Gaat deze crisis Amerika voorgoed veranderen? Reken er niet op.

Er wordt een hoop heen en weer geschreven over hoe de coronacrisis Amerika kan veranderen. Vaak optimistisch: je hebt een dergelijke crisis nodig om structurele veranderingen tot stand te brengen.

Ik ben daar pessimistisch over. Ik zie het volgende scenario zich ontrollen. De miljarden die nu aan bedrijven worden gegeven om arbeidsplaatsen te redden en werknemers door te betalen, zijn grotendeels verspild geld. Zoals uit artikel na artikel blijkt zijn ondernemingen niet te vertrouwen. Ze vragen om hulp als ze het niet nodig hebben, ze besteden het geld aan alles behalve werknemers. Het is weggegooid geld. Zelfs de directe uitbetalingen van 1200 dollar bereiken niet de mensen voor wie ze bedoeld zijn. Niets functioneert in de VS zoals het zou moeten, of beter gezegd, het functioneert zoals altijd: degenen die de macht hebben delen zichzelf de beste kaarten toe en degenen die de kans krijgen gebruiken het systeem.

Die miljarden die nu uitgegeven, die nu verspild worden, moeten ooit afgerekend worden. Doordat het begrotingstekort nu nog verder is opgelopen dan al het geval was door de belastingverlagingen voor de rijken van Trump en zijn Republikeinen, zal volgend jaar het verhaal er een zijn van bezuiniging, korten op overheidsuitgaven. Het verhaal dat Republikeinen altijd houden als ze niet zelf over de macht beschikken. Een stevige belastingverhoging voor de hoge inkomens, op grote vermogens en successierechten zou gewenst zijn. Reken er maar niet op.

Ik zie een scenario waarin de regering-Biden, fantasieloos en zonder het lef dat van FDR een effectief president maakte, door de Republikeinse stoomwals wordt gedwongen om alle pogingen om de Amerikaanse samenleving fundamenteel te veranderen te vergeten. Waarin de Republikeinen, zeker als ze hun meerderheid in de senaat behouden, alles dwarsbomen en rechters blijven benoemen die een gedachtegoed vertegenwoordigen dat niet dat van de meerderheid van Amerika is, maar dat van de geldschieters en hun Republikeinse voetvolk.

De meeste elementaire voorzieningen zullen ontbreken omdat staten financieel aan de grond zitten. Anders dan het congres en de federale overheid kunnen ze niet geld creëren en eindeloos begrotingstekorten laten oplopen. Hulp valt niet verwachten. Moscow Mitch McConnell heeft namens de Republikeinen al laten weten dat die staten maar failliet moeten gaan. Dat zou de voorzieningen voor de lange termijn om zeep helpen maar daar heeft de man die zonder een traan te pinken American Airlines en Boeiing steunt geen boodschap aan.

Zeker, er zal gepraat worden over een algemene ziektekostenverzekering, en Bernie Sanders zal terecht roepen dat de coronacrisis bewijst dat Amerika een aftands, dom, derde wereldland is dat zijn eigen burgers veroordeeld tot armoede en erger. Maar er zal niets gebeuren. Onderwijs zal verder gekort worden. Infrastructuur blijft liggen. Armoede stijgt.

Er is maar een scenario waarin het redelijk goed komt met de VS – ik zeg redelijk omdat het land niet meer, nooit meer, een voorbeeld van beschaafd samenleven zal kunnen zijn. Dat scenario vergt dat de Democraten (met Biden of wie dan ook, belangrijker is de vicepresident) op 3 november ruim winnen – als de verkiezingen worden gehouden en betrouwbaar zijn, wat met de autoritaire wind die waait in Republikeinse kring een serieuze vraag blijft – en dat op de slippen daarvan de Democraten ook de senaat winnen. Dit optimistische scenario vereist dat de Amerikaanse burgers massaals in opstand komen, via de stembus. Dat al die mensen die altijd het gevoel hadden dat het er allemaal niets toe deed, zich nu realiseren dat het menens is. Dat het vijf voor twaalf is voor Amerika.

Ik weet niet hoe het met u is, maar ik heb moeite om erg optimistisch te zijn.