‘Amerika is een ziek land dat uiteen valt’. Dat verkondigt conservatieve bestsellerauteur Rod Dreher in een interview in de NRC. Klinkt me bekend in de oren. Ook ik vind Amerika ziek en een samenleving zonder samen. Interessant dus om te kijken waar Dreher het over heeft. 

Dat valt tegen. Gezeur over Woke, zijn afkeer van het homohuwelijk, van het recht op abortus, over christelijke Amerikanen die zich veilig wanen terwijl ze zich bedreigd zouden moeten voelen. Oh ja, nationale identiteit moeten we ook koesteren. En links heeft al gewonnen, meent deze diepe denker, omdat het zijn ideeën heeft kunnen omzetten in concreet beleid. Zie het homohuwelijk. Hij claimt dat de Republikeinse partij nauwelijks oog heeft voor culturele kwesties, maar in de zak zit van de zakenwereld. Dat laatste mag zo zijn, maar de Republikeinen zijn wel erg goed in het gebruiken van Drehers verhaal om kiezers te winnen.

Het verhaal claimt dat Dreher J.D. Vance op de kaart zette. Lijkt me wat overdreven. Drehers boek The Benedictine Option ‘over hoe christenen hun geloof kunnen veiligstellen in de „vloeibare moderniteit” waarin we volgens hem leven – namelijk door op een spreekwoordelijke ‘ark’ te stappen en de „seculiere zondvloed” uit te zitten in afwachting van religieuzere tijden’. Een geloofsverdwaalde als de columnist David Brooker verwijst regelmatig naar dit boek. Het opzoeken van een Ark in afwachting van betere tijden, nou ja, religieuzer tijden – het zoeken van isolement tot de storm overwaait. Daar heb je wat aan!

Waar het gevaarlijk wordt is waar Dreher zich naadloos past in het patroon van compromisloze polarisatie. Hij ziet geen samen voor Amerika. Je moet kiezen voor uiterst rechts of voor uiterst links, vindt hij. Orban laat zien hoe het moet. De westerse beschaving gaat teloor, meent Dreher, met Orban in wie hij de opportunist niet onderkent. Alsof Dreher er het alleenrecht op heeft.  

Deze Dreher is een gevaarlijk type. Hij is de wegbereider voor autoritaire regimes die andersdenkenden opsluiten, marginaliseren en de democratie ondermijnen. Zie Orban. Zie Erdogan. Zie Trump. Hij denkt dat ‘don’t say gay’ gouverneur DeSantis de samenleving bindende waarden vertegenwoordigt, een competente Trump. Mijn idee is dat Amerika nog zieker kan, en dat iemand als DeSantis en helemaal gewetenloze types als Ted Cruz, Josh Hawley en consorten op uiterst rechts, het land definitief over de kling zullen jagen.

Deze zogenaamd christelijke denker ziet geen heil in het proberen een gezamenlijke basis te vinden voor een samenleving, leven en laten leven. Zijn waarden zijn absoluut, curieus genoeg precies wat hij de vermeende woke winnaars verwijt. Laat ik nou denken dat die westerse beschaving nou juist ruimte biedt voor verschillende uitingsvormen van dezelfde waarden. Dat deze man die aan het scheiden is andere mensen die van elkaar houden niet toestaat dat in een huwelijk te beleven, vertelt alles wat je dient te weten.

Hij heeft niets te bieden, behalve gezeur over mensen die andere dingen belangrijk vinden en anders leven dan hij doet. Een moderne conservatief dus. Zo een waar je helemaal niets aan hebt, niet eens een interessante sparringpartner bij vindt.