lid van) een on line vergadering. De woordvoerder was het betrouwbare oliemannetje van Nederland, oud-Ser voorzitter Rinnooy Kan. Er was een presentator die al onze vragen zou oppikken (hij pikte er de soft balls uit – ik kan me niet voorstellen dat er geen kritischer vragen waren), een paar specialisten. En er was Rinnooy Kan.

Hij wilde een nieuwe regeling van corporate governance aan ons slijten. Hij vertelde ons hoe belangrijk het is dat ‘we’ de gelederen gesloten houden. ‘We’ waren allemaal teleurgesteld over die Captin beurs. Er werd naar gekeken. 

Hij wilde dat we de regels van de aandelenclub zo veranderden dat het niet mogelijk zou zijn voor een buitenstaander, laten we zeggen een andere bank die de klanten van Triodos zou willen hebben, in staat zou zijn die aandelen tegen een goede prijs in te kopen (‘goed’ te bepalen door de aandeelhouders die inmiddels op een derde van de waarde zitten). Die aandelenclub wordt daartoe geleid door een bestuur dat zichzelf vernieuwt door middel van coöptatie, om te voorkomen dat ‘foute’ lui binnenkomen. Voor mij klonk het als een permanente poison pill en zeker niet in het belang van de resterende aandeelhouders.

Van Triodos heb ik nooit een verklaring gekregen waarom hun onderneming tweederde in waarde is gedaald. Is dat verlies aan waarde of was de aandelenprijs in 2019 idioot overgewaardeerd (waarbij die prijs door de leiding werd vastgesteld). Hoe je een dergelijk aandelenfonds kunt runnen in Nederland, met al die regels van de Nederlandse Bank waar bankiers zich aan moeten houden?

Wat ik zeker weet is dat ik tegen die wijzigingen van de corporate governance ga stemmen. Ik vertrouw Triodos niet meer, zou graag de kans krijgen om de hele tent te verkopen aan een bank met minder ideale doelstellingen maar een die mijn geld beter beschermt. Ik weet niet wat voor echte rol Rinnooy Kan hierin speelt, hij blijft betrouwbaar ogen, maar ik vond die performance vorige week weinig overtuigend. 

Ondertussen hebben mensen die hun pensioenspaargeld in Triodos hebben geïnvesteerd en het nodig hadden tegen absurd lage prijzen moeten verkopen. Door het Captin gebeuren kun je aandeelhouders ook niet meer allemaal gelijk behandelen: er zijn nieuwkomers, er zijn slachtoffers die al verkocht hebben. 

De Triodos crash zou meer nieuwswaarde moeten hebben. Als journalist zie ik hier een boek, als je tenminste relevante mensen aan de praat kunt krijgen. Als spaarder zie alleen die crash en het gevoel grotelijks verneukt te zijn. 

Wat een monumentale stupiditeit: rondlopen met jodensterren in de VN. Als steun voor Israël al niet wankel was, dan zullen strapatsen als deze het laatste zetje geven. 

En of het al niet erg genoeg was, zijn de kolonisten op de westbank bezig met iets wat je best een pogrom mag noemen. Het wegjagen van alle Palestijnen die nog over zijn.

En dan die ‘onvoorwaardelijke steun’ die verlangd en vaak gegeven wordt.  Naar mijn idee is dit een vorm van absolutisme die eerder afstoot dan steun oplevert. Geen land in de wereld verdient onvoorwaardelijke steun. ‘If you’re not with us, you’re against us,’ riep George W. Bush voordat hij begon aan zijn desastreuze oorlogen. Een dergelijke valse stelling kan alleen maar leiden tot afgedwongen steun die naderhand op zijn minst gerelativeerd moet worden, als hij al niet helemaal wegvalt. Een dom verlangen naar holle woorden. Vraag hol en je krijgt hol.

Iedereen die iets zegt over het conflict loopt op eieren. Maar niets zeggen is net zo onzinnig en net zo gevaarlijk. 

Ach ja, België. De minister van Justitie is al afgetreden omdat de Tunesiër die vorige week drie moorden pleegde al lang het land uitgezet had moeten worden of in elk geval vastgezet. Dit is ook het land dat na de Dutroux-moorden en de witte marsen diep bij zichzelf te rade ging. Waarom waren zoveel signalen gemist? Wie kneep een oogje toe? Wie had zijn ogen dicht? De minister van Justitie vertrok.

