Zeg niet dat Afghanistan niet de kans heeft gekregen – en verknald

Arme Joe Biden. Hij moest deze week verdedigen waarom hij bereid was de hopeloze, eindeloze oorlog in Afghanistan, begonnen door kleine Bush en zijn bende van neoconservatieven maar nooit afgemaakt, de nek om te draaien. De enige echte reden: het is al jaren verspilde moeite, verspild geld en nutteloze verloren levens. 

En daarbij de overweging dat de miljarden die in Afghanistan zijn besteed door de ontvangers ervan slecht of niet gebruikt zijn. Corruptie is normaal, democratische verkiezingen zijn flauwekul, jongetjes misbruikende militia leiders werken vrolijk met ons samen. Zeker, meer vrouwen gaan naar school, maar niet omdat de Afghanen dat wilden, anders hadden ze het al eerder gedaan en werd het nu niet bedreigd. Ze deden het omdat het voorwaarde was voor ons geld storten in die bodemloze put.

In The New York Times riepen vanuit Californië een paar veteranen van het Zuid-Vietnamese leger dat zij zich net zo verraden voelen als ze denken of horen dat de Afghaanse elite zich voelen. Er zijn overeenkomsten, natuurlijk. Corrupte elites laten vallen, de werkelijkheid onder ogen zien, je realiseren dat wat je doelstelling was niet haalbaar is. Een behulpzaam land dat veel te lang bleef, zo lang dat het land dat Amerika moest redden hopeloos gecompromitteerd was, zozeer dat langere aanwezigheid deel van het probleem werd.

Biden werd zelf wat bozig toen hij werd doorgezaagd over het vermeende verraad. Ik kan met hem meevoelen. Pulling the plug is een mooie uitdrukking voor wat gebeurt. Het is mooi geweest, we hebben gedaan wat we konden doen. Daar had Biden het bij kunnen laten.

Een interessante achterliggende vaststelling is dat de Verenigde Staten sinds 1945 verrekt weinig openlijke oorlogen heeft gewonnen. Het hele bouwwerk van de supermacht als supermacht staat op drijfzand. De VS kan niet winnen. De grote (niet verklaarde) oorlogen: Korea, Vietnam, Irak en Afghanistan werden allemaal verloren. In meerdere of mindere mate, maar we kunnen het erover eens zijn dat ze niet werden gewonnen. In het geval van Irak, de grootste blunder in de Amerikaanse geschiedenis (erger dan de kolonisering van de Filippijnen), liet Amerika een puinhoop achter.

De echte overwinningen waren gering in aantal. Ronald Reagan leidde in 1983 de aandacht af van de opgeblazen mariniersbarak in Beiroet, met bijna 200 doden, door het keutereilandje Grenada te veroveren. Zogenaamd om de communisten die daar de macht dreigden over te nemen tegen te houden – het argument voor vele interventies die niet als oorlog gelden. Van Guatamala waar Eisenhower in 1954 een gekozen regering omver wierp, Iran waar hetzelfde gebeurde en de shah werd geïnstalleerd, via allerlei oorlogjes aan de rand van de Koude Oorlog, de destructie van Midden Amerika onder Reagan, Chili …. Enfin, ga maar door.

Amerika is beter in het bepalen wie een land regeert dan het winnen van grote oorlogen. Oh ja, in 1991 won oude Bush de eerste Golf Oorlog, althans hij wist Saddam, door Amerika zelf aan de macht gehouden als tegenpool voor Iran, uit Koeweit te gooien. Een onderbelicht aspect in de necrologieën van de neocon klungel Donald Rumsfeld was zijn rol bij het steunen van Saddam in de bloedige oorlog tegen Iran.

Het is tijd voor een alternatieve geschiedenis van de VS. Ik weet het, deze oproep past in een terugkerende vraag om herschrijving van geschiedenis, zoals de revisionist William Appleman Wiliams dat deed met The Tragedy of American Diplomacy. Of laten we weer eens kijken naar de geschriften van Gar Alperovitz, Gabriel Kolko, Walter LaFeber en anderen.

Ik zo dat graag gecombineerd willen zien met een geproblematiseerde geschiedenis van de VS. Ik hoef niet terug naar 1619 om de rode draden van ras, uitbuiting, geweld en ongelijkheid in die geschiedenis te zien. De eerste twintig jaar na de Tweede Wereldoorlog waren buitengewoon in veel opzichten – inclusief de idiote en immorele segregatie die door de leiders van de vrije wereld in stand werd gehouden. Maar sinds de heilige Ronald Reagan gaat het bergafwaarts, met zijn bastaardkind Donald Trump als voorlopig dieptepunt.

Zelf heb ik misschien te weinig deze negatieve kant van de Amerikaanse geschiedenis benadrukt in mijn eigenGeschiedenis van de Verenigde Staten. Ik hoop dat iemand met betere vaardigheden als historicus dan ik te berde kon brengen nog eens zo’n geschiedenis schrijft. U kunt misschien opmerken dat Howard Zinn dat al heeft gedaan in A People’s History of the United States, maar zijn werk verdient een update tot in onze tijd.

Terugkomend op Afghanistan. Ik kan begrijpen dat veel mensen die zich betrokken voelen bij het land een treurige geschiedenis zien aankomen. Ze zullen waarschijnlijk gelijk krijgen maar vooral omdat toen ze de kans kregen, met hulp van de miljarden dollars en soldaten van de VS en NAVO loopjongens, ze niet hun land hervormden op een manier die deze toekomst minder voorspelbaar maakte. Dankzij Bin Laden kreeg Afghanistan een buitenkansje. Het is niet de schuld van de Amerikanen dat het land dat niet heeft gebruikt.