Hoewel Donald Trump niet in staat schijnt te zijn werkelijk een deal te maken, beginnen de contouren van een mogelijke oplossing van de destructieve shut down zich af te tekenen. Typerend genoeg voor Trumps chaotische management is het dezelfde deal die de Democraten een jaar geleden al met hem dachten te hebben gesloten tot Trump hen een dag later onderuit haalde – alleen kreeg hij toen nog 25 miljard voor zijn muur. Beide partijen kunnen zichzelf winnaars noemen als Trump geld krijgt voor zijn muur en als de Democraten permanente burgerschapsstatus uit het vuur slepen voor de 800.000 Dreamers.
De deal die Trump zaterdag voorstelde was niet voldoende. Een verlenging van drie jaar voor de status van de Dreamers schuift het probleem alleen maar op. De extra eisen die hij had, behalve de muur gaven aan dat er onderhandelingsruimte is. Maar we zijn er nog lang niet. Trump lardeerde zijn verhaal met de inmiddels bekende onzin en overdrijving over de dreiging en wat een muur (hij gebruikte een omslachtige omschrijving die ruimte liet voor minder dan een muur) zou oplossen. Iedereen die tegen zijn muur is omschrijven als ‘radicaal links’ helpt ook niet.
De Republikeinen in de senaat die de afgelopen maand weigerden in actie te komen, kondigden nu aan wetsvoorstellen te zullen maken met Trumps voorstellen. Alle voorstellen die de Democraten de afgelopen week deden om de shut down te beëindigen werden door senaatsleider Mitch McConnell genegeerd. Er waren wel wat geluiden binnen de groep van Republikeinse senatoren om dit destructieve beleid te beëindigen maar tot nu waren er geen dissidenten. McConnell, de echte machthebber in Washington, hield de teugels strak. Hoewel de Republikeinen de macht hebben de sluiting van de overheid te stoppen, hebben ze tot nu toe niets ondernomen.
Nog los van hun bijna vanzelfsprekende volgzaamheid voor Trumps excessen, spelen twee politieke factoren een rol. Alleen werken die precies de tegengestelde kant op. Enerzijds zijn er de Trump-fundamentalisten die zich tegen elke Dreamers deal zullen verzetten en de muur gewoon willen, zonder enige concessie. Deze groep bestaat uit de roeptoetermenigte, de radio-presentatoren en rechtse commentatoren van Fox News, en de rechtervleugel in het Huis van Afgevaardigden. Aan de andere kant beginnen Republikeinse senatoren zich zorgen te maken over de mate waarin hun collaboratie met Trump hen in 2020 verkiezingsproblemen zou kunnen opleveren. Dat is de reden dat senator Lindsey Graham van South Carolina tegelijkertijd Trump echoot en probeert een deal voor te stellen. Volgens berichten zou chief of staff Mulvaney door Trump zijn uitgekafferd toen hij een soort van deal voorstelde.
Ik weet niet of we nu het eindspel naderen. Trump heeft geen enkele reden om nu toe te geven. Voor zover er schade was, is die al aangericht. Als hij nu toegeeft, zakt hij voor zijn trouwe achterban door het ijs – om het nog maar niet te hebben over de pijnlijke nederlaag tegenover de Democraten. De Democraten van hun kant weten dat shut downs in het verleden vaak snel werden vergeten maar ik vermoed dat ze de lasten ervan nu Trump langdurig willen inpeperen. Het is de vraag of de gemiddelde Amerikaan heeft gezien dat de Democraten wetgeving hebben aangenomen die de overheid opent – en dat de Republikeinen in december nog eigen wetgeving hadden voorgesteld en aangenomen om onderhandelingen vooruit te schuiven.
Het kan nog wel even doorgaan. Als Trump dacht met zijn toespraakje zaterdag de bakens in zijn richting te verzetten dan is hij nu van die illusie genezen. Duidelijk is dat zijn aanhang geen millimeter wil toegeven. Ik heb het gevoel dat deze onverzettelijkheid juist wel eens de doorbraak zou kunnen zijn. Een Dreamersdeal in ruil voor de muur of iets dergelijks ligt op tafel. Maar ja, dat lag hij een jaar geleden ook al.