It’s the lying, stupid.

Niet dat Omtzigt ter sprake kwam zal de val van Mark Rutte veroorzaken. Daar had hij zich inderdaad uit kunnen lullen met zijn Hoekstra verhaal. Nee, dat hij erover heeft gelogen, dat kost hem de kop. Het was in zekere zin leuk om Baudet hier aan het woord te horen. Baudet is een ervaringsdeskundige. Die heeft het er immers vaak last van dat hij ‘zich dat niet zo herinnert’. Uit Rutte’s mond klonk het net zo ongeloofwaardig als bij Baudet.

De geschiedenis leert dat politici vaker ten onder gaan aan de leugens over hun gedrag dan over dat gedrag zelf. Richard Nixon struikelde over Watergate maar was met zijn veelvoudig illegaal gedrag weggekomen als hij er niet over had gelogen en als er niet bandopnames van hadden bestaan (het equivalent van de verslagen van de gesprekken met de verkenners).

Billy Clinton loog het land zes maanden voor over zijn relatie met een stagiaire. De affaire was voldoende om zijn politiek moreel gezag fundamenteel te ondermijnen, wat hem uiteindelijk het meest schade deed was die lang volgehouden leugen. En hij kon liegen als de beste, en ook nog in commissie. Hillary was shocked, shocked, dat Billy zich weer eens had misdrijven en loog er ook over. En haar campagne, nee, laten we daar niet over beginnen.

Het komt mij als onvoorstelbaar voor dat er een Rutte IV komt. Wilders had gelijk. Rutte moet de eer aan zichzelf houden, had dat misschien al moeten doen. Hij is niet in zijn eerste geheugenfalen gestikt, zoals menig kamerlid duidelijk maakte. Dit was er een te veel, voortkomend uit de arrogantie van de macht. Hij kon het niet doorgeven aan Hugo.

Ik heb het vaak gezegd – vanochtend nog voordat ik wist dat de leugen bewezen was: politici blijven te lang. Ze denken allemaal onmisbaar te zijn, zijn machtswellustelingen of hebben niets beters te doen. Curieus ook dat Rutte en Asscher nu samen zijn afgerekend op de toeslagencrisis. Omtzigt is voor beide mannen een killer geweest.

Ik ben geen fan van al te vaak verkiezingen, maar zoals ik vorige week opmerkte: het ging allemaal over poppetjes en hun leiderschapskwaliteiten. Als de belangrijkste van die leiders wegvalt, valt de grond waarop mensen hebben gekozen weg. Nieuw verkiezingen zijn lastig, problematisch, maar ik heb het idee dat gewoon doorgaan met een nieuwe VVD’er veel ernstiger is.