Is het goed nieuws dat de Republikeinse Partij zijn doodvonnis tekent door zich over te geven aan Trump en zijn trawanten? In mijn meer pessimistische buien over de VS – frequenter de laatste jaren – denk ik dat dit inderdaad valt toe te juichen. De GOP als gevangene van Trump garandeert dat de partij niet meer op landelijk niveau aan regeren toekomt.
Want met alle gepraat eromheen, dit is wel duidelijk: Donald Trump zal nooit meer worden herkozen als president. Niet omdat de partij hem buitenspel heeft gezet, niet omdat hij na de door hem geëntameerde staatsgreep en daarop volgden impeachment veroordeling voorgoed buiten het electorale spel moest blijven. Nee, Trump kon onder de best mogelijke omstandigheden, afgelopen november, voor de staatsgreep, voor de grote verkiezingsleugen en voor de onthulling van het wijdvertakte netwerk van uiterst rechtse gewelddadige groepen in zijn achterban, niet meer winnen.
Daarover ben ik optimistisch, als je dat zo mag noemen. Zelfs als Biden door obstructie van de Republikeinen een matig president zou blijken, dan nog denk ik niet dat weer eens 73 miljoen Amerikanen op hem zouden stemmen, laat staan meer. De huidige opwinding rondom de fascistoïde afgevaardigde uit Georgia, de wapenliefhebster uit Colorado en een paar extreem rechtse afgevaardigden maken de partij enkel maar onaantrekkelijker voor beschaafde Amerikanen (versta me niet verkeerd, zelfs van die 73 miljoen kiezers is het grootste deel te beschaafd om dit te tolereren).
Natuurlijk wil de psycho zelf een rol, de rol, blijven spelen. Even leek het erop dat zelfs de ultieme cynicus en machtspoliticus, Moscow Mitch McConnell, de gelegenheid zou gebruiken om Trump te lozen en de GOP in elk geval een kans zou geven om weer een ‘normale’ conservatieve partij te worden. Vorige week bleek dat vals alarm. Dat wil zeggen, de cynische opportunisten, de mensen zonder idealen, runnen nog steeds de show. McConnell liet de kans lopen om een serieus impeachment proces te voeren (zie mijn post eerder deze week) en de windvaan Kevin McCarthy, Trumps voetveeg in het Huis, haastte zich naar Florida om de ring van de baas te kussen. Nou ja, zijn voeten. McCarthy had, net als McConnell, Trump verantwoordelijk gesteld voor de staatsgreep. Beiden slikten dat nu in.
Het terugtreden van senator Portman (overigens een betrouwbare Trump supporter) van Ohio voor de verkiezingen van 2022 maakt een uiterst rechtse Republikein in die cruciale staat waarschijnlijk. Kan die winnen? Zelfs McConnell kan daar niet optimistisch over zijn.
Op staatsniveau is de GOP in een aantal staten overgenomen door de Trump-extremisten. In Arizona ging dat het verst. De weduwe van John McCain, sinds Goldwater de beroemdste Arizona politicus, werd gedist. In Oregon, in Pennsylvania, in Wisconsin, in Michigan regeren de Trumpies. In Washington hopen Ted Cruz, Josh Hawley en Tom Cotton Trumps mantel over te nemen, aan de kant staan ook vazal Mike Pompeo en de teleurstellende Nikki Haley. Zij denken hun karretje vooruit te duwen door zich aan Trump te koppelen. Een fluim als Marco Rubio kon daar nog wel eens spijt van krijgen als Ivanka Trump hem in 2022 uit zou dagen (wat ik overigens niet zie gebeuren, maar Rubio is er al zenuwachtig over).
Dat kon wel eens tegenvallen als Trump inderdaad als een schaduw op de achtergrond aanwezig blijft. Landelijk gezien moeten Cruz en zijn opportunisten zien dat ze van Trump afkomen zonder diens aanhang kwijt te raken. McConnell kon even hopen dat hij van Trump af kon komen en tegelijk ook de Trumpistan erfenis opzij te zetten.
Dat lijkt niet te gaan gebeuren. Ik geloof niet erg in het opzetten van derde partijen, maar ik moet wel vaststellen dat er in de VS geen betrouwbare conservatieve partij meer is. Echte conservatieven nemen afstand van Trumpistan en zijn nu gedwongen om ook afstand te nemen van de GOP. Gaan ze zelfstandig verder? Kunnen Never-Trumpers een eigen club opzetten? Ik geloof het als ik het zie.
De Republikeinen gaven zich vrijwillig over aan Trump toen die zijn vijandige overname van de partij had voltooid. Nu laten ze vrijwillig toe dat ze de gevangenen worden van de president in ballingschap.
Zoals ik zei, op dat niveau is het goed nieuws. Maar met een irrelevante partij is het lastig samenwerken. Zoals Biden nu al ontdekt heeft, kan hij niets gedaan krijgen als hij wacht op steun van beide partijen. Hij moet gewoon zijn beleid doordrukken. Het probleem daarbij is niet de GOP maar de senator van West Virginia, een rechtse Democraat die haast teruggrijpt op de oude zuidelijke Democraten van het segregatietijdperk.
Hoewel Biden deze eerste week mooi dingen gedaan heeft – zij het enkel per order, niet met wetgeving – ben ik daarom uiterst pessimistisch over het vervolg. Opnieuw, nog steeds, een congres dat niets gedaan krijgt. Een Trumpistaanse Republikeinse Partij. Een staatsgreep die veel diepere wortels had dan we dachten – ik wacht met spanning het alles omvattende rapport af. Burgers die als jihadisten geradicaliseerd zijn.
Nee, geen burgeroorlog. Een totale verlamming, deels door geweld, deels door obstructie lijkt me de nabije toekomst.