Het wordt druk op rechts. Maandag gaat senator Tim Scott aankondigen dat hij opgaat voor het presidentschap, later in de week volgt gouverneur Ron DeSantis van Florida die al weken bezig is maar het nu officieel wil maken. Scott is een interessante politicus, de enige zwarte Republikeinse senator, maar kansloos. Hij voert campagne om een landelijke rol te kunnen spelen en is in de aanbieding als vice presidentskandidaat. We moeten er niet meer van maken. Een niet gering probleem voor hem is dat de Trumpisten het racisme van hun voorman hebben omarmd en de rest van de partij zich er nooit tegen verzet heeft. Je vraagt je af wat hij doet in de Republikeinse Partij. Reken op een verhaal over normen en waarden en ouderwets conservatisme. Soms zal het pijnlijk zijn.
Het vuurwerk moet komen van DeSantis. In de weken en maanden dat hij nog niet kandidaat was, lag hij onder spervuur van Donald Trump die in hem de grootste bedreiging ziet voor zijn eigen kandidatuur. Trump deed wat een politicus altijd moet doen: je tegenstander definiëren voordat hij of zij dat zelf kan of heeft gedaan. Het is DeSantis niet goed bekomen. Hij staat te boek als niet erg communicatief, asociaal zelfs, slecht luisterend en onwillig om het voetenwerk van een campagne te doen. Hij kan een menigte niet begeesteren zoals Trump dat kan.
Ik heb eerder over DeSantis geschreven (hier en hier) en vond het moeilijk te zien hoe hij zich zou kunnen profileren als een Trump met hersens zonder dat hij de gewone hersen- en gewetenloze Trump hoefde aan te vallen die wel met veertig procent van het Republikeinse kiezersvolk achter zich heeft. DeSantis kachelde geleidelijk aan omlaag in de peilingen die hem na november 2022 tot onrealistische hoogtes hadden gevoerd.
Als ik hem nu wat meer kansen toedicht dan is het omdat hij blijkbaar leervermogen heeft (en ik ook). Hij was in Iowa toen Trump zijn eigen komst afzegde ‘wegens een storm’ en maakte goed gebruik van de gelegenheid. Hij lijkt nu ook in de aanval te gaan tegen de aanrader en staatsgreeppleger. Dat is de vrucht van een simpele observatie waar hij wel wat lang over heeft gedaan: niemand kan Trump verslaan door te claimen dat hij Trump is maar net een beetje anders. De kiezers van de psycho willen the real thing. En gelijk hebben ze.
Het wordt daarom interessant te zien of en hoe DeSantis de aanval kan openen op Trump en daadwerkelijk kiezers los kan weken van de man. Hoever is hij bereid te gaan tegen een oud president die zijn campagne opende met een lofzang op de aanval op Capitol Hill? Die is veroordeeld wegens aanranding en nog een aantal andere processen aan zijn broek heeft? Hoe diep is de toewijding van de Trumpies aan hun held? Laat ik het zo zeggen: als Trump in de komenden maanden meer dan een kwart van zijn veertig procent aanhang verliest, dan wordt het nog wat met de anderen. Blijft Trump stabiel, forget it.
Reken er maar op dat DeSantis zijn ‘resultaten’ naar voren zal schuiven. Als gouverneur heeft hij een succesjaar achter de rug, als je tenminste kijkt naar de mate waarin hij zijn wetsvoorstellen heeft weten te realiseren. Dat kostte weinig moeite met een supermeerderheid in het gegerrymanderde Florida, maar dat zal DeSantis niet weerhouden om er op te hameren.
We hebben het over een abortusverbod na zes weken, vage maar afschrikkende verboden op boeken in scholen en bibliotheken, een verbod op praten over seks of seksualiteit in scholen, zo moeilijk mogelijk maken voor trans kinderen om überhaupt over een behandeling te praten, een verbod op het vertellen over de donkere kanten van de Amerikaanse geschiedenis, een vage anti-woke campagne die vooral inspeelt op onzin samenzweringen van het Leon de Wintersoort, ruzie met Disney (de grootste werkgever) omdat die het lef had een politieke stelling in te nemen, meer wapens en geen restricties, meer doodstraf en gemakkelijker die uitspreken, beperkende kieswetten. U ziet een hoop verboden en dat is de essentie van een gouverneur die zijn staat de vrijheidsstaat noemt. Dit is de Republikeinse cultuuroorlog, het nieuwe ‘conservatisme’: alles verbieden wat ons niet aanstaat. Niet meer anti-overheid maar de overheid gebruiken om uw vrijheid af te nemen.
Ik schat dat hij er een aardig eind mee komt. In zuidelijke en andere Republikeinse staten staan deze onderwerpen ook de agenda en de gouverneurs van Texas en van North Dakota staan ook te trappelen om hun anti-persoonlijke vrijheid agenda op te dringen aan het land. Er is een kiezersvolk voor. Trump is op al deze terrein minder uitgesproken (behalve wapens) en hield zich lekker op de vlakte over abortus. De vraag is of hij dat kan volhouden en of hij leervermogen heeft want zijn aanhang maakt regelmatig duidelijk dat ze geen zin hebben om achterom te kijken. Ik verwacht dat het gezeur over de verkiezingen zal afnemen. Maar Trump is Trump en kan zichzelf niet inhouden, dus het blijft een mogelijk dat hij daaraan ten onder gaat – wat overigens niet meer dan gerechtigheid zou zijn.
Het probleem voor DeSantis en de Republikeinen in het algemeen is dat zijn agenda de meeste Amerikanen afschrikt. Op die agenda zal geen van de huidige kandidaten worden gekozen. We mogen hopen dat de Republikeinen elkaar op dit terrein proberen de loef af te steken en dat zo duidelijk mogelijk neerleggen voor de kiezers die in november 2024 goed moeten zien waar het over gaat.
Het grote geluk voor de Republikeinen is dat ze aantreden tegen een bejaarde president die ondanks een succesvolle eerste termijn weigert ’to call it a day’. Ik heb het al eerder geschreven, dit gaat niet goed aflopen voor de Democraten en bij extensie voor Amerika.