Het is ondankbaar om Joe Biden erg hard te vallen. Uiteindelijk verloste hij ons van de psychopresident, de man die al voor de verkiezingen een vijand van de democratie bleek. Biden leek de enige die met zijn ervaring en zijn reputatie daartoe in staat zou zijn, en dat kwam uit.
Zelf was ik nooit enthousiast over de man. Ik moet toegeven dat hij verraste met een veelomvattend, zelfs revolutionair plan om Amerika een beschaafd land te maken met een acceptabele verzorgingsstaat. De vergelijkingen met FDR vlogen je om de oren. Ik zag meer LBJ, maar was daarin veel te optimistisch. Om te beginnen had LBJ flinke meerderheden in het congres waarop hij zijn overhaal-activiteiten kon loslaten. En mensen overhalen, daar was LBJ goed in. Maar LBJ was ook de betere politicus, met al zijn kwalen in staat om in te schatten wat kon en wat niet kon.
Als Biden tegenvalt dan is het niet door gebrek aan ambitie. Zijn agenda is de meest ambitieuze sinds, inderdaad, FDR. Maar wat nu geheel voorspelbaar lijkt, de weerstand van de Democraten die in het midden de macht uitoefenen, had Biden blijkbaar niet voorzien. De meerderheid in de senaat was een onverwachte bonus, enkel te danken aan Trumps ijzeren heinigheid in januari. Biden wist hoe smal de marges waren. Hij handelde er niet naar.
Een van mijn favoriete regels in de politiek (vaak toegeschreven aan Reagan maar hij lijkt me redelijk univereel) is dat je als je een half brood wil, je een heel brood moet vragen. Zo gezien is een ambitieuze agenda geen kwaad gegeven. Maar dan moet je er wel voor gaan.
Het probleem met Biden is dat hij te weinig energie heeft gestoken in het promoten van zijn agenda. Een andere tactiek die Reagan gebruikte was delen van een agenda die in Washington op weerstand stuitten in het land aan de kiezers verkopen. Die zetten dan druk op hun afgevaardigden om de wetgeving aan te nemen. Biden heeft dat niet gedaan, daarmee een oude Democratische kwaal continuerend, namelijk onvoldoende aan de burgers duidelijk maken wat er voor voordelen zitten aan wetgeving. Enkel over duizenden miljarden praten, met vage en steeds wisselden inhoud, is niet voldoende. Clinton en Obama leden ook aan die communicatiekwaal, terwijl beiden communicatieve tovenaars waren vergeleken met Biden.
Biden heeft de ervaring van een 78-jarige maar ook de zelfverzekerdheid van zo’n oude man. Ik heb het altijd zo gedaan, ik loop al veertig jaar mee, dus kan ik deze klus ook wel klaren. Niet dus. Van mijn part had Biden vertegenwoordigers van zijn regering op pad gestuurd, Buttigieg en Harris bijvoorbeeld, om beleid te verkopen. Nu gebeurde er weinig tot niets.
Wat de burgers zagen was een stellingenoorlog in Washington. De Republikeinen hoefden helemaal niets te doen om de tegenstellingen binnen de Democratische Partij, waar links zijn kracht enorm overschatte, te laten uitspelen tot hun voordeel. Ze pikten er vorige maand, ondanks de perfide invloed van Trump en zijn onfrisse acolieten, het gouverneurschap van Virginia mee op. Was bijvoorbeeld de infrastructuur wetgeving toen al ruim aangenomen, de Democraten hadden iets om te laten zien.
Nu was het mager en werd duidelijk dat je niet, net als Biden in 2020, alleen op een anti-Trump agenda kunt campagne voeren. Met al diens slechte invloed en corrumpering van de Republikeinen, kunnen Democraten niet verwachten dat vanzelfsprekend het balletje naar hen toerolt. De campagne van de Democraten in Virginia was stupide, kortzichtig en eindigde voorspelbaar in verlies.
Ondertussen sukkelt Biden in de peilingen. Dat is niet erg belangrijk want het heeft geen directe consequenties. De krukkige aftocht uit Afghanistan, hoe verstandig ook, hielp niet om vertrouwen te wekken. Het gedoe in Washington evenmin.
Wat mij betreft laat Biden nu al weten dat hij geen tweede termijn wil. Het standaard denken zou suggereren dat dit schadelijk zou zijn, dat hij een lame duck zou zijn zonder macht om het congres over te halen. Nou en, zeg ik dan? Wil je wachten tot november 2022, als je alles verloren hebt, om dat te onderkennen. Maak van je lame duck een sterke duck en haal jezelf uit het spel. Geef Harris, Buttigieg en mogelijk andere Democratische kandidaten (het is wat kaal daar, maar dat is deel van het probleem) de kans en de gelegenheid om zichzelf te profileren. Beter vroeg dan laat.
Mag je rekening houden met een voortijdige dood van een oude man? Ook Bidens leeftijd en zijn overduidelijke senior momenten zijn een extra reden om hem op tijd te laten terugtreden, voordat hij fouten maakt of een pijnlijk onderwerp wordt van vernietigende artikelen.
Gaat dit gebeuren? Ik weet vrijwel zeker van niet. Biden is te eigenwijs, te zelfverzekerd om zichzelf nu al op de achtergrond te zetten. Toch is dat voor een president zonder mandaat en tot nu toe zonder overtuigende successen de enige manier om op positieve wijze in de geschiedenisboekjes te komen.