Waarom zijn de Republikeinen zo sterk?

 

Hoewel hun opinies in Amerika in de minderheid zijn en in de laatste acht presidentsverkiezingen ze slechts één keer de meerderheid van de stemmen haalden (in 2004) zijn de Republikeinen opmerkelijk succesvol als het om politieke vertegenwoordiging gaat. Op 8 november zullen ze waarschijnlijk het Congres heroveren, zonder aanwijsbare last van hun associatie met Trump en diens Big Lie fantasie of diens staatsgreep. En zonder programma. Wat verklaart hun succes?

Voor een deel gaat het om het spiegelbeeld van de factoren die de Democraten problemen opleveren. De midterms met een Democraat in het Witte Huis bieden de Republikeinen kansen om in te breken. De opkomst van Republikeinen is meestal hoger dan die van Democraten, zeker als er geen president op het spel staat. De Trumpies, de geradicaliseerde basis van de partij, hebben veel op het spel staan: meer de helft van de Republikeinse kandidaten verkondigt de Big Lie. Ze zullen wel stemmen. Verder is de kiezersbasis van de Republikeinen ouder en levert hun sociaal en economisch conservatisme stemmen op in de conservatieve Aziatische, zwarte en hispanic gemeenschappen, daarmee de identiteitspolitiek die de Democraten sterk leek te maken ondermijnend..

Ook van structurele aard is het voordeel dat de Republikeinen altijd hebben van het politieke systeem in Amerika. Dankzij de grondwet van 1789 zijn plattelandskiezers nu grotelijks oververtegenwoordigd in Amerika, zeker in de Senaat en het kiescollega voor de presidentsverkiezingen. Californië heeft met 37 miljoen inwoners in de Senaat evenveel invloed als Wyoming met krap 600.000 burgers. Een kleine minderheid van het totale aantal kiezers kan zo het beleid in de Senaat bepalen. In het Huis geldt een dergelijk voordeel in mindere mate, hoewel plattelandsdistricten vaak minder inwoners hebben dan die in de grote steden. Belangrijker is hier dat de Republikeinen in een bewuste strategie sinds 2000 de regeringen van de staten hebben veroverd, wat hen de macht gaf bij herindelingen van de kiesdistricten (in 2010 en 2020) hun staten zo op te delen dat ze er electoraal het meeste profijt van hebben. In Wisconsin hebben de Republikeinen 65 procent van de zetels met vijftig procent van de stemmen. Bij de komende midterms geldt: met 49 procent van de stemmen zullen ze een ruime meerderheid halen.

De Republikeinen hebben met bewonderenswaardige lange termijn visie instellingen, instituties en kanalen opgebouwd die het mogelijk maken permanent campagne te voeren. Met hulp van de Koch broers en het bedrijfsleven wordt onophoudelijk verteld dat de klimaatcrisis geen crisis is, dat bedrijven en rijke individuen te veel belasting betalen, dat Democraten socialisten zijn. Denk tanks en lobbygroepen worden ruim gefinancierd. Met hulp van Rupert Murdoch, de eigenaar van Fox News, de New York Post en de Wall Street Journal, wordt onophoudelijk ideologische praat verkondigd. Daar kunnen de opinieartikelen in de klassieke media niet tegenop.

De polarisatie in Amerika heeft ertoe geleid dat kiezers rigoureus voor de ene of de andere partij stemmen, ongeacht wie er kandidaat is. Dit jaar lijken de Republikeinen er geen last van te hebben dat een aantal van kandidaten niet geschikt is – zelfs senator Mitch McConnell, na Biden de machtigste man in de Amerikaanse politiek, geeft toe dat er een kwaliteitsprobleem is. Het lijkt voor de kiezers geen verschil te maken.

