Stel u voor dat niet Donald Trump maar Hillary Clinton onlangs 500 dagen had volgemaakt in het Witte Huis. Als Trump u benauwt dan kan ik u verzekeren dat president Clinton niet minder zorgwekkend geweest zou zijn, zij het op een andere manier.

Had Clinton in 2016 gewonnen dan zou ze, gegeven de krappe marges, hebben moeten werken met een vijandige Senaat en een vijandig Huis van Afgevaardigden. Vanaf de kantlijn zou Donald Trump, werkend aan een eigen medianetwerk, onophoudelijk hebben geroepen dat de verkiezingen gestolen waren en dat Clinton in het gevang thuishoorde. In het Congres, met name in het Huis, zouden meer dan tien onderzoeken op gang zijn naar dit of dat vermeende schandaal. Tegen deze tijd zou First Man Bill zich ongetwijfeld wel ergens in een wespennest hebben gestoken.

Beleidsmatig zou Clinton, als krappe winnares, weinig potten hebben kunnen breken. Naar alle waarschijnlijkheid zou ze de kandidaat die Barack Obama had voorgesteld voor het Supreme Court, Merrick Garland, wel door de Senaat hebben kunnen loodsen. De schandelijke obstructie die de Republikeinen ondernamen door in februari 2016 diens goedkeuringsproces te frustreren zou de partij niet hebben kunnen volhouden. Op alle andere terreinen zouden de Republikeinen wetgeving van Clinton gedwarsboomd hebben, terwijl Clinton zowat iedere maand een poging om Obamacare te torpederen van een veto zou hebben moeten voorzien. De economische groei, begonnen onder Obama, zou weinig verschild hebben van wat we nu zien, maar de absurde belastingverlagingen voor de rijken zouden niet zijn doorgevoerd. De tekorten zouden aanzienlijk lager zijn. Janet Yellen zou nog steeds hoofd van de Federal Reserve zijn.

Zou Clinton binnenlands een tamelijk machteloze en gefrustreerde president zijn geweest, buitenlands had ze in grote lijnen het beleid van Barack Obama voortgezet. Goede relaties met de NAVO en de EU, met Mexico en Canada. Ze zou het Parijse milieuakkoord gesteund hebben, maar zou zelf een probleem hebben met het belangrijke strategische Trans Pacific Pact, dat bedoeld was om twaalf landen rondom de Stille Oceaan in een bondgenootschap te smeden tegen China. Tijdens de campagne was ze opportunistisch weggelopen van het verdrag maar ze zou het niet afgeblazen hebben. Met een kleine aanpassing was de VS partner gebleven. De Republikeinen zouden niet ophouden haar erover aan te vallen. De Iran-deal zou gehandhaafd zijn gebleven. In Syrië had ze met de handen in het haar gezeten.

Het valt moeilijk in te schatten in hoeverre een president Clinton de polarisatie zou hebben vergroot maar het is vrijwel zeker dat de Republikeinen all out zouden gaan. Zowel in 2008 als in 2016 toonde Clinton een zeer beperkte vaardigheid in oppikken van politieke signalen en liet ze keer op keer zien dat ze van fouten weinig leert. Hoe zou een gefrustreerde president met een depressieve partij achter haar, zich hebben gehouden? Je wilt er niet te veel aan denken.

Zo rond deze tijd, de zomer van 2018, zouden we ons voorbereiden op een slachting onder Democraten in het Congres. In de Senaat zouden in november minstens tien zetels verloren gaan, wat de meerderheid van de Republikeinen mogelijk boven de veto-brekende grens van zestig zou brengen. In het Huis zouden de Democraten nog verder op achterstand komen. De Democraten zouden geen gouverneursposten kunnen toevoegen aan de de magere vijftien die ze hadden. Hillary Clinton zou de lamste van de lame ducks zijn. Ze zou naar het einde van haar termijn sukkelen en in 2020 zouden de Republikeinen onder leiding van Ted Cruz of Marco Rubio een enorme overwinning geboekt hebben die hen voor acht jaar in het Witte Huis zou brengen.

Geen misverstand: Donald Trump brengt enorme schade toe aan Amerika en de wereld. De toon van debat zal voorgoed veranderd zijn, het lage niveau waaraan we gewend zijn geraakt, de norm. Het overheidsapparaat wordt gecorrumpeerd, zowel in de letterlijke zin door de benoeming van kleine krabbelaars van Trump als door de actieve ondermijning van de taken van diverse departementen. Hij benoemt ideologen of minkukels als rechter. Amerika verkwanselt zijn rol als leider van de wereld.

Vast te stellen dat Hillary Clintons presidentschap waarschijnlijk hetzelfde soort ramp zou worden dat haar campagne opleverde, is niet hetzelfde als Donald Trumps desastreuze presidentschap verdedigen. De Democraten de mantel uitvegen voor hun gemodder in 2016 is niet hetzelfde als het ruggengraatloze, immorele optreden van de Republikeinse Partij in het Trump tijdperk goedpraten. De bedreigingen voor de Amerikaanse samenleving, voor de rechtsstaat en de staat van de democratie zijn immens, te meer omdat deze president onvoorwaardelijk wordt gesteund door zijn principeloze partijgenoten.

Tegelijkertijd moet je vaststellen dat een overwinning van Hillary Clinton nog veel grotere problemen had opgeleverd. Haar presidentschap zou de Democraten voor langere termijn buitenspel hebben gezet, de kansen op een langdurig conservatief bewind dat werkelijk wist waar het mee bezig was, hebben vergroot. Als Amerika in 2020 een herkansing krijgt, een nieuwe mogelijkheid om zich uit de zelfgecreëerde valkuil te bevrijden, dan is het omdat Clinton juist niet werd gekozen.

Het maakt de uitdaging er niet minder om. De taak van de Democraten is om Donald Trump te helpen zichzelf en zijn partij naar de rand van de afgrond te laten brengen en dan de kiezers, en alleen de kiezers, te laten vaststellen dat ze door deze hork grotelijks belazerd zijn. We horen weinig van de Democraten, maar dat hoeft in dit stadium ook niet. Er komt een punt dat elk alternatief beter is dan deze man.

Het is lastig om dit optimisme te noemen, maar wie zoekt naar een lichtpuntje is er misschien mee geholpen. Een glorierijke toekomst lonkt voor de Democraten. Die is echter niet gegarandeerd. Donald Trump kan in de tussentijd de wereld opblazen. De Democraten kunnen zo dom zijn een impeachmentprocedure beginnen. Of elkaar afmaken in een burgeroorlog tussen uiterst links, links en minder links. Of, niets doms is Democraten vreemd, hun kandidaten te zoeken in het bejaardentehuis door Bernie Sanders (76), Joe Biden (75) of Elizabeth Warren (68) te nomineren. Laat het aan de Democraten over om een buitenkans om zeep te helpen. Maar een buitenkans is het.