De ballon Trump loopt langzaam leeg

Tja, wat moet er je nog van zeggen? Zelfs een campagne bijeenkomst van de grote volksmenner, het stabiele genie, valt in het water. Geen uitverkocht huis, twee uur geratel zonder enige substantie (misschien kan de Trump-columnist van de Washington Post, Marc Thiessen, die hem aanraadde om de gelegenheid te gebruiken een landelijk verhaal over racisme te houden, ’to reach out to black voters’, nu ook een grafrede voor zijn man schrijven), afgelasting van de overflow bijeenkomsten en pure onzin: weg met testen voor corona want dan krijg je alleen maar resultaten. Tulsa was een fiasco hoe je het ook wendt of keert.

Gecombineerd met Trumps falen in de coronacrisis, de economische crisis, de raciale onrust, een Supreme Court dat niet door zijn hoepels springt, het ontslaan van elk onafhankelijk toezicht op zijn corrupte regering, een buitenlands beleid zonder succes, zoals de zelf moreel gehandicapte John Bolton duidelijk maakte, lijken we op weg of al bezig aan de desintegratie van Trumps presidentschap. Ik ben benieuwd wanneer de eerste Republikeinse opportunisten zien hoe de wind waait en zich van hun partijleider afkeren.

Ik las ook dat Joe Biden al bezig is met het opzetten van een transitie team. Dat lijkt prematuur en misschien zelfs onbezonnen, maar het is noodzakelijk om beleid klaar te hebben staan, niet pas op 20 januari maar al op de conventie en voor de verkiezingen. Er moet ook beleidsmatig wat te kiezen zijn.

Ik had deze week een discussie met Democratische kiezers in Nederland en wat me opviel was dat ze precies wisten (of dachten te weten) waarom de Republikeinen altijd winnen maar nauwelijks nadachten over hoe ze die kiezers die ergens in het midden zweven en beide kanten op kunnen over de Democratische streep kunnen halen. Ik heb me in de loop van de jaren gerealiseerd hoe corrosief het verhaal is, indertijd geschreven in What’s the matter with Kansas? van Thomas Frank, dat de kiezers domme lui zijn die tegen hun eigen belang stemmen.

Dat doen ze als je naar economische belangen kijkt. Maar dan zet je een wel heel bijziende bril op. De volgende vraag moet dan natuurlijk zijn waarom ze dat doen. Niet omdat ze ‘bang gemaakt worden’ voor de Democraten zoals veel te gemakkelijk wordt gedacht maar simpelweg omdat ze andere belangen (abortus, geloof, guns) zwaarder laten wegen. De fameuze boze blanke Trump-kiezer had zowel economische motieven (ze woonden in regio’s waar de Democraten inderdaad niets tot stand hadden gebracht op economisch terrein) als gevoelsmatige overwegingen. De oplossing van de Bernie-aanhang, namelijk hard links gaan, trekt deze kiezers niet over de streep.

Ik heb eerder betoogd dat de Democraten deze gelegenheid moeten gebruiken om structureel ander beleid in de steigers te zetten. Dat moet de onderstroom zijn, dat moet de intentie zijn, dat moet de vicepresidentskandidaat vertegenwoordigen (Elizabeth Warren is inhoudelijk de sterkste en zou, als Bernie verstandiger was geweest, de genomineerde zijn) maar er moet wel eerst even een verkiezing gewonnen worden. En de senaat staat op het spel, een meerderheid daar is absoluut noodzakelijk.

Maar het blijft oppassen. Tijdens de desastreuze Hillary-campagne was er ook een punt waarop de Democraten rondom haar dachten dat Arizona over de streep gehaald kon worden, dat meer senatoren konden winnen. Uiteindelijk was het resultaat natuurlijk Donald Trump en nul senatoren.

De Trump-aanhang is misschien loyaal maar moet zich geleidelijk aan toch ook moedeloos gaan voelen. Hun baas, de grote leider, blijkt een leeglopende ballon te zijn. Dit zijn niet de kiezers die Democratisch gaan stemmen, maar als ze thuisblijven omdat Trump hen teleurgesteld heeft, is de kans op het winnen van de senaat door de Democraten levensgroot.

Ik heb dan ook de neiging om die zogenaamd stabiele aanhang van Trump inmiddels als een stuk vluchtiger te zien. Misschien kon de psycho in zijn hoogtijdagen iemand doodschieten op Fifth Avenue en ermee wegkomen, maar een schuifelende oude man, vluchtend in zijn bunker en alleen naar buiten komend nadat zijn loopjongen Barr het plein heeft laten schoonvegen, kan met die wapenfeiten juist niet wegkomen.

We hebben al vaak gedacht dat er een keerpunt was bereikt. Dit keer lijkt het echt, zoals een krant schreef ‘The emperor has no crowd’. Een van de risico’s de komende maanden is dat deze kat in het nauw een buitenlandse confrontatie opzoekt om het land achter zich te krijgen. Maar afgezien van Iran zijn er weinig mogelijkheden om wild te gaan – tenzij China een opening biedt door Taiwan te bedreigen, wat me onwaarschijnlijk lijkt.

Binnenlands lijkt corona nu echt uit de klauwen te lopen. Tegen de verkiezingen praten we over 200.000 doden. Het grootste risico voor die verkiezingen is echter dat het kiezen onmogelijk wordt gemaakt.

Het gaat goed als we het project om Trump en zijn misselijke mannetje achter de macht, Moscow Mitch, kwijt te raken in ogenschouw nemen. Dat laat onverlet dat Amerika zelf er treurig stemmend bijstaat. Amerika is niet great, niet gemeten aan welke standaard dan ook. Dat was het niet in 2016, het is des te ernstiger na de destructie die deze vulgaire, immorele en corruptie president heeft aangericht.