Fysieke gesteldheid

Als daar aanleiding toe is, komt de gezondheid van kandidaten tijdens de campagne ter sprake. Meestal publiceert de campagne van kandidaten die daar kwetsbaar voor zijn zelf al een gezondheidsbulletin. Met steeds oudere kandidaten (CLtinon was 69, Trump 70 en Sanders 74) komt het steeds vaker aan de orde.

Het verhullen van gezondheidsproblemen heeft een lange traditie in de Amerikaanse politiek. Tijdens zijn tweede termijn werd Grover Cleveland in het diepste geheim geopereerd aan een tumor in zijn kaak. Hij kreeg een rubberen vervanging. Hoewel hij een paar weken uit de running was, bleef de ernst van zijn ziekte geheim.

Woodrow Wilson had al voor zijn hersenbloeding in oktober 1919 problemen met zijn gezondheid. Die waren bij zijn arts bekend maar werden door Wilson en diens vrouw (een ex-verpleegster) verborgen gehouden. Na de hersenbloeding zelf, waarbij Wilson volgens alle berichten zo goed als uitgeschakeld werd, wist het Witte Huis de slechte gezondheid van de president te verbergen. Toen senatoren een bezoek eisten aan Wilson, om zelf te kijken of hij nog tot besluitvorming in staat was, had Wilson net een goede dag en slaagde hij erin de bezoekers daarvan te overtuigen. In feite werd de regering bijna anderhalf jaar gerund door een kleine groep rondom Wilson, die hem in al die tijd niet meer publiek liet optreden.

Het overlijden van Warren Harding in 1923 was onverwacht. Toch waren er in de weken voorafgaand aan zijn reis naar Alaska en het westen – hij overleed uiteindelijk in San Francisco – wel degelijk signalen dat het niet goed met hem ging. Hij was depressief, deels door zijn falende regering, en zag er bar slecht uit.

In 1944 maakten de mensen rondom Franklin Roosevelt zich grote zorgen over diens gezondheid. Omdat de oorlog nog gaande was, besloten ze echter de schijn op te houden en toch voor een vierde termijn van de president te gaan. De slechtste foto’s van de bijeenkomst van Stalin, Churchill en Roosevelt in Jalta, die begin februari 1945 plaatshad, werden keurig verborgen gehouden. Al voordat hij vicepresident werd wist Harry Truman dat het slecht ging met FDR: in 1944 kwam hij bezorgd terug van een bezoek aan het Witte Huis. In de verkiezingen van 1944 speelde het, curieus genoeg, vrijwel geen rol. Iedereen was verrast dat Roosevelt in mei 1945 overleed.

Dwight Eisenhower had problemen met zijn hart. Tijdens zijn eerste termijn kreeg hij een hartaanval. Tijdens zijn tweede termijn, in november 1957, had hij een hersenbloeding die hem enige tijd uitschakelde en was Richard Nixon feitelijk president. Van John F. Kennedy weten we sinds enige tijd dat hij leed aan Addison’s disease, informatie die hem als het in 1960 bekend was geworden, onverkiesbaar had gemaakt. De medicijnen die hij daarvoor nam (en voor rugproblemen) moeten zijn oordeel hebben beïnvloed en hadden in elk geval een verhoogd libido tot gevolg.

Ronald Reagan was de oudste president ooit toen hij in 1981 zijn ambt aanvaardde. Hij verkeerde echter in goede fysieke conditie, wat zijn herstel na een moordaanslag in maart 1981 relatief gemakkelijk maakte. Tijdens zijn tweede termijn onderging Reagan een zware operatie wegens darmkanker. Ernstiger was dat zijn Altzheimer toen waarschijnlijk al had ingezet. Het zou verklaren waarom Reagan soms raar handelde, dingen vergat of onbegrijpelijke redeneringen ophing.

Tijdens de campagne van 1984 speelde het korte tijd een rol omdat Reagan aan het einde van het eerste debat tijdens zijn slotmonoloog de weg kwijtraakte en onnavolgbaar zijn tijd volbrabbelde. Tijdens het tweede debat gebruikte Reagan een ingestudeerde frase om de schade ongedaan te maken. Op zijn bekende goedmoedige manier zei Reagan dat hij zijn tegenstander, Walter Mondale, niet zijn jeugd en onervarenheid zou verwijten. Zelfs Mondale moest lachen en daarmee was het onderwerp van de baan.

In 2008 was de fysieke en mentale gesteldheid van de oude man John McCain een bron van zorg voor de kiezers. Hij hielp zichzelf niet door Sarah Palin als vp kandidaat te nemen, iemand die nogal opzichtig niet in staat was om in te vallen als McCain om zou vallen.

In 2016 zal de leeftijd en gezondheid van Hillary Clinton ongetwijfeld een rol spelen. Sinds ze in 2012 op haar hoofd viel en een tijdje uit de roulatie was, kaarten de Republikeinen dat onderwerp geregeld aan. Maar ook zonder die valpartij is Hillary oud, heel oud. Het voorbeeld van de al aan Alzheimer lijdende Reagan in het Witte Huis zal mensen toch kopschuw maken. Ook zal het Clinton niet meevallen dat er zoveel jonge Republikeinen aan de startlijn staan. Zo ziet ze er vanzelf oud uit. Ongeveer zo oud als ze is.