Ondanks winst onder hispanics en Aziaten is het kiezersbestand van de Republikeinen vooral blank. Het is natuurlijk niet zo dat alle Republikeinse kiezers racisten zijn, maar zeker is dat racistische praat door Trump of zijn acolieten weinig kiezers wegjaagt. Economische onderwerpen, vooral lage belastingen en weinig regulering, zijn belangrijk voor de economische elite die zich Trumps hondefluitjes gemakkelijk laat aanleunen. Traditionele Republikeinen juichten bij de verlaging van belastingen en de deregulering die de Republikeinen doorvoerden (niet Trumps agenda), ze haalden en halen hun schouders op over Trumps karakter en incompetentie. En bagataliseren 6 januari.

Een gevolg daarvan is dat de Republikeinen nu de partij zijn geworden van de racisten. Trump was dat openlijk, al sinds hij zijn birther onzin over Obama verkondigde. De Republikeinse elite vond het wel best om bovengenoemde redenen. In veel staten voeren de Republikeinen campagne op het thema misdaad. De demonstraties na het doden van George Floyd en de stupide kreet Defund the police maken het gemakkelijk toegenomen criminaliteit toe te schrijven aan de Democraten. Het is geen toeval dat juist in staten met zwarte Democratische kandidaten (Wisconsin, North Carolina, Florida) ze daar voluit voor gaan.

De Republikeinen noemen het natuurlijk niet racisme, maar een opkomen voor de belangen van de gewone Amerikaan, lees een blanke die denkt dat hij aan alle kanten voorbijgelopen wordt door anders gekleurde minderheden. Daarmee hebben de Republikeinen hun eigen identiteitsobsessie (iets wat ze de Democraten steeds verwijten), zij het dat het gaat om de identiteit van de bedreigde meerderheid, die van blanke Amerikanen. Ressentiment in de vorm van racisme. Niet enkel America First maar ook blanke Amerikanen first.

Nog los van dit racisme hebben de Republikeinen, sinds Newt Gingrich en versterkt door Trump, opruiende en onciviele taal tot hun kenmerk gemaakt. Het is de extreme vorm van polarisatie: zij, de andere kant, zijn niet slechts politieke tegenstanders maar onze vijand. Sterker: ze zijn vijanden van Amerika en alles waar het voor staat. In deze visie is er maar een groep die Amerika echt vertegenwoordigt en dat zijn de Republikeinen. Het normaliseren van dezen opruiende retoriek heeft de Republikeinen goed gediend en maakt het moeilijker dan ooit om het programmatische midden overeind te houden als mogelijke doelstelling van de politiek.

De Republikeinen hebben vooralsnog de arbeider (als je die term breed gebruikt voor lagere tot lage middeninkomensgroepen) overgenomen van de Democraten. Maar partij is bepaald geen paradijs voor Joe the Plumber types. Integendeel, hij wordt geleid door een elite die zichzelf maskeert als toffe jongens maar daar steeds net niet in slaag met hun Harvard en Yale opleidingen en hun verbijsterend gebrek aan empathie (Ted Cruz die naar Mexico op vakantie gaat als zijn staat in de kou zit omdat de energievoorziening er niet deugt). Je kon kiezers bedotten met Donald Trump als vertegenwoordiger van de gewone man, vol van grieven. Het werkte.

De partij die de ongelijkheid in Amerika sinds 1980 enorm heeft vergroot, plukt de vruchten van maatschappelijk ongenoegen met die ongelijkheid. Verwijt de Democraten dat ze er blind voor waren en stel vast dat de Republikeinen ervan hebben geprofiteerd. Ze hebben cultuur onderwerpen ingezet om kiezers hun ongelijkheid en maatschappelijke deprivatie te laten vergeten.

