Volgens de laatste peilingen zou Trump gemakkelijk winnen in Iowa, met DeSantis en Haley op afstand. Dat is misschien niet zo verrassend. Veel evangelische zeloten in die staat, hoewel het witte kiezersvolk daar niet direct de vergeten mensen zijn uit de oude industriestaten. Ze hebben blijkbaar andere redenen om Trump te omarmen, al kan ik niet bedenken wat die kunnen zijn. Hij zal niets voor Iowa doen. Maar goed, misschien zijn we na 15 januari die afschuwelijke gouverneur van Florida, Ron DeSantis, eindelijk kwijt (mag ik dan meteen even claimen dat ik op 10 november 2022 al riep dat de heiligverklaring van de man na zijn overwinning prematuur en onverstandig was – deze frontrunner kon niet anders dan een deadrunner worden).
In New Hampshire, op 23 januari, wordt het interessanter. Daar loopt Haley in op Trump en uit op DeSantis, die zich met zijn sukkelende campagne helemaal op Iowa heeft geconcentreerd. Haley heeft haar campagne beter opgebouwd, moet het niet hebben van Trumpies zoals DeSantis. Ik verwacht eerder een verrassing in New Hampshire, waar gouverneur Sununu, een Trump-criticus, zich achter Haley heeft geschaard, dan in Iowa. Chris Christie heeft al zijn kaarten op New Hampshire gezet, maar het lijkt niet waarschijnlijk dat hij daar echt kan doorbreken en het zou me niet verbazen als hij op een opportuun moment zich achter Haley schaart.
New Hampshire houdt van verrassingen. Dat komt deels omdat de kiezers mogen kiezen in welke voorverkiezing ze willen stemmen. Dat wil zeggen, als ze zich bij hun registratie als kiezer hebben ingeschreven als onafhankelijk. New Hampshire heeft nog een extra twist: je kunt op de dag van de verkiezingen nog van partijvoorkeur veranderen. Het geeft de kiezers de vrijheid super strategisch te stemmen.
Wil je bijvoorbeeld als onafhankelijke kiezer die liefst Democratisch stemt het Trump moeilijk maken (of gewoon als betrokken burger) dan stem je bij de Republikeinen op Haley. Wil je Biden een blauw oog bezorgen dan stem je op afgevaardigde Dean Phillips. Dat is allemaal slecht nieuws voor Biden. Hij heeft zich niet geregistreerd als kandidaat in New Hampshire omdat hij al zijn kaarten heeft gezet op South Carolina, waar op 3 februari wordt gestemd. Of laat ik het anders formuleren, hij heeft de Democratische Partij gedwongen om ‘officieel’ New Hampshire te negeren. Dat is opportunistisch, hij won er in 2020 nadat hij in Iowa en New Hampshire onderuit was gegaan. Helaas voor hem, trekt New Hampshire zich daar niets van aan. Ze organiseren gewoon die primaries, ook met een democratisch stembiljet als daar mensen voor te vinden waren en die waren er (21 zelfs).
Maar nu Biden er niet op het stembiljet staat, opent het de mogelijkheid voor onafhankelijken en Democraten om op andere kandidaten te stemmen, misschien zelfs geconcentreerd op Dean Phillips, een afgevaardigde die niet erg bekend is, maar zo hoog kan scoren dat het beschamend zou zijn voor Biden. Naast Philllips staan er 20 anderen op het stembiljet. Biden moet maar hopen dat de kiezers niet massaal voor Phillips gaan, dat zou er toch wat lullig uitzien.
Ik mag eraan herinneren dat Harry Truman in 1952 zich terugtrok nadat hij beschamend laag scoorde in New Hampshire en voor eeuwig beroemd is de schamele 48 procent die president Johnson haalde in 1968 tegen vredeskandidaat Eugene McCarthy’s 43 procent. Het was de inleiding op het zich terugtrekken van Johnson. Verder won in 1984 Gary Hart van frontrunner Walter Mondale. In 2000 kwam senator Bill Bradley in de buurt van Al Gore, die net wist te winnen, op weg naar de nominatie.
Ik wil maar zeggen, Biden kan wel een hekel hebben aan New Hampshire maar dat sluit niet uit dat hij er een flinke duw krijgt. Een ander probleem is dat als Haley zou doorbreken en Trump gaat schuiven (ik sluit dat nog steeds niet uit, zie mijn artikel in de NRC), dan is Bidens enige reden om kandidaat te zijn in plaats van met pensioen te gaan, namelijk Trump stoppen, ineens zonder waarde geworden. Ik lees in de Washington Post dat Biden steeds gefrustreerder raakt van de lage poll cijfers. Maar daar kan hij zijn staf wel over aanspreken, het verandert niets aan de werkelijkheid dat hij gewoon te oud is (Haley voert sinds vandaag ook campagne tegen bejaarden als Biden en de top van de senaat, zonder, typerend, Trump te noemen, die 77 is).
Het gaat er om spannen. We kunnen misschien toejuichten dat Haley Trump schade toebrengt, maar ik vermoed dat Haley als ze de nominatie zou winnen wel degelijk in staat is om Biden te verslaan (al weet je niet of de Trumpies wel komen opdagen voor een vrouw met een Indiase achtergrond). Maar de hele ratio van Bidens rollatorcampagne staat op losse wielen. En dat is maar goed ook.
Het is moeilijk om sympathie op te brengen voor zijn positie. Er staat te veel op het spel. Hij moet zo snel mogelijk wegwezen. Heeft de man geen adviseurs die hem de waarheid voorhouden? Dan is er nog een extra reden voor hem om te vertrekken.