Zo maar een overpeinzing, de week na de Amerikaanse verkiezingen, na lezing van een artikel in The Economist over China en Xi en de manier waarop hij iedere discussie over opvolging ontloopt nadat hij al de regels heeft veranderd die hem een eindige termijn gaven. Dat laatste gebeurt vaak in Afrika, en in Rusland natuurlijk. En dan zijn er landen zonder regels, zoals het moordenaarsregime in Saoedi Arabië.
Van de drie grootmachten in de wereld (nou ja, twee grootmachten en een keffertje), China, Amerika en Rusland, is Amerika wel mooi het enige land dat een regeling heeft voor opvolging en ook nog eens het enige land dat keurig iedere vier jaar een verkiezing houdt. De psychopaat in het Witte Huis mag zijn nederlaag niet kunnen toegeven – daarmee overigens de overgang naar Biden gemakkelijker makend – hij is van de drie leiders wel de enige die straks in een dwangbuis zal worden afgevoerd. Het is en was ook altijd duidelijk wat er zou gebeuren als hij het loodje zou leggen.
In Rusland hebben we geen idee wie Poetin zou opvolgen als hij morgenochtend dood wordt aangetroffen. In China evenmin als Xi omvalt. Het kan haast niet anders of dat gaat leiden tot onrust, tot interne machtsstrijd met mogelijk vervelende gevolgen voor hun landen en misschien voor de rest van de wereld.
Bananenrepublieken is misschien niet de juiste terminologie voor dit soort landen maar het woord dringt zich op. Ik heb het ook voor Amerika gebruikt en onder Trump had het er alle schijn van dat de term ook voor ’s werelds belangrijkste democratie begon te gelden. We zijn ook maar net ontsnapt. Ik moet nog een post-verkiezing analyse maken, maar de man haalde toch weer verrassend veel stemmen. Ik heb geen twijfel dat hij, bij winst, de kwalificatie bananenrepubliek toepasselijk zou maken voor de VS.
We zijn er maar net aan ontkomen en het is moeilijk om optimistisch te zijn over Amerika (zie mijn artikel in de NRC en op de site). Maar vergeleken met die twee andere autoritaire regimes is de VS toch een baken van democratische kracht. Quod erat demonstrandum.