En nu is Baudet in Gent op zijn hoofd geslagen door een malloot die klaarstond in de nauwe ingang van het gebouw waar Baudet de conservatieve studenten zou vertellen dat de wereld naar de kloten gaat en dat hij dat kan stoppen. De lezing was, zo lees, omstreden in de zin dat er uitgebreid over veiligheid werd gepraat. Fouilleren en zo.

En op het fimpje van de aanval was te zien dat het stikte van de politie. Ook was te zien dat ze geen vrije doorgang hadden verzekerd, waardoor de aanvaller gewoon op Baudet kon wachten. Als hij een pistool had gehad, hadden we een nieuwe martelaar gehad. Die agenten deden verdraaid weinig, ook na de aanval. Ze stonden vooral er omheen, niet eens kijkend of er meer aanvallers waren.

Het is verbluffend dat België zo weinig leervermogen heeft. Als het een minister van Justitie had dan zou die moeten aftreden. Maar, zie vorige week… 

En opnieuw een misselijk makende moordpartij door een rondschietende malloot, dit keer in Maine. Je bent in Amerika nergens veilig voor de wapens die het land hebben overspoeld.

Over conservatieven gesproken, het Republikeinse Huis heeft na drie valse starts, nu toch eindelijk een leider gekozen, iemand die Speaker moet worden. Mike Johnson is echter wat je noemt een figure head. De afgevaardigde uit Louisiana is te onervaren om het schip zelf te kunnen sturen, hij wordt gestuurd door de Trumpies, door lui als Jim Jordan, die zelfs net iets te vergiftig was (en te Trump achtig in zijn maffia methoden om stemmen te winnen) om Speaker te kunnen worden.

Johnson is een authentiek sociaal culturele conservatief, voortdurend in gebed en de meest achterlijke standpunten innemend over culturele onderwerpen. Hij is een verkiezingsontkenner in het kwadraat, mede schrijver van brieven om Trump aan zijn overwinning te helpen. Geen wonder dat Trump de man steunde (nadat hij eerst andere kandidaten dan Jim Jordan onderuit gehaald had – wat voor McCarthy overigens zijn verdiende loon is). 

Het punt is dat van Johnson geen verreikende tweepartijen standpunten of handreikingen kunnen worden verwacht. Dat bevestigt het patroon van de afgelopen dertig jaar: als er een Democraat in het Witte Huis zit, vervallen de Republikeinen in een stupide nihilisme, waardoor er niets gebeurt. De regel vanaf Gingrich: er moet een meerderheid zijn in de meerderheid van Republikeinen voordat er iets gebeurt. Dat betekent obstructie en het zal niet gaan veranderen.

Ik had ongelijk. Er zat geen compromis Speaker aan te komen. De poging om McHenry, de tijdelijke Speaker ruimere bevoegdheden te geven (hij was verstandig genoeg om niet zelf te kandideren) of McCarthy terug te halen, beide met hulp van Democraten, liepen nergens op uit. Of beter, begonnen niet eens. Inmiddels is duidelijk dat McCarthy in zijn strijd met de acht rechts radicalen nooit ook maar een gesprek is aangegaan met de Democraten. 

Johnson gaat niet lang overleven, schat ik zo – maar u weet, mijn voorspellingen zijn niet zo best. Half november moet er weer een deal gemaakt worden om te voorkomen dat de overheid op slot gaat. Het zal weer vooruitgeschoven worden en als die rechts radicalen echt prinipes hadden dan zouden ze dat ook weer tegenhouden.

Inmiddels staat Amerika te kijk als een bananenrepubliek waar de meerderheidspartij vechtend over straat rolt en waar een criminele psychopaat in een van de twee partijen aan de touwtjes trekt. Overigens zijn de kansen dat de Republikeinen het Huis behouden in 2024 weer toegenomen. In North Carolina heeft het Republikeinse staatscongres de kiesdistricten gegerrymanderd. Alle Democratische kiezers, vooral te vinden in de drie stedelijke gebieden, zijn in drie districten gestopt. In de rest van de tien districten wonen te weinig Democraten om de plattelands Republikeinen te kunnen bedreigen. Vier zetels winst, schat de New York Times.

