Hoe lang kan circus Trump nog doorgaan? Langer dan je zou denken. De man is nuts, ongeschikt en niet in staat om iets te leren. Dat is de uitgangspositie.

Neem een paar gegevens. De vice president is kwaad. Hij werd in zijn hemd gezet, zowel door de baas als door de staf. Hij heeft het meeste voordeel van een verwijdering van Trump maar dat maakt hem ook meteen verdacht. Hij kan dus niet veel doen in het openbaar, hoogstens achter de schermen. Hij gaat een parallelle regering opzetten, a la Dick Cheney toen hij de macht overnam van kleine Bush.

De staf van Trump is incompetent. Dat geldt voor Reince Priebus, chief of staff, en voor het overgrote deel van de National Security Staff. Priebus heeft laten zien dat hij geen controle heeft en kan hebben. De National Security Council zal chaos blijven zo lang een nieuwe adviseur niet zijn eigen mensen mag benoemen.

De ‘adviseurs’ van Trump zijn chaotische idioten. Bannon loopt voorop, gevolgd door die mallotige Steve Miller die zich afgelopen weekend belachelijk maakte. Zogenaamde stabilisator Kellyann Conway stond de afgelopen compleet voor schut. Ze heeft of geen invloed, of wordt zelf in het donker gehouden en lult maar wat. ‘Ik heb vanochtend met de president gesproken’ ligt haar in de mond bestorven maar het is nu duidelijk dat die president niets van belang tegen haar zegt. Ze is niet meer geloofwaardig.

De joker in het dek is denk ik de schoonzoon. Niet dat hij iets begrijpt van democratie of bureaucratische processen, maar hij weet waar zijn belang ligt. En dat belang is Trump redden van zichzelf. Gebeurt dat niet, dan ligt ook de toekomst van schoonzoon in duigen.

Ten slotte is er het Congres. Daar hebben labbekakkerige, laffe Republikeinen de macht. Zij zullen zich pas tegen Trump gaan keren als het onvermijdelijk is dat hij valt. En als ze dat doen is hij al gevallen.

Dat zijn de gegevens. Wat zijn de scenario’s? Het beste voor de psycho zelf is dat schoonzoon hulp haalt. James Baker werd door David Gergen genoemd maar dat was niet oprecht. Baker is te oud. Gergen is precies de man die nodig is om orde te scheppen. Zo zijn er nog wel een paar mensen in Washington. De grown ups moeten het overnemen. Maar dat zal pas gebeuren als de kliek van Bannon & Co is verwijderd. De twee gaan samen. Wie moet de psycho daarvan doordringen? Alleen Ivanka en schoonzoon kunnen dat. Eigenlijk helemaal opnieuw beginnen met de transitie.

Het slechtste scenario is als uit onderzoek blijkt dat de Trump campagne al maanden contacten met de Russen had. Dan is deze president niet legitiem. Maar ook de vice president is dat niet meer. Het Congres eigenlijk ook niet maar dat kan claimen dat het op eigen titel is gekozen. Impeachment geeft een niet legitieme vice president de macht. De enige oplossing is: Pence neemt ontslag, het Congres benoemt een nieuwe vice president, waarna Trump ontslag neemt.

Er tussenin liggen verscheidene scenario’s. Alles kan doorrommelen tot de psycho in dwangbuis wordt afgevoerd. De man is ziek. Het is lastig om een grondwettelijk gerechtvaardigde afzetting te arrangeren. In 1919 kon Woodrow Wilson rustig blijven zitten terwijl hij half verlamd was en geheel ongeschikt. Dan wordt Pence president. Dat Pence president wordt, is onder alle omstandigheden en alle scenario’s het favoriete pad van de Republikeinen. Het zou gewoon de klassieke vleugel de macht geven. Ze zijn er niet voor gekozen maar dat heeft Republikeinen nog nooit ervan weerhouden om die macht te gebruiken.

Trump kan gewoon dood neervallen. Ik heb het nooit uitgesloten. De man is zeventig, te zwaar, doet niet aan lichaamsbeweging en zit iedere avond in een witte kamerjas zich op te winden voor televisieprogramma’s die hem belachelijk maken. Dringt het tot hem door dat er grond is voor twijfels aan zijn succes? Hij zal er zich lang tegen verzetten, de werkelijkheid ontkennen, maar als het duidelijk wordt, bijvoorbeeld door een echte crisis, dan kon hij zomaar instorten. Trump dood. Pence president. Alles vergeven en vergeten, Republikeinen gaan gewoon door waar ze gebleven waren.

Hoe lang kan de status quo doorgaan? Niet zo heel erg lang, vermoed ik. Er komt een echte crisis waar de psycho niet in zijn restaurant vergadert maar in de situation room en de foute beslissingen neemt. Iran, Noord Korea of Chinese eilandjes. Misschien weerhoudt minister Mattis hem van dommigheden, of de CIA directeur. Deze door hem benoemde mensen zijn niet loyaal aan een president die duidelijk niet in orde is. Ze zullen denken aan hun eigen reputatie, hun plicht als minister en, jazeker, het landsbelang. De vraag is hoe lang geheim blijft dat Trump door zijn omgeving van idioterie is weerhouden. Dat kan even duren, maar het komt zeker.

Welk van deze scenario’s is het meest waarschijnlijk? Ik denk eigenlijk het schoonzoon scenario maar dat veronderstelt dat Trump niet zo van de werkelijkheid los is dat hij naar zijn schoonzoon luistert. Anders is een langzaam opkruipende crisis de meest waarschijnlijk weg.

Hoe het ook zij, de vergelijkingen met Watergate zijn niet op zijn plaats. Mad King George lijkt me toepasselijker. Denk liever out of the box. Dit is een unieke situatie, zonder precedent. Voor de langere termijn lijkt het te duiden op iets dat veel problematischer is: de teloorgang van de Verenigde Staten. Geen enkel scenario, zelfs het meest positieve, kan wegpoetsen dat Amerikanen bij hun volle verstand een ongeschikt persoon in het Witte Huis zetten.