Immigranten uit Japan

Het was een Amerikaanse admiraal, Matthew G. Perry, die in 1853 in Japan aankwam en handelsakkoorden sloot met de regering. Daarmee kwam een einde aan het isolement van Japan gedurende tweëenhalve eeuw. Vrij snel daarna kwam immigratie op gang, vooral naar Hawaii en Californië.

Vanaf 1890 groeide het aantal Japanners in Californië in hoog tempo – tussen 1890 en 1924 tot bijna 300.000 legale immigranten. Meer dan andere groepen reisden Japanners op en neer, zodat het totale aantal Japans Amerikanen altijd lager was.

Groeiende bezorgdheid over de Japanse immigratie leidde in 1904 tot onrust. President Roosevelt had dat gewoon kunnen oplossen met een verbod op immigratie, zoals dat al voor de Chinezen gold, maar Japan was een machtiger land (in 1905 won het de oorlog met Rusland, de eerste keer dat blanken werden verslagen door aziaten). Ze maakten een deal, het zogenoemde 'Gentlemen's Agreement' waarbij Japan beloofde alleen mensen paspoorten te geven die al in de VS waren geweest of er familie hadden. Dit laatste leidde natuurlijk tot een gestadige stroom nieuwe familie waaronder de 'picture brides', echtgenotes gekozen uit fotoboeken.

 

 

Aankomst bruidjes bij Angel Island

 

 

 

Al snel kwam er anti-Japanse wetgeving, vooral omdat ze de landbouwsector in Californië bedreigden (of in elk geval dachten de andere bewoners dat). Ze werden bestempeld tot 'vreemdelingen die niet burger kunnen worden'. Het Amerikaanse Supreme Court bevestigde deze racistische wetgeving in 1992. In Californië was het ook verboden voor deze vreemdelingen om landbouwgrond in bezit te hebben – een regel die werd ontdoken door hun in Amerika geboren kinderen die natuurlijk wel staatsburgers waren, als eigenaar op te geven. Ze zaten in een moeilijke positie: te Amerikaanse om nog Japans te kunnen zijn, maar niet geaccepteerd als Amerikanen.

Toen de Japanners op 7 december 1941 Pearl Harbor aanvielen, zagen paniekzaaiers in Californië hun kans schoon om wat te doen aan het 'Japanse probleem'. Japanse Amerikanen werden niet vertrouwd en moesten zich melden bij 'relocatie kampen'. In een van de meest beschamende acties van de twintigste eeuw, tekende president Roosevelt wetgeving die militaire commandanten de macht gaf 'gevaarlijke personen' in kampen te stoppen. Na twee uitspraken waarin de herlocatie werd toegestaan, besliste het Supreme Court in 9144 eindelijk dat dit in strijd met de grondwet was.

Japanse Amerikanen zijn sinds de oorlog tametlijk pragmatisch en goed geïntegreerd in de Amerikaanse samenleving, net als andere aziatische immigranten. Wat er nog aan culturele uitingen bestaat, is vooral symbolisch, zoals Little Tokyo in Los Angeles. Er komen vooral (Japans-Amerikaanse) toeristen.

Een National Historic Monument is in oprichting op de plek van en van de meest bekende kampen, Manzanar – bekend vooral vanwege een beroemd boek, Farewell to Manzanar door Jeanne Wakatsuki Houston. Klik hier voor een verhaal over Manzanar.

Een mooie roman over deze ervaring is Ceders in de sneeuw van David Guterson.

Na de wetswijziging in 1965 kwamen er relatief weinig Japanners naar de VS. De reden is dat Japan vrij snel de oorlog achter zich liet en begon te groeien, met voldoende werk voor iedereen. Tegelijkertijd is de derde generatie van de Japanse Amerikanen uitzonderlijk veel buiten zijn eigen etnische groep getrouwd. Drie van de tien Japanners in 2000 stelden dat ze een of andere niet-Japanse achtergrond hadden.