Joe Biden heeft eindelijk zijn hoed in de ring gegooid, om met Theodore Roosevelt te spreken. De 76-jarige veteraan in de Amerikaanse politiek wil graag president worden. Door zijn naamsbekendheid is Biden instant de front runner, de man met de hoogste cijfers in de opiniepeilingen over wie de Democraten zou moeten vertegenwoordigen in 2020. Toch stemt zijn kandidatuur deprimerend, zowel overwegend wat hij betekent voor Biden persoonlijk als voor de Democraten als politieke partij.
Biden is een sympathieke politicus, een aardige man die beter verdient dan het drama waar dit op gaat uitlopen. De voormalig vicepresident van Obama had het gevoel dat als hij in 2016 de kandidaat was geweest Donald Trump niet had gewonnen. Misschien, maar dat doet er nu niet meer toe en het is de slechtst denkbare reden om in 2020 te kandideren. Het politieke slagveld ligt vol met mensen die een tweede kans wilden, soms een derde en ontdekten dat de magie van eerdere gelegenheden er niet was – of er misschien nooit was geweest.
Denk aan John McCain die in 2000 interessant was maar in 2008 een opportunistische oude man. Denk Mitt Romney die in 2008 de nominatie had moeten krijgen (en misschien, met de economie op zijn gat ook nog had kunnen winnen) maar in 2012 een schim was van zichzelf. Denk Hillary Clinton wiens jaar 2008 was en zich niet realiseerde dat in 2016 haar tijd voorbij was.
Biden komt met alle ballast die iemand met zijn voorgeschiedenis aankleeft. Zijn eerdere campagnes, in 1988 en 2008, geven weinig vertrouwen in zijn vaardigheden. Hij ging toen roemloos ten onder, voornamelijk door eigen falen. Ook als vicepresident van Obama liep hij regelmatig ‘with his foot in his mouth’, de Amerikaanse uitdrukking voor het zeggen van domme dingen. En dan hebben we het nog niet over Bidens meer dan veertig jaar in de politiek waarin hij onvermijdelijk een stapel verkeerde of achteraf kwestieuze standpunten heeft ingenomen. Gaan we nog eens een keer zijn rol in de Anita Hill hearings analyseren? De anti-misdaadwetgeving onder Clinton? De oppositie-research zal overuren maken.
Voorspellen is een hachelijke zaak en ik kan niet claimen dat ik er erg goed in ben, maar mijn verwachting is dat Joe Biden niet de kandidaat wordt. Ik kan het samenvatten in drie redenen: hij is te oud, hij is te oud en hij is te oud.
Te oud puur in leeftijd. Wie zit er te wachten op een straks 78-jarige als president? De ervaringen met de twee oudste presidenten tot nu toe, Ronald Reagan en Donald Trump, zijn nou niet direct bemoedigend. Erger is dat de Democraten de kans weggooien op een succesvol, lang twee termijnen presidentschap, de tijd die nodig is om grote veranderingen door te voeren. Daarvoor is een jonge, ambitieuze kandidaat nodig met kracht van leven.
Biden zal straks aanbieden om maar voor één termijn president te zijn, zich wel realiserend dat hij in 2024 als 82-jarige meer zal lijken op de Algerijnse gerontocraat Bouteflika dan op een aantrekkelijke leider. Maar dat zou een no starter moeten zijn. Dan moet alles voor de Democraten weer opnieuw beginnen en pakt Nikki Haley het presidentschap voor de Republikeinen. Hetzelfde geldt voor een situatie waarin Biden zich voorziet van een jonge vicepresidentskandidaat. Laten we de generatie Biden dan maar liever gewoon overslaan.
Biden is te oud omdat hij in alle opzichten een man van het verleden is. Zeker, hij was vicepresident van een succesvol president, maar het teruggrijpen op Obama’s erfenis is niet direct de meest aansprekende manier om kiezers te winnen. We zijn al een stadium verder. Wat we ook van hem denken, was afkeer van Obama niet precies een van de drijfveren van de Trump-kiezers? Hoe kan Biden als zijn alter ego dan denken het land te kunnen verenigen?
Maar ik ben iemand van het midden, zal Biden roepen. Het probleem is dat ‘het midden’ geen betekenis heeft. Kijk naar de huidige agenda van de Democraten en Biden staat niet in het midden maar gewoon buiten de werkelijkheid. Alle gepraat dat de Democraten in geen geval een blanke man mogen kiezen is onzinnig, maar tegelijkertijd is Biden op geen enkele manier een weerspiegeling van Amerika anno 2019.
Biden is te oud omdat hij achterloopt. Hij denkt nog steeds in termen van Trump tegenhouden. Zijn boodschap bij zijn aankondiging was dat nog eens vier jaar Trump rampzalig zouden zijn. Geen boodschap van optimisme maar een verhaal over Charlottesville, over de krachten die Trump heeft losgemaakt. Daar zullen veel mensen het mee eens zijn, maar wat Amerikanen willen zien is wat een Democraat te bieden heeft in plaats van Trump. Ervaring en ‘iets in het midden’ is niet voldoende. De verkiezingen van 2020 moeten gaan over de toekomst van Amerika.
Het simpele feit dat Biden het nodig vindt om zichzelf in de strijd te werpen is al deprimerend. Biden zegt, de facto, dat er bij de twintig of meer kandidaten die officieel meedoen niemand is die de aansprekende agenda en de overtuigende persoonlijkheid heeft die de kiezers kan overhalen. Dat getuigt van weinig vertrouwen in zijn eigen partij, in zijn collega’s, zijn kiezers en in de capaciteit van de Democraten om een serieus alternatief voor Trump neer te zetten. Het getuigt van weinig vertrouwen in de toekomst.
Het kan niet goed aflopen. Als Biden verliest dan ligt zijn zijn reputatie als aardige, verstandige man aan flarden. Als hij wint levert het kandidaat op die geen toekomst biedt maar enkel een noodgreep om Donald Trump uit het Witte Huis te krijgen. Het is niet eens zeker dat dát lukt maar het is zeker niet waar Amerika, waar de wereld op zit te wachten.