Door Frans VerhagenDe hoofdregel bij het rijden in de Verenigde Staten: het is een land van beschaafde en rustige autorijders – heel anders dan, laten we zeggen, Nederland. Vergeet dus uw Nederlandse gewoonten, voorzover u die heeft. Ze zijn niet alleen sociaal onacceptabel maar ze kunnen u ook een hoop problemen opleveren.

Maximumsnelheden staan er niet voor niets. Hoewel de federale overheid vorig jaar de landelijke maximumsnelheid heeft opgeheven (hij was 65 mijl) houden de verschillende staten er heel verschillende regels op na. Oppassen geblazen. Meerijden met de massa is geen excuus en Amerikanen geloven in het idee dat de dreiging van een forse boete leidt tot correct gedrag. Verder wordt langs gewone wegen, geen freeways, de snelheid vaak aangepast aan de omstandigheden. Als er een school of bebouwde kom in de buurt is, staat er ineens een bord met 40 of 45 mijl. Wie dan nog 70 rijdt, kan rekenen op een bon van een 160 dollar (we spreken uit ervaring). Verder zijn er soms speciale regels voor plaatsen waar wordt gewerkt aan de weg – dubbele boetes bijvoorbeeld.

Hoewel Amerikanen over het geheel genomen uitzonderlijk keurige rijders zijn, zeker vergeleken met Nederlanders, zijn de agressie en het geweld die elders in de samenleving zijn te vinden, ook hier aanwezig – zij het verrassend weinig. Houdt u middenvinger dus omlaag, toeter niet als het niet nodig is om te waarschuwen en knipper niet voortdurend met uw lichten als iets u niet bevalt. Dat u er voor Amerikaanse begrippen raar uitziet is tot daar aan toe, maar je weet maar nooit wat voor gek er achter het stuur zit en wat voor pistolen hij in zijn handschoenenkastje heeft.

Keep your lane: als u op de freeway rijdt, kunt u rechts en links inhalen en ingehaald worden. De crux is om in uw baan te blijven en niet voortdurend te wisselen. Het went zo.

Parkeren

Parkeer nooit en te nimmer op de stoep. U auto wordt onherroepelijk weggesleept en het zal een hoop geld kosten om hem terug te krijgen. Ook parkeren in de directe omgeving van een brandkraan is taboe, en veel steden hebben bepaalde regels die hebben te maken met de kleur van de stoeprand. Kijk altijd even wat voor borden er staan. Dat is ook handig als blijkt dat sommige straten een parkeerverbod hebben omdat er eens in de week schoongemaakt wordt, of, ernstiger, als voor negen en na vier uur de weg vrij moet zijn voor spitsverkeer. Of wellicht is de maximumparkeertijd twee uur, behalve voor bewoners. Dat kleine wagentje met die agent die rondrijdt zet streepjes op uw autoband en bezorgt u na twee uur en vijf minuten een bekeuring.

Inhalen mag in Amerika zowel rechts als links. Pas daarom altijd op wat u aan uw rechterkant hebt als u van baan gaat wisselen. Het wordt bovendien op prijs gesteld als u niet zonder noodzaak van baan wisselt (keep your lane). Op een tweebaansweg rijdt u natuurlijk gewoon rechts, dat is en blijft de hoofdregel. U haalt ook niet in bij een ononderbroken streep, en op golvende wegen kunnen die nogal vaak voorkomen. Ze staan er omdat het zicht op die plekken onvoldoende is en dat is meer dan genoeg reden om voorzichtig te zijn.

Verkeersregels

Verkeerslichten hangen in Amerika aan de overkant van de kruising. Als uw licht op rood gaat, springt het aan de andere kant meteen op groen. Er zit dus geen pauze tussen, zoals in Nederland, en dus is het niet aan te raden om nog net door rood te rijden.

Het is wel toegestaan om door het rode licht naar rechts af te slaan, als u daarbij het andere verkeer niet hindert. Dit mag echter niet als er een bordje hangt: No right turn on red.

De regels over voorrang van rechts kunt u maar beter vergeten. Als een kruising zonder stopborden nadert dan heeft u voorrang. Maar als u een stopbord (zo'n achthoekig bord met stop erop) tegenkomt, dan moet u stoppen. Bij een gelijkwaardige kruising staan simpelweg vier stopborden. De regels is dan dat degene die als eerste bij het kruispunt aankomt ook weer het eerste doorrijdt en dan om en om verder.

Een overstekende voetganger, al dan niet op een zebrapad, heeft voorrang op het andere verkeer. Dit is meer een gedragsregel dan een wettelijke regel, waar men zich – met uitzondering van New York City – redelijk aan houdt.

In de buurt van grote steden zijn er vaak Diamond Lanes, banen van de autoweg waar u alleen maar mag rijden met twee of meer personen in de auto. De controle is streng. Ook bij het oprijden van de autowegen, bijvoorbeeld in Los Angeles, als de toegang per stoplicht wordt geregeld, is er onderscheid tussen poolers en individuele automobilisten.

