“We had a tough day last night in the Middle East.” President Biden formuleerde het op zijn Bidens maar hij had niet ongelijk. Hoe moet hij reageren op drie dode soldaten? Liever geen reactie zou ik zeggen, maar dat lijkt geen optie.
Gelukkig hoeft hij zich niets aan te trekken van de Trumpies, want bij hen kan je het nooit goed doen. Als Biden Iran zou aanpakken, zou de psycho hem beschuldigen van het beginnen van een nieuwe oorlog (geen nieuwe oorlogen onder Trump I is een standaard verhaal), als Biden te weinig doet (het laat bij een bombardement in de Beka vallei) dan krijgt hij om zijn oren als een lafaard die niets doet en over zich heen laat lopen. Ik reken erop dat Biden de tweede optie neemt en het er verder bij laat.
Achter Bidens dilemma ligt een enorm probleem. Terwijl Amerika zich onder Obama probeerde los te maken van het Midden Oosten en dat onder Trump voortzette, al encanailleerde hij zich met moorddadige Arabische dictators, dreigt het land nu weer diep in het moeras van het Midden Oosten getrokken te worden. En dat terwijl het strategisch belang dat in de Koude Oorlog een rol speelde (houd de Sovjets buiten de deur) nu nauwelijks meer een rol speelt. Laat Poetin maar modderen, laat Xi maar een teen in het water steken. Het zal hen niet goed bekomen.
Waarom zit de VS eigenlijk nog steeds in het Midden Oosten? Olie? Veel minder belangrijk dan in de jaren zeventig en, eerlijk gezegd, relevanter voor de Chinezen die van de oliestroom afhankelijk zijn.
Het korte antwoord is Israël. Biden heeft onomwonden laten zien, de afgelopen maanden, dat Amerika zij aan zij staat met Israël, wat dat land ook doet. Ik stel het vast. Ik stel ook vast dat het geen houdbare positie is. Veel Amerikanen hebben er wel genoeg van, die ongeclausuleerde steun, en politiek gezien is Biden positie weinig aantrekkelijk. De intense slechtheid van Benjamin Nethanyahu werkt ook tegen diepere steun van de Verenigde Staten zolang die zelfzuchtige opportunist er de leiding heeft.
Niets is gevaarlijker dan zich met kleine stootjes en duwtjes opnieuw in dit moeras te laten lokken. Er is geen optie om Amerikaanse troepen aan de grond te zetten (eerder zal er een neiging zijn die kwetsbare, zoals in Jordanië weg te halen – wie wist dat daar troepen zaten?). Wat dan wel? Ooit leverde Amerika bombardementen vanaf zee – ik meen me te herinneren tijdens de Libanese oorlog. Dat is nu ook mogelijk maar gevaarlijker dan toen.
Biden wordt uitgelokt tot een red line, a la Obama indertijd in Syrië. Als het Syrische regime chemische wapens gebruikte, zou Obama zijn positie heroverwegen. Prompt deed Assad dat en Obama moest reageren. Hij deed dat verstandig, door het Congres erbij te betrekken (dat wel oppaste zich te commiteren) en door een deal te maken die chemische wapens vernietigde, maar het leverde hem enkel kritiek op. Ook nu heeft Biden geen goede opties, al was het maar omdat hij niet de actor is maar voortdurend moet reageren op wat anderen doen. Dat is een zwakke positie, het gaat hem politieke schade opleveren.