De Republikeinen blijven vastbesloten om vooral zichzelf in de weg te zitten. De extremist Jim Jordan heeft nu twee keer verloren, er is gewoon niet voldoende steun in zijn eigen omgeving.

Dat biedt de ruimte voor een compromiskandidaat die met steun van de Democraten kan worden gekozen, in ruil voor een aantal concessies. Wie die kandidaat is, zullen we moeten zien. Ik sluit McCarthy’s terugkeer niet uit, maar de vervanger voor het moment afgevaardigde McHenry is een mogelijkheid.

Wat voor eisen moeten de Democraten stellen? Dat is simpel. Om te beginnen moeten ze eisen dat er geen government shut downs meer komen. Wat mij betreft zouden ze ook een einde aan die schuldenplafond discussie kunnen maken. Uiteindeljk deden de Republikeinen daar niet moeilijk over toen Trump president was. 

Een tweede eis zou zijn om onmiddelijk de steun voor Oekraïne en voor Israël te garanderen. Nu het een combi deal moet zijn, moet het ook voor Republikeinen mogelijk zijn om voor steun aan Oekraïne te stemmen.

En ten slotte moeten ze af zien te komen van die absurde regel die McCarthy negen maanden geleden als concessie moest geven aan de extremisten: dat een enkele afgevaardigde een motie kan indienen om de Speaker onderuit te halen als die iets doet wat hem of haar (lellebel Taylor Greene doet ook nog mee, anders oma Boeber wel). Zou niet zo moeilijk moeten zijn. Maar als ze het niet doen, zitten we binnen de kortste keren met hetzelfde probleem.

Ik denk dat we nog voor het einde van de week een Speaker hebben, zij het een die moeite heeft zijn eigen achterban op één lijn te houden.

PS. Ik zie net dat dumbo juriste Sidney Powell, een van Trumps waterdragers, schuldig heeft gepleit in Georgia. Ze is veroordeeld tot zes jaar proeftijd en een paar duizend dollar boete. Way to go. De eerste die gesneuveld is in de rechtszaal, mogen er nog velen volgen, inclusief de psycho zelf. Het is me niet duidelijk of Powell moet getuigen tegen Trump, maar misschien heeft de openbare aanklager dat niet eens nodig.

Onmiskenbaar draait de publieke opinie zich weg van Israël. Ik zie het gebeuren, u ook. Het was al jaren gaande, deze crisis legt het aan de oppervlakte.  

Grosso modo zie ik dat Nethanyahu’s wegkijken van het Palestijnse probleem in de hoop dat de wereld het zou vergeten en die Palestijnen uiteindelijk geen andere keuze zouden hebben dan ergens anders heen te gaan, tot dit resultaat heeft geleid. 

Ik vermoed dat deze nieuwe ordening van ‘sympathie voor’ blijvend zal zijn. Een oordeel heb ik er niet per se over, behalve dat mijn sympatie voor Israël al lang aan het schuiven was – trouwe lezers zullen dat gezien hebben. Het vertaalt zich zeker niet in een ongeclausuleerde sympathie voor de andere kant.

De brute aanslag van Hamas verandert daar weinig aan. Terreur van de ene groep rechtvaardigt niet terreur van de andere en, laat ik het voorzichtig zeggen, de ene terreur nodig de andere uit. Ik weet niet zeker wat voor persoon ik zou zijn als ik opgroeide in Gaza. Ik probeer het me voor te stellen maar weet dat het niet kan.

CNN, niet gespeend van sympathie voor Israël, liet deze week beelden zien van kolonisten op de Westbank die Palestijnen terroriseerden – met instemming en aanmoediging van de regering. Moeilijk om daar sympathie voor op te brengen.

Mijn bottom line is pessimistisch. Israël is een gewoon (wat heet) Midden Oosten land en deel van de lokale cultuur en de lokale strategische gevechten.

Amerika zit er ongelukkig tussen. Biden doet wat hij moet doen: Israël steunen, Palestijnen proberen te helpen, en Nethanyahu de mantel uitvegen. Maar het is te laat. Er werd deze week verwezen naar de onvoldragen deal die Clinton op de valreep probeerde te sluiten (voor de geschiedenisboeken en daarom te gehaast) in 2000 en waarvan de mislukking leidde tot de intifada. En ik memoreerde al dat Rabin door Israëli’s is vermoord. 

