Oxford Mississippi: universiteitsstadje in de middle of nowhere

Dit universiteitsstadje in het noorden van Mississippi had ooit een reputatie te verliezen als racistisch gat (Bob Dylan maakte er een lied over) maar is tegenwoordig het liberale hart van deze over het geheel genomen conservatieve staat. Het is de stad waar William Faulkner zich vestigde, in Rowan Oak om precies te zijn, een Greek Revival huis in de stad. Op basis van Faulkners aanwezigheid, van de University of Mississippi en Square Books, volgens velen de beste boekhandel van Amerika, heeft zich ook een literaire subcultuur in Oxford genesteld. De laatste draai daaraan gaf John Grisham, de schrijver van thrillers, die er woont en er ook een blad opzette, helaas weinig florerend, The Oxford American.

Ook voor niet-kenners van Faulkner is Rowan Oaks aardig om te bezoeken. Faulkner kocht het huis in 1930, onder hoongelach van zijn buren vanwege de vervallen staat waarin het geheel verkeerde. Bovendien had Faulkner, zoals gebruikelijk, geen geld om ervoor te betalen. Hij zette zich aan het werk om een bestseller te schrijven en de rekening te voldoen. Helaas, Sanctuary, het product van deze ijver, was te gewaagd voor die tijd en geen uitgever wilde eraan. Faulkner moest zijn toevlucht nemen tot het schrijven van rommel voor Hollywood.

Ondertussen herstelde hij het huis. De cedars op het erf waren al in 1840 geplant, in de veronderstelling dat deze bomen de gele koorts zouden afweren. In het huis is in Faulkners schrijfkamer nog de outline van het boek A Fable te zien, door de schrijver persoonlijk op de muur gekalkt. Dat geldt ook voor de telefoonnummers die rondom het telefoonhoekje op de muur staan.

Voor Oxford is Faulkner een soort cottage industry geworden, met festivals en congressen, mede ondersteund door het onvolprezen Center for the Study of Southern Culture aan die universiteit – de uitgevers van de heerlijke Encyclopedia of Southern Culture. In juli is er altijd de Faulkner & Yoknapatawpha Conference (het denkbeeldige dorp dat Faulkner creëerde).

Square Books is misschien niet de beste maar in elk geval een heel goede boekwinkel. Hij werd gesticht in 1979 door Richard Howorth, momenteel (2003) burgermeester van de stad. In de winkel hebben legendarische lezingen plaatsgevonden van schrijvers als Willie Morries, Richard Ford en James Dickie. Foto’s ten bewijze daarvan sieren de muren. Op het gebied van zuidelijke cultuur en leven is de winkel zonder meer superb. Dit is de regio die in een wat verder verleden ook schrijvers opleverde als Eudora Welty, Tennessee Williams, Shelby Foote en Walker Percy.

Toen Howorth met zijn winkel begon, was er nog niet veel te doen in Oxford. Toen ik hier voor het eerst kwam, in 1985, pogend het Zuiden te ontdekkend, was er nog steeds niet veel. Ik bezocht toen het Center for the Study of Southern Culture en was onder de indruk van de wijsheid en kennis van de mensen die daar werkten, zoals Charles Reagan Wilson (ook auteur van The Lost Cause). Square Books was fantastisch in het nazenden van boeken die net niet in voorraad waren maar precies waren wat ik zocht.

Mijn meest recente bezoek dateert van 2001 toen ik een Nederlandse kennis bezocht (geheel ver-Oxford) die doceert aan de universiteit. De square rondom de boekwinkel heeft zich inmiddels behoorlijk ontwikkeld, veel restaurants, frutselwinkels e.d. Gelukkig was de greasy spoon diner om de hoek er ook nog.