Zbigniew Bzrezinski (1928-2017) was altijd een beetje een zielig type. Hij wilde als veiligheidsadviseur net zo gerespecteerd en bejubeld worden als Henry Kissinger, die voor hem, onder Richard Nixon, veiligheidsadviseur was. Het lukte Zbig niet. Kissinger heeft veel onverdiende lof gekregen en te weinig kritiek op zijn immorele beleid, Bzrezinski kreeg alleen maar kritiek.

En terecht. Hij diende president Carter slecht. Van diens grote successen, Panama Canal Treaty, Camp David en de diplomatieke erkenning van China speelde Bzrezinski alleen in het laatste geval een rol. In Carters grote problemen, het totaal verkeerd inschatten van de situatie in Iran en de Russische inval in Afghanistan, speelde hij de hoofdrol. De martiale reactie op de Russische blunder en de bewapening van de opstandelingen daar, heeft direct geleid tot Amerika’s langste oorlog, die in Afghanistan, nog steeds bezig.

Kissinger en Bzrezinski waren voorbeelden van veiligheidsadviseurs die hun rol niet kenden of niet wilden vervullen. Ze waren geen coördineerders maar beleidsmakers en hadden grote strategische visies (of dat dachten ze tenminste) waarin alles in alles paste en alles een schaakspel was. Ze lieten een behoorlijke puinhoop achter.

Het is een mooi toeval dat Bzrezinski wordt herinnerd in de week dat Jared Kushner het op zijn bek krijgt me zijn naïeve plannetjes om een back channel te openen. Back Channels waren de methode van Kissinger en Bzrezinski, en het is een opening die niet per se een probleem hoeft te zijn. Hij is wel een probleem als een onderknuppel van de president elect bewust een systeem wil opzetten om het beleid van de zittende president te ondermijnen. Waarom Kusher ook contacten had met Russische banken wordt nog een interessante te beantwoorden vraag.

De belabberde staat van Amerikaanse leiderschap blijkt als dezer dagen de nationale veiligheidsadviseur, generaal McMasters, een voetveeg is geworden van de psycho. McMasters moet de rommel opruimen die zijn baas veroorzaakt en het is bijna zielig te zien hoe hij gereduceerd wordt van een paar ‘steady hands’ tot een ‘niets aan de hand’ apologeet voor een incompetente regering. 

Wel vergelijkbaar met de Nixon en Carter regimes is de rol van lulhannes die de minister van Buitenlandse Zaken speelt. Rogers onder Nixon en Cyrus Vance onder Carter werden gepasseerd door de grote veiligheidsadviseurs. Tillerson is ook totaal irrelevant, niet vanwege de veiligheidsadviseur, maar omdat de psycho niet eens weet dat hij een minister heeft en omdat die minster al heeft getolereerd dat zijn hele departement en beleidskas wordt uitgekleed.

Die belabberde staat wordt nog eens onderstreept door Angela Merkel die terecht opmerkt dat gegeven de staat van de psycho en Trumpistan Europa niet al te veel op de VS moet rekenen. Ik weet niet of dat een positieve ontwikkeling is. Duitsland die de leiding overneemt van Amerika, daar ben ik toch niet onmiddellijk enthousiast over.

Trumps buitenlandse reis kan de NAVO analisten die hoopten en verwachtten dat de psycho zich keurig zou gedragen niet veel plezier opgeleverd hebben. Door art 5 zo op te spelen viel het des te meer op dat Trump het er niet over had, een boemerang. Het was ook weer onthullend om Rutte te zien keutelen dat inderdaad, Trump had wel een punt. Wie was dat ook al weer die samenwerkte met de haatzaaier Wilders en in Rutte/Wilders de defensie uitkleedde? Juist ja. Rutte heette hij.