De kansen op een doorbraak zijn klein. Te lang gewacht, te veel ressentiment opgebouwd. Jimmy Carter, bless his soul, zag dat er doorgepakt moest worden. Hij was de laatste die er zijn ziel en zaligheid in stopte. Ik zag minister Blinken shuttle diplomatie bedrijven met de Arabische despoten. Ik zag ook dat hij als Amerikaans minister minder af kan dwingen dan, pak weg, Kissinger in 1973. 

De geschiedenis van het Palestijnse conflict is er een van gemiste kansen (vaak opzettelijk gemist). Ik vrees dat er nu niet eens een kans komt om te missen. De autonome processen zijn onstuitbaar geworden.

Het is al weer jaren geleden dat ik premier Benjamin Nethanyahu het ergste vond wat Israël ooit is overkomen. Ik denk dat ik het nog eens formuleerde toen de Republikeinen in het Congres hem uitnodigden voor een toespraak, terwijl de premier het nuttig vond om president Obama te schofferen.

Maar dat was niet de directe reden waarom ik hem zo’n ramp vond voor het land. Die was dat ik me moeilijk kon voorstellen hoe het uitbreiden van nederzettingen op de West Bank en het negeren van de Palestijnen, het onmogelijk maken van een toch al onwaarschijnlijke twee staten oplossing, hoe dat tot iets anders kon leiden dan het opnemen van het hele gebied in Israël (zoals alle geloofswaanzinnigen geven ze zichzelf het recht daartoe aan heilige geschriften). En dat moest tot het stemrecht van die Palestijen leiden, als het land zichzelf democratisch wilde noemen, of tot apartheid als een paar miljoen inwoners geen burgerrechten hebben. De oplossing om die miljoenen Palestijnen in limbo te laten hangen, kon niet anders dan tijdelijk zijn – en dat bleek deze week.

Het was nog ruim voordat Nethanyahu het land verdeelde en de religieuze zeloten, die erop staan om van Israël gewoon een ander idioot Midden Oosten land te maken, van hem de vrij hand kregen, omdat hij vooral bezig was zichzelf te ontdoen van de aanklachten van corruptie. En passant heeft hij ook bewezen dat joden onderling elkaar naar het leven kunnen staan (als de moord op Yitzhak Rabin in 1995 dat al niet had bewezen).

Het is nog te vroeg om rekeningen op te maken, maar ik vermoed dat Nethanyahu niet echt lekker de geschiedenisboeken in zal gaan. En ik vind er geen plezier in om mijn oordeel van jaren geleden bevestigd te zien. Na de oorlog van 1973 was er ruimte voor een langdurige oplossing waar iedereen mee zou kunnen leven. Nu is het te laat.

De acute vraag lijkt nu te zijn of Israël onder Nethanyahu zich laat verleiden om in de val van Gaza te lopen. Zie het artikel in de New York Times vandaag. Voor wie gisteren geen toegang kon krijgen tot het artikel van Gideon Rachman in de FT biedt de New York Times vandaag ook een prima analyse van Thomas Friedman, de pompeuze columnist die vaak preekt voor zijn eigen parochie, maar die ook al jaren waarschuwt voor Nethanyahu. En al vaak Biden heeft opgeroepen om de zelfzuchtige premier tot de orde te roepen. Helaas, Biden had het te druk met Arabische moordenaar regimes te slijmen, vandaar de titel van Friedmans artikel over de foto die daarbij hoort. 

Andere columnisten zijn bezig ‘links’ te veroordelen omdat een paar duizend mafketels pro-Hamas demonstraties opzetten of steunen, en de onwelriekendste krant van Nederland, de Telegraaf, probeert Klaver en Timmermans te besmeuren met een brief van een paar GL leden. Zielepoten, zowel die leden als de krant. 

En ondertussen proberen de Republikeinen een Speaker te vinden in de rokende puinhopen van wat eens een trotse partij was, met Abraham Lincoln als eerste president. Geen van beide kandidaten erkende gisteren in de vergadering ronduit dat Biden in 2020 de verkiezingen heeft gewonnen. De schade die Trump heeft aangericht blijft zich opstapelen.

Oh, en by the way, de journalist van de Wall Street Journal, die door Poetin gevangen wordt gehouden, Evan Gershkovich, zal door hem gebruikt worden om Trump te helpen. Diplomatiek succes: Trump krijgt gedaan wat Biden niet kon. Let maar op.