De kracht van Republikeinen is dat er niet voor terugschrikken macht te gebruiken. Onder George W. Bush, zelf in 2000 gekozen in een machtsspel waarin de Republikeinen het hard speelden en de Democraten netjes accepteerden wat de uitkomst was, begonnen ze een oorlog waar ze al lang op hoopten. Ze voerden een lange termijn strategie uit die de federale rechtbanken in de VS vol met conservatieve rechters zet. Senaatsleider Mitch McConnell weigerde in 2016 een kandidaat voor het Supreme Court die door Obama was voorgesteld zelfs maar te ontvangen. Het besliste de verkiezingen van 2016 in het voordeel van Trump en McConnell kon de gestolen zetel met een conservatieve ideoloog vullen. En steeds weer, zowel onder Bush als onder Trump, verlaagden ze de belastingen voor de rijken.

Programmatisch bieden de Republikeinen dor zand. In de jaren tachtig waren vriend en vijand het erover eens dat de Republikeinen de partij van de ideeën waren. De laatste twintig jaar is het armoe troef. In 2020 ging de partij de presidentsverkiezingen in zonder programma en waarom zouden ze zich ook erom bekreunen? Programma’s leveren per definitie conflicten op. Op 8 november zien we een partij die enkel kritiek op Biden als programma heeft: inflatie, immigratie en criminaliteit. Op de achtergrond buiten ze onderwerpen uit als seksonderwijs op scholen (in Florida de ‘don’t say gay’ wet), verbieden ze boeken in bibliotheken en doen ze net of scholen gedwongen zijn critical racism, een academische theorie, te onderwijzen – wat onzin is. De kracht van de Republikeinse politieke elite is dat ze verkiezingen weten te winnen, met of zonder programma, en als ze de macht hebben, hun vast patroon uitvoeren: belastingen verlagen en de overheid uitkleden en machteloos maken.

Nee, ze zijn niet gek geworden zoals sommige mensen verkondigen. Integendeel, zou ik haast zeggen. De Republikeinen hebben enorme succes omdat ze gedisciplineerd campagnes voeren die niet gaan over progamma’s maar over winnen. Ze zijn rigoureus in aanvallen op persoon en programma’s. Ze hebben haat en wij-zij denken geïncorporeerd in hun modus operandi.

Ze slagen erin om de heel diverse groepen die Republikeins stemmen te motiveren. De meeste Republikeinen geven geen donder om abortus, Donald Trump voorop. Maar die rechters, die zijn wel belangrijk voor de elite. Conservatieve rechters doen meer dan wapenbezit bevorderen en abortus onmogelijk maken. Het gros van hun uitspraken heeft direct te maken met hoe het Amerikaanse bedrijfsleven functioneert en wat de overheid mag doen. Hoe minder overheid, hoe beter redeneert de Wall Street vleugel van de Republikeinen. Het is een rare combi, deze welgestelde trouwe stemmers en de lage middenklasse Trump aanhang, maar het is eenvoudig te zien wie er profiteert.

Een van de gevolgen is een opmerkelijke flexibiliteit van waarden. Al die Republikeinen die Donald Trump een ramp vonden bij de voorverkiezingen van 2016, schaarden zich eensgezind achter hem toen hij president was. Mitch McConnell, wiens vrouw door Trump racistisch beschimpt is (ze is Taiwanees), lijdt in stilte want hij weet dat de macht bij hem ligt. Kevin McCarthy, de aanstaande Speaker, is bereid elke vernedering te ondergaan om die post te verwerven.

Ook de lange termijnstrategie van de Republikeinen is veelbelovend voor de mensen die macht willen. Als ze deze midterms winnen staan ze er goed voor in 2024, als Trump geen kandidaat zal zijn en de Democraten veel senaatszetels op het spel hebben staan (dankzij de winst in 2018). En, gevaarlijker voor Amerika, ze hebben de poppetjes én de mindset op zijn plaats om die verkiezingen te winnen, ongeacht de uitslag.

Klik hier voor mijn eerdere analyse van de zwakte van de Democraten.

Klik hier voor een bespreking van The Destructionists. The Twenty-Five-Year Crack-Up of the Republican Party door Dana Milbank