Politie

Tenslotte, als u toch wat fout gedaan heeft, dan zal de politie achter u blijven rijden, zijn knipperlichten aandoen en eventueel zijn sirene. Het is dan zaak direkt naar de kant te manueuvren en te stoppen op een veilige plaats. De politieauto zal altijd achter u blijven. Draai vervolgens uw raampje open, laat uw handen op een duidelijk zichtbare plek op of rond het stuur liggen en wees beleefd. Overhandig desgevraagd uw autopapieren (het huurcontract) en uw rijbewijs. De agent zal ze meenemen naar zijn auto, waar hij op zijn computer het een en ander checkt. Wacht geduldig. Hij zal na verloop van tijd met zijn bon naar u toekomen. Ga er vooral van uit dat politiemensen niet omkoopbaar zijn en pogingen daartoe, al of niet verhuld, als een belediging beschouwen. Misschien kunt u een beroep doen op uw buitenlander zijn, maar beter is het gewoon beleefd en tegemoetkomend te zijn. Dat kost het minste.

Drank & rijden

Rijdt in Amerika nooit met een open blikje bier in de auto. Weliswaar schrikt een redneck in een pickup truck niet terug voor het verslinden van een sixpack achter het stuur, maar het levert zonder meer problemen op als u met drank wordt aangehouden. Amerikanen zijn erg streng als het om dronken rijden gaat. Zorg dus dat u een designated driver heeft als u op stap gaat.

Diamond lane

In Nederland mag het experiment met een vrije baan voor auto's met twee of meer personen mislukt zijn, in de Verenigde Staten is het al jaren een razend succes. In steden als Los Angeles of San Francisco bijvoorbeeld, scheelt het werkelijk tientallen minuten als u tijdens rush hour gebruik kunt maken van de diamond lanes (zo genoemd omdat er een soort ruit in staat). In Zuid-Californië (vooral Orange County) zijn er zelfs aparte fly-overs voor diamond lanes (dat wil zeggen dat u bij grote klaverbladen, zoals die nabij Anaheim waar de 5 en de 57 elkaar kruisen, over een eigen vrije baan kunt rijden als u in de diamond lane blijft.

U kunt een diamond lane oprijden bij vrijwel iedere op- en afrit van de freeway, maar ze liggen bijna altijd aan de linkerkant van de vier of vijf banen (bij San Diego zagen we er een paar aan de rechterkant). U moet dus even laveren door de drukke rijbanen naar de eerstvolgende ingang. Doe dat wel, want de diamond lane is afgescheiden van de rest met een doorlopende streep, wat betekent dat u niet er niet overheen mag. Eenmaal via een opening in de lane, mag u er ook niet uit tot de volgende opening. Maar geen zorgen, alle exits staan goed aangegeven en ruim voor de betreffende exit kunt u er vanaf.

Ook bij het oprijden, wat tijdens rush hour vaak gaat met regulerende stoplichten die de aantallen auto's beperken, mag u op een diamond oprit vaak direct doorrijden. Let u wel even op wat precies de regels zijn: in de buurt van San Francisco zagen we vaak een vereiste van drie inzittenden voor gebruik van de Diamond Lane. En pas op, de keerzijde van het succes van de baan is dat de politie goed oplet of u wel op de diamond lane mag rijden. Een bon voor overtreding is niet misselijk.

De middelste baan

Over het geheel genomen zijn de verkeersregels in de Verenigde Staten niet moeilijk te doorgronden. Aan rechts inhalen en de wacht-op-elkaar-ceremonie bij kruispunten bent u zo gewend. Maar een van de dingen die ik na al die jaren nog steeds niet helemaal onder de knie heb is het afslaan naar links, naar een oprit of entree van een parkeerplaats, op een weg waarbij de beide weghelften zijn gescheiden door een baan afgezoomd met doorlopende gele strepen. Heeft u het beeld voor u? Stel u voor, een driebaansweg, zoals we die in Nederland niet meer kennen. Een rechterbaan waarin u zich bevindt, een met gele strepen afgezoomde middenbaan en een linkerbaan met tegemoetkomend verkeer.

Het idee van de middenbaan is dat het een soort neutraal terrein is, waarvan zowel gelijkop rijdend als tegemoetkomend verkeer gebruik mag maken. De baan stelt u, als u afslaat, in staat om vaart te minderen, te stoppen en te wachten tot u kunt oversteken zonder dat u op de doorgaande weg het verkeer ophoudt. Het punt waarop dit kan voor de afslag die u nodig heeft is gewoon met gele pijlen aangegeven. Het kan dus gebeuren dat u in het midden van de weg neus tegen neus staat te wachten tot u beiden kunt oversteken.

Ook bij het terug de weg oprijden vervult de derde baan een belangrijke rol. U kunt hem namelijk als eiland gebruiken, om te wachten tot u op snelheid kunt invoegen in de tegenover liggende baan. Dus hoeft u eerst alleen naar links te kijken, zodat u kunt oversteken naar de middenbaan. Daar hoeft u dan alleen maar naar rechts te kijken, totdat u gemakkelijk kunt invoegen.

Op zich is het een mooi systeem. Je neemt jezelf als het ware uit het doorgaande verkeer. Maar het idee dat je ook op die derde baan tegemoetkomend verkeer kunt hebben werkt enigszins verontrustend – zeker in het begin. Ik moet er altijd weer aan wennen en soms ben ik helemaal gedesoriënteerd. Maar u zult zien, als u het een paar keer heeft gedaan, gaat het weer vanzelf.