We worden tegen elkaar uitgespeeld door bedrijven die geen maatschappelijk belang dienen maar zichzelf.

Na een jaar van het uitspelen van verschillende steden tegen elkaar, heeft Amazon zijn keuze gemaakt. Een deel komt in Long Island terecht, een deel in Virginia, een kleiner deel in Nashville. Het is teveel gezegd dat je hier verrast over moet zijn. Vanaf het begin werd vermoed dat Jeff Bezos iets in de buurt van Washington wilde hebben. Amazon is nu een grote lobbyist en zal nog meer macht in Washington nodig hebben om zijn zin te krijgen. Hij is ook eigenaar van de Washington Post – een krant die ik bewonder maar die vanwege Bezos’ eigendom problematisch kan worden.

Maar to the point. Amazon heeft miljarden dollars afgetroggeld in belastingvoordelen en andere tegoeden om de beloofde investeringen te maken. Hoe meer steden meededen, hoe beter je ze kon opjuinen, vandaar het proces met een inschrijving, een selectie van twintig en nu een keuze die niet bepaald verrassend is maar wel veel oplevert. Zijn die banen dat waard, gegeven de bepaald niet beperkte mogelijkheden van Amazon om gewoon zelf te investeren zonder aansporingen? Uiteindelijk moeten kiezers dat uitmaken, maar er wordt wat afgelogen en uitonderhandeld. Onze Unilever loopjongen is er een kleine jongen bij.

Ook de door Trump en de Republikeinen veel bezongen investering van Foxconn in Wisconsin blijkt zoveel in stimulansen te kosten dat het de staat tot in lengte van jaren niets gaat opleveren. We weten uit het verleden, toen de auto- en de textielindustrie naar het Diepe Zuiden werden gelokt, dat deze bedrijven weer vertrekken als de voordelen op zijn – na zo’n jaar of tien.

Tegelijkertijd werd een rapport bekend over waar de voordelen van de Trump belastingverlaging heengegaan zijn. Jazeker, er is geldt teruggekomen dat bedrijven als Apple, Microsoft en Google bewust buitenlands hielden om belasting te ontlopen. Een deel is geïnvesteerd maar het zou me verbazen als dit niet al investeringen waren die deze bedrijven toch al niet hadden gedaan. Het grootste deel van de lagere ondernemingsbelastingen is gegaan naar … teruginkopen van aandelen wat nul economisch voordeel heeft voor de samenleving.

In de Financial Times beschrijft Sarah O’Connor een gelijksoortige situatie in Engeland (helaas alleen voor abonnees). De titel van het verhaal is ‘Big companies pushing governments around’. Zo is het maar net.

In andere annalen van onverbeterlijke bankiers is het interessant om de rol te volgen van Goldman Sachs in het oplichten van Maleisië. De bank stak 600 miljoen dollar aan gefactureerde hulp in zijn zak en hielp de corrupte leider van dat land en zijn onderknuppels om miljarden te stelen. Het was een ‘rogue banker’ claimt Goldman maar nu bleek de hoogste baas ook twee ontmoetingen te hebben gehad met de samenzweerders. De boodschp voor de rest van ons blijft dezelfde als altijd: vertrouw banken niet – en evenmin ondermingen die voordelen proberen af te troggelen. Ze hebben niet een maatschappelijk belang voor ogen, het zijn winstmachines. Niks op tegen, maar reden voor gezond wantrouwen.