In de analyses van de teloorgang van het CDA, deze week ook weer in de Groene, mis ik vaak het element van de katholieke kiezer. Ontkerkelijking is allemaal leuk en aardig, maar ook niet gelovigen die opgroeiden in een katholieke omgeving weten wat het is om te zijn wat ik cultureel katholiek noem. Ik ben zo iemand. Wij herkennen andere katholieken, zoals, denk ik, mannenbroeders de protestanten in de politiek herkennen.

Lui als Maxime Verhagen, de vleesgeworden onbetrouwbare katholiek. Limburgse politici, gezellig met een pint de centen verdelend en de kluit belazerend. De moreel flexibele Hans Hillen die onder Rutte/Wilders defensie uitkleedde. Premiers als Van Agt en Lubbers. Ik zeg niet dat ze altijd gewaardeerd werden door deze cultureel katholieken, maar ze werden wel herkend.

Het is mijn stelling dat het CDA die link met de katholieke achterban is kwijtgeraakt en ook nooit meer terug zal krijgen. Balkenende was zo iemand die bij cultureel katholieken niet lekker lag. Bij de afkeer van Balkenende na zijn vierde verkiezingen (zo’n politicus die te lang bleef, zoals Rutte dat nu ook gaat overkomen) spinde de Limburger Geert Wilders garen. Ik heb de cijfers niet voorradig, maar het is geen toeval dat de PVV in Limburg en Brabant zo sterk was (daar hoef ik de keuze van katholieken voor de NSB in 1935 niet bij te halen, al wil ik het wel even noemen).

Kiezers kun je één verkiezingen verliezen, maar als je ze vaker kwijt raakt is dat voorgoed. Het CDA kan dan ook nooit meer terugkomen op het niveau van vroeger. Een club van protestanten, bijbellezers en aanvoerders als Buma zal die afgedwaalde cultureel katholieke schapen niet meer terughalen. Mona Keizer is noordelijk, Volendam geloof ik. Zij gaat het niet doen. Toen babypoliticus Camiel (Us Camieleke) de weg kwijt raakte, verloor het CDA de laatste herkenbare katholiek.

Ik zit er niet mee, vanzelfsprekend. Maar het is belangrijk om te zien wat er is gebeurd. Ik kan het niet genoeg benadrukken: kiezers die je kwijt raakt ben je voorgoed kwijt als je ze niet snel terughaalt. Vandaar dat ik het somber inzie voor de PvdA. En ook wel voor Groen Links en SP. Vandaar dat een fusie onder een nieuwe naam, met nieuw elan, noodzakelijk is. Maar dat is weer een ander verhaal.

PS. Ik lees in de NRC een column van Lodewijk Asschers laatste dag in de kamer. Hij lijkt er spijt van te hebben dat hij in januari afhaakte. Fijn. Daar hebben we wat aan. Hij had moeten doorzetten, de dertig procent in zijn eigen partij moeten negeren, en met Rutte de strijd aangaan. Misschien was de toeslagenaffaire dan aan de orde gekomen, had Rutte een goede debater als tegenstander gehad. Ik neem het Asscher kwalijk. Eerst Samsom wegwerken, dan jezelf.

PS.2 Ik hoor net dat Rutte heeft gelogen over Omtzigt. Einde verhaal. Te lang gebleven zoals ik hierboven meldde. Of Klaas Dijkhoff of Sigrid Kaag wordt premier. Of gewoon, nieuwe verkiezingen.